ბატონო ამრ, იორკ თაუერსმა მოახერხა და ერთი დღეც კი არ გაჩერებულა პანდემიის პერიოდში, მეტიც, კიდევ უფრო განვითარდა, საინტერესოა თქვენი აზრი, როგორ შეაფასებთ ქართული უძრავი ქონების ბაზარზე მიმდინარე ტრენდებს და გამოწვევებს დღეს?

-საქართველო ჯერ კიდევ პანდემიის გავლენის ქვეშაა, სრულიად შეიცვალა მომხმარებელთა ქცევა, რომელიც აისახება იმაზე, თუ როგორ ცხოვრობენ, მუშაობენ და ურთიერთობენ ადამიანები ერთმანეთთან. მოსახლეობას გაუჩნდა გარემოს შეცვლის და მჭიდროდ დასახლებული პუნქტებიდან, ქალაქგარეთ, მშვიდ და ეკოლოგიურად სუფთა გარემოში გადასვლის სურვილი. აღნიშნული ტრენდი განსაკუთრებით შესამჩნევი გახდა 2020 და 2021 წლებს შორის. საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ინფორმაციაზე დაყრდნობით, 2021 წლის პირველ ნახევარში, საცხოვრებელი მიწების ტრანზაქციების რაოდენობამ თბილისსა და მის შემოგარენში 822 შეადგინა, დღემდე ყოველწლიურად 56%-იანი ზრდა გვაქვს.

2021 წლიდან ბაზარი კვლავ განიცდის გამოცოცხლებას და განხორციელებული ტრანზაქციების რაოდენობა სტაბილურობას ინარჩუნებს. უძრავ ქონებაზე ფასები იმატებს. 2021 წელს, 2019 წელთან შედარებით, საცხოვრებელი უძრავი ქონების საშუალო ფასი 5%-ით გაიზარდა.

აღსანიშნავია, რამდენად სწრაფად ადაპტირდა უძრავი ქონების ინდუსტრია თითოეული მომხმარებლის არსებულ რეალობასთან, დაწყებული საოჯახო ტიპის სახლის მყიდველიდან, დასრულებული მაღალი რგოლის მენეჯერებით, რომლებიც მსოფლიოში მილიონობით ერთეულს აკონტროლებენ.

მომხმარებელთა ქცევის ცვლილებამ, იორკ თაუერსის გაყიდვებზეც მოახდინა გავლენა. ჯერ კიდევ პანდემიამდელ პერიოდში, კომპანია ეკომეგრობრულ სუბურბანულ პროექტებს აშენებდა. სწორედ პანდემიის პერიოდში შევძელით დაგვესრულებინა ტაბახმელაში მდებარე მულტიფუნქციური პროექტის პირველი ფაზის მშენებლობა, ამავდროულად აქტიური სამუშაოები მიმდინარეობდა ლისი ვიუს პროექტზე, რომელიც ლისის ტბის მიმდებარე ტერიტორიაზე მდებარეობს.

-რა ცვლილებებს ელოდებით 2022 წელს ბაზარზე?

-თავისთავად ცხადია, უძრავი ქონების ბაზარი გამოცოცხლებას განაგრძობს. ეკონომიკური აღდგენა 2022 წლის პროგნოზების მთავარი მამოძრავებელია. მაშინ, როდესაც ეკონომიკა სწრაფად მიდის წინ, უძრავი ქონების გაყიდვებიც მნიშვნელოვნად იზრდება. პანდემიამ გვაჩვენა რამდენად სწრაფად შეუძლია უძრავ ქონებას რეალობასთან ადაპტირება. მომხმარებლებმაც თავის მხრივ ფეხი აუწყვეს მიმდინარე რეალობას და მუშაობისა და ცხოვრების ახალ სტილს მოერგნენ.

წინასწარ რთულია მომავალი წლის პროგნოზის გაკეთება, დიდი ალბათობით, ფასების ზრდის ტენდენცია კვლავ გაგრძელდება. ტექნოლოგიების განვითარება და სხვადასხვა დისტანციური არხების დანერგვა, ხელს შეუწყობს ტრანზაქციების ზრდას. უკვე არსებული ბინების მფლობელებს კი, თუ ჯერ კიდევ არ უსარგებლიათ, საშუალება ექნებათ ისარგებლონ ქონების კაპიტალიზაციით რეფინანსირებით გზით.

თუმცა, აქვე რამდენიმე მაკროეკონომიკური ფაქტორიცაა გასათვალისწინებელი, მათ შორის საპროცენტო განაკვეთი და ინფლაცია. 2022 წელს, პოტენციურ მყიდველებს, სავარაუდოა, რომ ყურადღება ექნებათ გამახვილებული რამდენიმე თავისებურებაზე. დიდი ალბათობით, ეროვნული ბანკი მომავალ წელს კვლავ გაზრდის საპროცენტო განაკვეთს. საპროცენტო განაკვეთის ზრდა გამოიწვევს საშუალო თვიურ გადასახადის და ზოგადად, იპოთეკური სესხის ოდენობის გაძვირებას უძრავ ქონებაზე და ზოგადად იპოთეკური სესხების ოდენობაზე.

აქვე არ უნდა დაგვავიწყდეს ინფლაციის გათვალისწინებაც. დიდი ალბათობით, აღნიშნული ფაქტორი გააძვირებს მშენებლობისა და კვალიფიციური კადრების ფასებს. ამაზე დაყრდნობით, ვვარაუდობთ, რომ წლიური საშუალო ტიპის სახლების ფასი გაიზრდება სულ მცირე 5%-ით, ისევე, როგორც ეს 2021 წელს მოხდა.

-როგორია თქვენი პროგნოზი, რა სახის გავლენა შეიძლება იქონიოს კოვიდმა უძრავი ქონების ბაზარზე გრძელვადიან პერსპერქტივაში?

-მომხმარებლებმა არსებულ რეალობაში სახლს, როგორც ცნებას, სულ სხვა დატვირთვა შესძინეს. პანდემიის შედეგად, მსოფლიო დეველოპერები და მათ შორის, იორკ თაუერსი დაფიქრდნენ, როგორი იქნება მომავლის მოთხოვნადი დასახლებები. მომხმარებლები ამჯობინებენ ქალაქიდან მოშორებით 15-20 წუთის დისტანციაზე არსებულ დასახლებებს, სადაც კეთილმოწყოფილი ინფრასქტრუქტურაა და ერთ სივრცეში, მანქანით გადაადგილების გარეშე შეძლებენ მიიღონ ყველა სახის მომსახურება.

აღნიშნულის გათვალისწინებით, იორკ თაუერსის პროექტები ზუსტად პასუხობს ბაზრის მოთხოვნებს და აშენებს მულტიფუნქციურ საცხოვრებელ კომპლექსებს, სადაც მყიდველს შეეძლება კომპლექსიდან გაუსვლელად ისარგებლოს პროექტის ყველა უპირატესობით, ერთ სივრცეშია მოქცეული საბავშო და სპორტული მოედნები, საფეხმავლო და ველობილიკები, სავარჯიშო დარბაზი, სპა, კომერციული ზონა და საერთაშორისო დონის სასტუმროც კი. მოკლედ რომ ვთქვათ, ყველაფერი, რაც შეიძლება ადამიანმა ეძებოს საცხოვრებლის გარეთ დასვენების, განტვირთვისა და გართობისთვის, ყველაფერი მოქცეულია იორკ თაუნისა და ლისი ვიუს პროექტების ტერიტორიაზე.

-როგორ და რა სახის გავლენას ახდენენ უცხოელი მყიდველები ბაზარზე?

-უცხოელ მყიდველებს მნიშვნელოვანი გავლენა აქვთ უძრავი ქონების ბაზრის განვითარებაზე, რომელიც არაერთი გზით არის გამოხატული: პირველ რიგში, რა თქმა უნდა, ეს ქვეყნის ცნობადობის ზრდას უწყობს ხელს საერთაშორისო ბაზარზე და მას საინვესტიციოდ მიმზიდველი ლოკაციის სტატუსს ანიჭებს. მეორეს მხრივ, ხარისხის სტანდარტები იზრდება. უცხოელი ინვესტორები, როგორც წესი, ინვესტირებისას უძრავი ქონების ხარისხს დიდ ყურადღებას აქცევენ. ეს ყველაფერი ჩვენ, დეველოპერებს გვიბიძგებს ხარისხის ზრდისკენ. დღესდღეობით, ქვეყანა განიცდის მსხვილი ინვესტორების სიმცირეს. უძრავი ქონების უმეტესობა იყიდება მცირე და საშუალო დონის ინვესტორებზე. ყველაზე დიდი პოპულარობით, ე.წ დასასვენებელი ტიპის სახლები სარგებლობს. დაახლოებით 80% სასტუმროს ტიპის ზღვისპირა რეზიდენციებით უცხოელი მყიდველები ინტერესდებიან. ეს ლოგიკურად, ნიშნავს ტურიზმის ზრდას ყვეყანაში. მას შემდეგ რაც დავინახეთ აღნიშნული ტენდენცია, გადავწყვიტეთ შეგვებიჯებინა აჭარის უძრავი ქონების ბაზარზე. ჩვენ ყოველთვის გვჯეროდა ბაზრის სტაბილურობის. როგორც ჩანს, ჩვენი ოპტიმიზმი გამართლდა, რაზეც ციფრები მეტყველებს: 2021 წლის პირველ ნახევარში, ბათუმში ტრანზაქციების რაოდენობა გაიზარდა 64%-ით, 2020 წლის იმავე პერიოდთან შედარებით. ზოგადად ბაზრის ღირებულება შეადგენს 218 მილიონ დოლარს, რაც 21%-იან მატებას წარმოადგენს 2019 წლის პირველი ნახევრის შემდეგ. ჩვენი გათვლებით, ბათუმის საცხოვრებელი ბაზარი, 2019 წლის დროინდელ ნიშნულს 2022 წლისთვის დაუბრუნდება.

როგორ ფიქრობთ, რა იქნება საქართველოში უძრავი ქონების ბაზრის ყველაზე დიდი გამოწვევა მომავალში?

საქართველოსთვის, ისევე როგორც მთელი მსოფლიოსთვის, მთავარი საფრთხე გლობალური პანდემიაა. უძრავი ქონების ბაზარი საკმაოდ მოქნილი ჩანდა არსებულ არც თუ ისე საიმედო რეალობასთან შედარებით, განსაკუთრებით, ეს საცხოვრებელ სახლებს ეხება. შესამჩნევია ვილების ტიპის საცხოვრებლებზე მოთხოვნისა და შესაბამისად, ფასების ზრდა თბილისის გარეუბნებსა და ქალაქის შემოგარენში

დასასრულს, რომ შევაჯამოთ, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ საქართველოს უძრავი ქონების ბაზარმა სათანადოდ უპასუხა პანდემიის გამოწვევებს და ყველაზე დაცული ბაზრების სიაშია, თუ შეიძლება ასე ითქვას. ბაზარზე არსებული ტრენდები მიანიშნებს იმაზე, რომ სექტორი გადადის უფრო მდგრად და სტაბილურ საფეხურზე და ვითარდება ეკომეგობრული მშენებლობების კუთხით. სწორედ ეს არის მომავლის რეალობა.

(R)