საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი ჟენევაში, ევროპის ბირთვული კვლევების ცენტრში (CERN), სამუშაო ვიზიტით იმყოფება

საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი, CERN-ის ასოცირებული წევრი, აკადემიკოსი დავით გურგენიძე და სტუ-ის კვანტური ფიზიკისა და საინჟინრო ტექნოლოგიების ინსტიტუტის დირექტორი, საქართველოს მთავრობის წარმომადგენელი ცერნში, ასევე CMS ექსპერიმენტზე ქართული ჯგუფის Team Leader ხელმძღვანელი ზვიად წამალაიძე, საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტსა და ევროპის ბირთვული კვლევების ცენტრს (CERN) შორის თანამშრომლობის მემორანდუმის ფარგლებში, ჟენევაში, ევროპის ბირთვული კვლევების ორგანიზაციაში სამუშაო ვიზიტით იმყოფებიან.

ინფორმაციას ტექნიკური უნივერსიტეტი ავრცელებს.

მისივე ცნობით, ვიზიტის ფარგლებში, აკადემიკოსი დავით გურგენიძე უშუალოდ გაეცნო დეტექტორული კომპონენტების წარმოების, ტესტირების და ინტეგრაციის პროცესებს, შეაფასა მათი შესრულების ხარისხი და საიმედოობა. გარდა ამისა, საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორმა CERN-ის CMS ექსპერიმენტში ჩართულ ქართველ მეცნიერებს გაუწია კონსულტაცია დეტექტორების ინჟინერიის საკვანძო ასპექტებზე, ოპტიმიზაციის სტრატეგიებსა და მომავალი კვლევითი მიმართულებების დაგეგმვაზე.

სტუ-ის რექტორის თქმით, საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტსა და ევროპის ბირთვული კვლევების ცენტრს (CERN) შორის თანამშრომლობის მემორანდუმი, რომლის ფარგლებში მნიშვნელოვანი ნაბიჯები გადაიდგა ქართველი მეცნიერების გლობალურ კვლევით პროცესებში უფრო ღრმა ინტეგრაციისკენ, გასულ წელს გაფორმდა.

„საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის მეცნიერები აქტიურად მონაწილეობენ CERN-ის მოწინავე ექსპერიმენტული ფიზიკის პროექტებში, განსაკუთრებით CMS ექსპერიმენტის მიონური სისტემის RPC და HGCAL ჯგუფებში. მიმდინარე წელს მათ მნიშვნელოვანი წარმატება მოიპოვეს – წარმატებით დასრულდა 80 უახლესი iRPC კამერისა და მათთვის საჭირო ახალი თაობის ელექტრონიკის შექმნა, რაც CMS ექსპერიმენტის მოდერნიზაციის პროგრამის მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო. ამ კამერების საბოლოო ტესტირება მიმდინარეობს კოსმოსური მიონების დანადგარზე, რომელიც CERN-ის 904 ლაბორატორიაში ქართველმა ფიზიკოსებმა, იური ბაღათურიამ და ირაკლი ლომიძემ ააწყვეს.

ჩვენი მეცნიერები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ დეტექტორული ტექნოლოგიების განვითარებაში, მონაცემთა ანალიზსა და სიმულაციურ კვლევებში, რაც ხელს უწყობს ნაწილაკების დეტექციის მეთოდების დახვეწას. მათი ჩართულობა CERN-ის მასშტაბურ ექსპერიმენტებში აძლიერებს უნივერსიტეტის პოზიციას გლობალურ სამეცნიერო საზოგადოებაში და ქმნის ცოდნის გაცვლის, მაღალტექნოლოგიური ტრენინგებისა და სტუდენტების მოწინავე ფიზიკის კვლევებში ჩართვის დამატებით შესაძლებლობებს. ჩვენი სამუშაო ვიზიტი კიდევ უფრო ამტკიცებს საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტსა და CERN-ს შორის მზარდ სამეცნიერო თანამშრომლობას, ხაზს უსვამს საქართველოს წვლილს ბირთვული და მაღალი ენერგიების ფიზიკაში და უზრუნველყოფს ქართული მეცნიერების უწყვეტ მონაწილეობას ფუნდამენტური მეცნიერების ყველაზე თანამედროვე კვლევებში. წარმატებებს ვუსურვებ ქართველ მეცნიერებს“, - აცხადებს დავით გურგენიძე.

ცნობისთვის, ნიშნად იმისა, რომ ბირთვული კვლევების ევროპული ორგანიზაცია უმაღლეს შეფასებას აძლევს დიდ ადრონულ კოლაიდერზე მიმდინარე უმსხვილეს CMS ესპერიმენტში საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის მეცნიერთა, ინჟინერთა და სტუდენტთა ჯგუფის საქმიანობას და დიდად აფასებს CMS კოლაბორაციაში საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტისა და მისი რექტორის, აკადემიკოს დავით გურგენიძის ქმედით მხარდაჭერას, 2024 წელს, საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი, აკადემიკოსი დავით გურგენიძე, საქართველოსა და ფიზიკაში ელემენტარული ნაწილაკების მსოფლიოს უდიდესი ლაბორატორიის, ბირთვული კვლევების ევროპული ორგანიზაცია - CERN-ს შორის ურთიერთობის გაღრმავებისა და CMS კოლაბორაციაში შეტანილი წვლილის, ასევე, პირადი საორგანიზაციო და სამეცნიერო მიღწევებისთვის, CMS ექსპერიმენტის ასოცირებული წევრი გახდა. ასევე აღსანიშნავია, რომ CERN-ი საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტს კოლაბორაციის შეუცვლელ წევრად მოიაზრებს და შესაბამისად, სტუ-ის რექტორსა და მეცნიერთა ჯგუფს აძლევს საშუალებას ჩაერთონ არა მხოლოდ CMS ექსპერიმენტის HL-LHC -ს მასშტაბურ ფაზაში, არამედ, მომავლის ციკლური კოლაიდერის (FCC) ფიზიკური პროგრამის განხორციელებაშიც. გარდა ამისა, საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის მეცნიერები მომავლის ციკლური კოლაიდერის, FCC-ის ფიზიკური პროგრამის განხორციელებაში მიღებენ მონაწილეობას, რაც დიდი ადრონული კოლაიდერის, LHC-ის ფიზიკური პროგრამის დასრულებისთანავე დაიწყება. FCC კოლაბორაციისთვის ხორციელდება სამეცნიერო-კვლევითი სამუშაოები როგორც ამაჩქარებლის, ასევე, უახლესი ტიპის დეტექტორების მიმართულებით. ამ სამუშაოებში აქტურად არიან ჩართულნი სტუ-ის მეცნიერ-ინჟინრები, რომლებიც FCC პროგრამის ტექნიკური დიზაინის რეპორტის - TDR-ის შექმნაზე მუშაობენ.