18 მაისს, საქართველოს პარლამენტში მეორე მოსმენით განიხილავენ საკანონმდებლო ცვლილების პროექტს, რომელიც გვაიძულებს ვიფიქროთ, რომ უმაღლეს საკანონმდებლო ორგანოში მიზანმიმართულად ცდილობენ თამბაქოს კონტროლის კანონის დაშლას,- ამის შესახებ განცხადებას „თამბაქოს კონტროლის ალიანსი“ ავრცელებს.

მათივე ინფორმაციით, ცვლილების პროექტით, თუთუნის გაყიდვა 50- და 100- გრამიანი შეფუთვების მსგავსად, 15- გრამიანი შეფუთვითაც დაიშვება. როგორც თამბაქოს კონტროლის ალიანსში განმარტავენ, ჯერ კიდევ გასულ წელს, დეპუტატების გოგა გულორდავასა და გურამ მაჭარაშვილის ინიცირებული კანონპროექტით, 30- და 15 -გრამიანი შეფუთვის დამატებას მოითხოვდნენ, 2020 წლის 18 თებერვალს იმავე პარლამენტარების მიერ წარმოდგენილ ახალ ინიციატივაში მოთხოვნა მხოლოდ 15 -გრამიან შეფუთვაზეა.

„კანონპროექტის განმარტებითი ბარათი სიცრუისა და ცინიზმის ნაზავია, რადგან ინიციატორების მტკიცებით, ეს საკანონმდებლო ცვლილება, თურმე არც ევროდირექტივას ეწინააღმდეგება და თამბაქოს კონტროლის კანონთან წინააღმდეგობაშიც არ მოდის.

ინიციატორის განმარტებით, საკანონმდებლო ინიციატივა იმიტომ მოამზადეს, რომ მომხმარებლისთვის ხელმისაწვდომი ყოფილიყო ერთი კოლოფი სიგარეტის დასამზადებლად საჭირო თუთუნი. არადა, „თამბაქოს კონტროლის“ კანონის მთავარი მიზანი და არსია თამბაქოს ნაწარმზე მოთხოვნილებისა და მისი მოხმარების მნიშვნელოვანი შემცირება. გულორდავა-მაჭარაშვილის სახელით ინიცირებული ცვლილება, სწორედ ამ მიზნის საწინააღმდეგოა, ცდილობენ, თუთუნი მაქსიმალურად ხელმისაწვდომი გახდეს.

ამასთან, ერთი კოლოფი სიგარეტის წარმოებისთვის მხოლოდ თუთუნი არ კმარა და ფასიც გაცილებით მეტია, ვიდრე 50 გრ. შეფუთვა მხოლოდ თუთუნი. დღეის მონაცემებით, 50 -გრამიანი შეფუთვით თუთუნი მომხმარებელს 3-4 ლარი უჯდება, 15 -გრამიანი შეფუთვა, სავარაუდოდ, 1-1.5 ლარი ეღირება ანუ ბავშვებისთვის ხელმისაწვდომი იქნება. 50- და 100- გრამიანი შეფუთვა სწორედ ამ ხელმისაწვდომობის პრევენციასა და უკვე არსებული მომხმარებლების შემცირებას ისახავდა მიზნად.

ავტორების მტკიცებით, კანონპროექტი საბიუჯეტო შემოსავლების ცვლილებას არ გამოიწვევს. არადა, აღმოვჩნდებით იგივე სიტუაციაში, რაც გასული წლის პირველ ნახევარში გვქონდა, ანუ ბოლომდე გაუთვლელი პოლიტიკის გამო, მწეველების საკმაოდ მნიშვნელოვანი ნაწილი ხელით გასახვევი თამბაქოს ანუ თუთუნის მოხმარებაზე გადავიდა. ამ ჯერჯერობით ლეგალური და ლეტალური პროდუქტის ერთადერთი სარგებელი შეიძლება იყოს მისგან მაქსიმალური საბიუჯეტო შემოსავლის მიღება, რაც ამ შემთხვევაში ვერ მოხდება, რადგან მწეველების დიდი არმია, განსაკუთრებით ბავშვები და ახალგაზრდები დაიწყებენ, ხოლო სხვა მომხმარებლები გადავლენ ამ ძალიან იაფი და საეჭვო გადამუშავების პროდუქტის მოხმარებაზე, რადგან მისი ფასი 3-4 ჯერ ნაკლები იქნება თამბაქოს სხვა ნაწარმთან შედარებით და საბიუჯეტო შემოსავლები მნიშვნელოვნად შემცირდება, რაზეც პასუხისმგებლობა მოუწევს არა მხოლოდ გულორდავა-მაჭარაშვილს (რომლებიც დათანხმდნენ „ზემოდან“ მიცემულ დავალებას კონკრეტული ადგილობრივი თამბაქოს წარმოების სასარგებლოდ მოეხდინათ ამ ცვლილების ინიცირება. აღსანიშნავია, რომ მთავრობის ეკონომიკურ გუნდსაც კი არ წამოუყენებიათ ეს ინიციატივა), არამედ მთელს პოლიტიკურ გუნდს, რომელიც სწორედ „თამბაქოს კონტროლის“ კანონში 2017 წელს შეტანილი ისტორიული ცვლილებებით ამაყობს, რასაც ახლა ძირს უთხრის გულორდავა-მაჭარაშვილის ინიციატივების მსგავსი გაუაზრებელი მოქმედებები.

მტკნარი სიცრუეა, თითქოს კანონპროექტი არ ეწინააღმდეგება ევროკავშირის კანონმდებლობას. ევროკავშირში თუთუნის მინიმალური სტანდარტული შეფუთვა 30 გრამია, რაც განსაკუთრებით ახალგაზრდობისთვის ხელმისაწვდომობას ზღუდავს. ასევე, ევროკავშირში ფისკალური ტვირთი ჩვენთან შედარებით მაღალია. შესაბამისად, ჩვენ უნდა გამოვიდეთ საკუთარი მოსახლეობის ჯანმრთელობის ინტერესებიდან და მწეველობის ჯერ-ჯერობით საკმაოდ მაღალი გავრცელების გამო, საქართველოში თუთუნი 50-100 გრ. შეფუთვით ყველაზე ოპტიმალურია.

ეს კანონპროექტი პირველი მოსმენით კრიზისულ პერიოდში 17 მარტს გაიტანეს. პლენარულ სესიაზე კენჭისყრის დროს წინააღდეგი იყო მხოლოდ ერთი დეპუტატი და მმართველი გუნდიდან შეგნებულად არ მიიღო მონაწილეობა11 დეპუტატმა, 6 ფრაქციის გარეშე დეპუტატმა და 7 ოპოზიციურმა დეპუტატმა. ახლა, საგანგებო მდგომარეობის ვითარებაში, ამ საკითხის წამოწევა და მეორედ გატანა ფორსირებულად ხდება, რაც სერიოზულ კითხვის ნიშნებს ბადებს მაშინ, როდესაც მთავრობა და ჯანდაცვის უწყებები მოსახლეობას კორონავირუსთან ბრძოლის პრევენციულ ზომად თამბაქოს მოხმარებაზე თავის დანებებისკენ მოუწოდებენ. კორონავირუსთან დაკავშირებით უკვე არსებული მტკიცებულებებიც ადასტურებს, რომ მწეველები 2.4 -ჯერ მეტად საჭიროებენ ინტენსიურ თერაპიაში მკურნალობას და იღუპებიან, ვიდრე არამწეველები. ამიტომაც, პარლამენტარების დღევანდელი მოქმედება ყოველგვარ ლოგიკასა და საზღვარს სცილდება.

მაშინ, როდესაც თითქმის წელიწადია ველოდებით „თამბაქოს კონტროლის“ კანონის აღსრულების შესახებ საპარლამენტო მოკვლევის შედეგების დამტკიცებას, განსაკუთრებით საეჭვო ჩანს საგანგებო მდგომარეობაში კორუფციული გარიგებების ნიშნების მატარებელი, კანონპროექტის პრიორიტეტულად განხილვა.

ამიტომაც, ყოველგვარი ფინანსურ-ეკონომიკური გათვლების გარეშე,საგანგებოდ კონკრეტულ ბიზნეს სუბიექტზე მორგებული ქმედების გამო, მოვითხოვთ:

1. ზემოაღნიშნული კანონპროექტი ავტორებმა დაუყონებლივ გაიწვიონ პარლამენტიდან;
2. მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში, მივმართავთ მთავარ პროკურორს, დაიწყოს ამ პროცესში შესაძლო სისხლის სამართლებრივი ნიშნების არსებობის მოკვლევა;
3. პარლამენტმა, უახლოეს სასესიო სხდომაზე მოახდინოს „თამბაქოს კონტროლის“ კანონის აღსრულების მოკვლევის შედეგების და რეკომენდაციების დამტკიცება,“- ნათქვამია თამბაქოს კონტროლის ალიანსის განცხადებაში.