საშინაო და საგარეო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე „ინტერპრესნიუსი“ საქართველოს საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტს, ალექსანდრე თვალჭრელიძეს ესაუბრა.

- ბატონო ალექსანდრე, ევროპულ სამყაროს, რომლისკენაც ჩვენივე კონსტიტუციის შესაბამისად თითქოს საქართველო მიისწრაფვის, საქართველოს ხელისუფლების მიმართ აქვს საკმაოდ კრიტიკული შენიშვნები. ევროპის საბჭომ 8 პუნქტიანი შენიშვნები წერილობით გამოგვიგზავნა.

მოვისმინეთ ამ შენიშვნებზე მმართველი პარტიის ლიდერების კომენტარებიც. არც შენიშვნები იყო მოულოდნელი და არც მათზე პასუხები, რადგან „ქართული ოცნებიდან“ კარგა ხანია გვესმის, - თითქოს ევროპა უკრაინა-რუსეთის ომში ცდილობს საქართველოს ჩართვას, ქართულ ტრადიციებს, მართლმადიდებლურ ეკლესიას ებრძვის და ლგბტ-ბისთვის განსაკუთრებულ დამოკიდებულებას ითხოვს, არადა, რეალურად, ამ თემის მიმართ თანასწორობას გვთხოვს.

ის რომ თურმე მსოფლიოს და ევროპას „გლობალური ომის პარტია“ და დიფ სთეითი ებრძვის, სოციოლოგიის თანახმად ამის გამოკითხულთა 49% სჯერა, რაც უდაოდ სახელისუფლებო პროპაგანდის შედეგია.

მოკლედ ასეა - ევროპა ჩვენგან კორუფციასთან ეფექტურ ბრძოლას, არაევროპული მიღებული კანონების გაუქმებას, მართლმსაჯულების სისტემაში რეფორმების გატარებას, საჯარო სივრცეში აზრის გამოხატვის უფლებების დაცვას და კიდევ ბევრ რამეს ითხოვს.

ასეთი არჩევანის წინაშე ვართ დაყენებული - თუ ევროკავშირი გინდათ - ან გააგრძელეთ ევროპისკენ სვლა, ან დაემშვიდობეთ ევროპულ სიკეთეებს - უვიზო მიმოსვლას, ევროპაში მკურნალობისა და სწავლის შესაძლებლობებს.

სახელისუფლებო პროპაგანდა ახლა იმაზეა მომართული რომ თურმე მკურნალობა ევროპის გარდა სხვაგანაც შეიძლება. თუ ევროპასთან უვიზო მიმოსვლა აქამდე ხელისუფლების დამსახურება იყო, ახლა ხელისუფლებიდან გვესმის, რომ ეს ასე არ ყოფილა.

თქვენ როგორ შეაფასებდით იმ რეალობას, რომელშიც ქვეყანა 2025 წლის ზაფხულშია აღმოჩენილი?

- ვიქნები კორექტული, არ ვიტყვი, რომ ხელისუფლების ნარატივი მლიქვნელობაა, ვიტყვი, რომ ამ ნარატივში აშკარაა ინფანტილური პარადოქსის ნიშნები.

მრავალი რუსული ანდაზიდან, რომლებსაც ალბათ მავანნი ეხლა ფრიადოსანი პიონერივით იზეპირებენ, მახსენდება ასეთი: ტულაში საკუთარი სამოვარით არ ჩადიან. არ შეიძლება ფეხბურთის თამაში ფრენბურთის წესებით, წითელ ბარათს გიჩვენებენ. ასეთი ბარათი ჩვენმა ხელისუფლებამაც დაიმსახურა.

ევროკავშირს აქვს ხისტად დადგენილი მსოფლმხედველობა, საზოგადოების მოწყობის წესები, სტანდარტები და თუ შენ ევროკავშირის წევრობა გინდა, რაც კონსტიტუციაში გვიწერია და რასაც, თუ დავიჯერეთ, 2030 წლისთვის ჩვენი ხელისუფლება გვპირდება, მაშინ შენ, მოგწონს შენ ეს თუ არ მოგწონს, ამ პრინციპებსა სტანდარტებს უნდა დაემორჩილო.

ჩვენ ევროკავშირი გვეუბნება, რომ ხელისუფლებამ დემოკრატიის პრინციპებს გადაუხვია და აყალიბებს ავტოკრატიულ რეჟიმს, ჩვენი სახელისუფლებო ბრძენნი კი გაიძახიან, რომ ომისკენ გვიბიძგებენ. მაპატიეთ, მაგრამ მეჩვენება, რომ ეს ბავშვური პარადოქსია. პოლიტიკოსები ერთ ენაზე უნდა ლაპარაკობდნენ. სხვა შემთხვევაში ასეთ დიალოგს მოჰყვება გაუგებრობა, დაბნეულობა და როგორც ბაბილონის გოდოლი, ქვეყანა თავზე დაგვემხობა.

ჩვენ ევროკავშირი გვეუბნება, რომ ხელისუფლებამ დემოკრატიის პრინციპებს გადაუხვია და აყალიბებს ავტოკრატიულ რეჟიმს, ჩვენი სახელისუფლებო ბრძენნი კი გაიძახიან, რომ ომისკენ გვიბიძგებენ. მაპატიეთ, მაგრამ მეჩვენება, რომ ეს ბავშვური პარადოქსია. პოლიტიკოსები ერთ ენაზე უნდა ლაპარაკობდნენ. სხვა შემთხვევაში ასეთ დიალოგს მოჰყვება გაუგებრობა, დაბნეულობა და როგორც ბაბილონის გოდოლი, ქვეყანა თავზე დაგვემხობა

ისმის კითხვა: ესმის ეს მარტივი ჭეშმარიტება ჩვენ ხელისუფალთ? რასაკვირველია, ესმით, მთლად მიამიტები ხომ არ არიან? ესმით, მაგრამ თავის გზას ურყევად მიყვებიან, გზის ბოლოს კი ჩიხია.

- ევროკავშირის სტრუქტურებს - ევროპარლამენტს, რომელიც ევროპელი პოლიტიკოსების საკრებულოა, ჩვენი ხელისუფლება რომ ევრობიუროკრატიას ეძახის, წლებია ბევრი რამ აქვთ გაკეთებული იმისთვის, რომ საქართველოს ჯერ ევროპასთან ასოცირებული შეთანხმება გაეფორმებინა, შემდეგ ჩვენს მოქალაქეებს ჰქონოდათ ევროპაში უვიზო მიმოსვლის საშუალება, შემდეგ ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი მიეღო და ევროსტრუქტურებთან ინტეგრაციული პროცესები გაღმავებულიყო.

ევროპა საქართველოსგან რასაც ითხოვს, არ ითხოვს ჩინეთისაგან, ცენტრალური აზიის ქვეყნებისაგან, არც აზერბაიჯანისგან, რადგან მათ ევროკავშირში შესვლის სურვილი არც არასდროს გამოუთქვამთ. ევროპა ამ ქვეყნებთან თანამშრომლობს არა როგორც ევროკავშირის პოტენციურ წევრებთან, არამედ, როგორც პარტნიორებთან.

ჩვენი ხელისუფლების საუბრები და მოლოდინი იმაზე, რომ ევროპაში ლიბერალურ ელიტას, კონსერვატიული ელიტა ჩაანაცვლებს, ბევრი თვალსაზრისით გაუგებარიც კია. ასეც რომ მოხდეს მომავალში, ფაქტია, რომ ევროპელი კონსერვატიული იდეოლოგიაც თუნდაც ეკონომიკაში ლიბერალურ მიდგომებს იზიარებს.

ახლა როცა საქართველო ასე ახლოს იყო გამხდარიყო ევროკავშირის სრულუფლებიანი წევრი, ეს არა თუ ვერ ხერხდება, შესაძლოა, დავკარგოთ კიდეც ამგვარი შესაძლებლობა.

ჩანს, რომ ევროსტრიქტურებიც ჩვენთან მიმართებაში ჩიხში არიან, რადგან ჯერ არ ყოფილა შემთხვევა, როცა ევროკავშირის წევრობის კანდიდატ ქვეყანას ევროკომისიის რეკომენდაციების შესრულებაზე უარი ეთქვას.

რეკომენდაციების შესრულებას ვინ ჩივის, პრემიერმა ირაკლი კობახიძემ ამ თემაზე საუბრისას თქვა, რომ „ევროპა უნდა გამოსწორდეს“.

სავარაუდოდ, როგორ შეიძლება დასრულდეს ევროსტრუქტურებსა და საქართველოს ხელისუფლებას შორის ის სერიოზული გაუგებრობები, რომელიც დღეისათვის არსებობს და კრიტიკული დრო შესაძლოა 31 აგვისტოს შემდეგ დადგეს?

- რაც თქვენ ბრძანეთ, სიმართლეა. ბატონ ირაკლი კობახიძეს ყველაფრის გამარტივება უყვარს, ხომ ხშირად გვსმენია მისგან: „საკითხი მარტივია“. ამ შემთხვევაში კობახიძე გამარტივების გზაზე ჩიხში შევიდა და დაასკვნა, რომ ვინაიდან მისი სულისკვეთება ევროპულს არ შეესაბამება, ევროპა უნდა შეიცვალოს. ტიპურად პოსტსაბჭოთა ფსიქოლოგიაა

ამასთან, მას ავიწყდება, რომ საქართველოსგან განსხვავებით, ევროპულ სახელმწიფოებში და ევროკავშირში მთლიანად, არსებობს ფუძემდებლური პრინციპები, რომელზეც ყველა თანხმდება.

ასეთი პრინციპი ოთხია: პირველი, კანონის უზენაესობა, მეორე, კანონმდებლობა უნდა პასუხობდეს საზოგადოების და არა მმართველი ელიტის ინტერესებს, მესამე, ადამიანების სრული თანასწორობა სქესის, ეროვნების, სარწმუნოების, სექსუალური ორიენტაციის, ეკონომიკური საქმიანობის და ა.შ.

კობახიძე გამარტივების გზაზე ჩიხში შევიდა და დაასკვნა, რომ ვინაიდან მისი სულისკვეთება ევროპულს არ შეესაბამება, ევროპა უნდა შეიცვალოს. ტიპურად პოსტსაბჭოთა ფსიქოლოგიაა

მიუხედავად და მეოთხე, ხელისუფლება უნდა ემსახურებოდეს საზოგადოების ინტერესებს და არა პირიქით. როგორი ხელმძღვანელობა არ უნდა ყავდეს ევროკავშირს, ამ პრინციპების გადახედვა არ მოხდება, ვინაიდან ამ შემთხვევაში ევროკავშირი საერთოდ დაიშლება. ეს პრინციპები ურყევია, ისინი შეიძლება ვინმეს მოწონდეს ან არ მოწონდეს, მაგრამ მათ ყველა ემოეჩილება.

1991 წლიდან მოყოლებული ჩვენ თანმიმდევრულად ვცდილობდით ამ პრინციპებზე დაყდრნობით ჩვენი კანონმდებლობის სრულყოფას და საზოგადოებრივი მოწყობის რეფორმირებას და ამიტომაც გვქონდა ევროკავშირის სრული მხარდაჭერა.

და უცებ, უკვე 2020 წლის არჩევნების შემდეგ, არ ვიცი რა საბაბით, დაიწყო მცდელობა ქართველი კაცის შეგნებაში აღნიშნული პრინციპების ჩანაცვლება ვითომ პატრიოტული, „ძირძველი“ ქართული პრინციპებით. თუ დააკვირდებით ბოლოდროინდელ საკანონმდებლო ცვლილებებს, ისინი უკლებლივ ყველა მიმართულია ამ პრინციპების საპირისპიროდ.

მიმაჩნია, რომ ევროკავშირის რეაქცია დაგვიანებულია. მათ ზარების რეკვა 2020 წლის არჩევნების შემდეგ უნდა დაეწყოთ. მიმაჩნია ამიტომ, რომ ბატონი ირაკლი კობახიძის მიდგომა ძირფესვიანად მცდარია. იგი ან იმდენად მიამიტია, რომ თავისი სიტყვების ჯერა, ან მიზანმიმართულად გვატყუებს.

მიმაჩნია, რომ ევროკავშირის რეაქცია დაგვიანებულია. მათ ზარების რეკვა 2020 წლის არჩევნების შემდეგ უნდა დაეწყოთ. მიმაჩნია ამიტომ, რომ ბატონი ირაკლი კობახიძის მიდგომა ძირფესვიანად მცდარია. იგი ან იმდენად მიამიტია, რომ თავისი სიტყვების სჯერა, ან მიზანმიმართულად გვატყუებს

- „ქართული ოცნების“ ლიდერები რამდენიმე დღეა საუბრობენ იმაზე, რომ ევროპული ბიოუროკრატია საქართველოს ხელისუფლებას სჯის იმის გამო რომ სურს „ქართული ოცნება“ ჩაანაცხვოს მისივე აგენტურით და ვიზალიბერალიზაციის შეჩერებით სურს ქვეყანაში უკმაყოფილების გაღრმავება და რევოლუციის მოწყობა.

სავარაუდოდ, რამდენად დამაჯერებლად გამოიყურება „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების მტკიცებები იმ ევროპული რეკომენდაციების შესრულებასთან დაკავშირებით, რაც ბრიუსელიდან მიღებულ 8 პუნქტიან წერილშია?

თუ ევროსტრუქტურებმა საქართველოს მოქალაქეებისთვის უვიზო მიმოსვლის შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილება მიიღეს, სავარაუდოდ, როგორ აისახება ეს „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებსა და საპროტესტო აქციებში მონაწილე საზოგადოებაზე?

- ამიხსენით, ვინ არის ევროკავშირის აგენტურა? თუ ეს ადამიანებია, რომლებსაც ევროპული სულისკვეთება აქვთ, უყვართ თავისუფლება და ევროპისკენ მიისწრაფიან, მაშინ ევროკავშირს საქართველოში 2 მილიონამდე აგენტი ყავს.

ვიზალიბერალიზაციის შეჩერება კი ევროკავშირის მხრიდან გამოუსწორებელი შეცდომა იქნება. ის მთლიანად იმ ადამიანების ინტერესებს დაარტყავს, რომლებიც აგერ უკვე 200 დღეზე მეტია არჩევნებს აპროტესტებენ და განსაკეთრებით მათ, ვიც ამ ბრძოლას თავისი თავისუფლება შეწირეს. დაზარალდება სწორედ ის ხალხი, რემელსაც თავის ნარატივში ევროკავშირის მაღალჩინოსნები მხარს უჭერენ.

ვინ არის ევროკავშირის აგენტურა? თუ ეს ადამიანებია, რომლებსაც ევროპული სულისკვეთება აქვთ, უყვართ თავისუფლება და ევროპისკენ მიისწრაფვიან, მაშინ ევროკავშირს საქართველოში 2 მილიონამდე აგენტი ჰყავს

ვიზალებერალიზაციის შეჩერება კი შეამცირებს „ქართული ოცნების“ რეიტინგს, მაგრამ არა დრამატულად, ამ პარტიის მხარდამჭერების უმეტესობას ევროპისკენ თვალი ნამდვილად არ გაურბის.

შემიძლია მეტიც ვთქვა, მაგრამ ჯერ არ მინდა. მეორე მხრივ, ძალიან მეშინია, რომ ვიზალიბერალიზაციის შეჩერება ოპოზიციურად განწყობილ ადამიანებში ნიჰილიზმისა და უსუსურობის შეგრძნებას გამოიწვევს და ისინი გააგრძელებენ ცხოვრებას ისე, როგორც საბჭოთა წყობილების დროს ცხოვრობდნენ.

ევროკავშირის სანქციები იუველირული სიზუსტით უნდა იყოს აწონილი და სნაიპერული სიზუსტით განხორციელებული ხელისუფლების და არა ქართველი ხალხის დასასჯელად.

ევროკავშირის სანქციები იუველირული სიზუსტით უნდა იყოს აწონილი და სნაიპერული სიზუსტით განხორციელებული ხელისუფლების და არა ქართველი ხალხის დასასჯელად

- ადგილობრივ არჩევნებში ოპოზიციის მონაწილეობა - არმონაწილოების თემა აქტუალური გახლავთ.

ამ თემაზე თქვენი პოზიცია ცნობილია - თქვენ ოპოზიციის არჩვნებში მონაწილეობას ემხრობით. ყოველ შემთხვევაში, “ინტერპრესნიუსთან“ წინა ინტერვიუში ამ თემაზე ვრცლად ისაუბრეთ.

იმის გათვალისწინებით, რომ ბარიერგადალახული პარტიებიდან ორმა პარტიამ გადაწყვიტა არჩევნებში მონაწილეობა, ხოლო ორმა ბოიკოტი გამოაცხადა, გაუგებარია რა უნდა ხელისუფლებას. ვგულისხმობ იმას, უნდა თუ არა „ქართულ ოცნებას“ ადგილობრივ არჩევნებში ოპოზიციამ მიიღოს მონაწილეობა.

თუ უნდა, მაშინ, როგორც მინიმუმ, უცნაურადაც კი გამოიყურება „ლელოს“ ლიდერების - ხაზარაძისა და ჯაფარიძის ციხეში აღმოჩენა. მეტიც, როცა ხელისუფლება ამბობს, რომ ოპოზიციაში ვინცაა, ყველა „კოლექტიური ნაცმოძრაობაა“ და მთელი სამოქალაქო სექტორი „აგენტია“, მაშინ, უნდა დაგვდოს პატივი და საზოგადოებას უთხრას- პოლოტიკურ ველზე არსებული პარტიებიდან, ვინ არაა „აგენტი.“

რატომ არ უნდა „ქართულ ოცნებას“ რომ არჩევნებში იმ ოპოზიციამ მიიღოს მონაწილეობა, რომელიც მიუხედავად იმისა, რომ ოპოზიციაა, საგარეო პოლიტიკის საკითხებში მხარს „ოცნებას“ უჭერს?

თუ მთელი ოპოზიცია „კოლექტიური ნაცმოძრაობაა“ და „აგენტია“, თქვენი დაკვირვებით, რატომ არ ამბობს ხელისუფლება, ვინაა „კონსტრუქციული ოპოზიცია“?

- ხომ გითხარით, რომ ბატონ ირაკლი კობახიძეს ყველაფრის გამარტივება უყვარს. მართლაც მარტივია უკლებლივ ყველა, ვინც მხარს არ გიჭერს ერთ ქვაბში მოათავსო და მას კოლექტიური ნაცმოძარაობის იარლიყი მიაჭედო.„კონსტრუქციული ოპოზიცია“ კი „ქართული ოცნების“ მიერ შექმნილი სატელიტებია, რომლებიც არჩევნების დროს „ქართული ოცნების“ სიებით სარგებლობენ.

„კონსტრუქციული ოპოზიცია“ კი „ქართული ოცნების“ მიერ შექმნილი სატელიტებია, რომლებიც არჩევნების დროს „ქართული ოცნების“ სიებით სარგებლობენ

ეხლა მეორე. „ქართულ ოცნებას“ მართლაც უნდა, რომ არჩევნებს მრავალპარტიულობისა და კონკურენტუნარიანობს იმიჯი შეუქმნას, მაგრამ ძლიერი ოპოზიციური პარტიების არჩევნებში მონაწილეობის ეშინია. ამით აიხსნება ის პარადოქსები, რაზეც ისაუბრეთ.

ეხლა ადგილობრივი არჩევნების შესახებ. მე მართლაც მგონია, რომ ოპოზიციას არჩევნებში მონაწილეობა უნდა მიეღო. მაგრამ კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია ერთობა. თუ არჩევნებს ბოიკოტი გამოუცხადეს, მაშინ ამ ბოიკოტს ყველა ოპოზიციური პოლიტიკური სუბიექტი უნდა შეუერთდეს.

მე მართლაც მგონია, რომ ოპოზიციას არჩევნებში მონაწილეობა უნდა მიეღო. მაგრამ კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია ერთობა. თუ არჩევნებს ბოიკოტი გამოუცხადეს, მაშინ ამ ბოიკოტს ყველა ოპოზიციური პოლიტიკური სუბიექტი უნდა შეუერთდეს

მერამდენედ უნდა გავიმეორო ოტო ფონ ბისმარკის სიტყვები: თანმიმდევრული პოლიტიკა, თუნდაც მცდარი, ყოველთვის იმარჯვებს.

- ფაქტია, რომ ოპოზიცია იმაზე სუსტად გამოიყურება, ვიდე ეს ერთი შეხედვით ჩანს. ხელისუფლებაში რომ მთლად კარგად ვერაა საქმე, ამას აჭარის ექს-ხელმძღვანელ თორნიკე რიჟვაძის ისტორია, ეკონომიკის მინისტრის ექს-მოადგილის, ასევე ხელისუფლებასთან დაახლოებული ბიზნესმენების ფინანსური შემოწმებების დაწყებაც მოწმობს.

პოლიტოლოგმა ვაჟა ბერიძემ „ინტერპრესნიუსთან“ ინტერვიუში ბრძანა - „რომელი უფრო შეესაბამება ჩვენს ეთნოფსიქიკას და მენტალიტეტს - ევროპული დემოკრატია, სპეციფიკური დემოკრატიები (თურქეთი, აზერბაიჯანი, სომხეთი, ყაზახეთი, რუსეთი), თუ ავტორიტარიზმი. 35 წლიანი პრაქტიკა, პლუს 1918-1921-ის გამოცდილება, ცხადყოფს, რომ ქართველობა უფრო ავტორიტარიზმისკენაა მიდრეკილი. და საერთოდ, საკითხზე სიღრმისეული ფიქრი გვმართებს“...

იმის გათვალისწინებით, რომ გასული საუკუნის 20-იან წლებში საქართველოს ევროპული სტანდარტითაც კი საკმაოდ პროგრესული და საინტერესო კონსტიტუცია ჰქონდა, სსრკ-ს დაშლის შემდეგ, ცხადად ჩანდა, რომ ნებისმიერი ხელისუფლების ავტორიტარული, ანაც ავტორიტარულთან მიახლოებული ნაბიჯები საქართველოს მოსახლეობისთვის მიუღებელი იყო.

ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ქართულმა საზოგადოებამ სააკაშვილის ხელისუფლებას, როგორც მინიმუმ, ვოლუნტარისტული გადაცდომები არ აპატია.

ის, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები ადგილობრივ ორგანოებს არ ჰგავს და ყველა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება თბილისში მიიღება, შესაძლოა, იმის ბრალიც იყოს, რომ ქვეყანას ფედერალური მართვის გამოცდილება არ აქვს. მაგრამ, თქმა იმისა, რომ ქართვული ეთნოკულტურისა თუ ეთნოფსიქოლოგიის ნაწილია ავტორიტარული მმართველობა, ამის ერთმნიშვნელოვნად თქმა, ჭირს.

თქვენც თვლით, რომ „ქართველობა უფრო ავტორიტარიზმისკენაა მიდრეკილი? და საერთოდ, საკითხზე სიღრმისეული ფიქრი გვმართებს“?

- გთხოვთ გაიხსენოთ, რომ ცენტრალიზებული სახელმწიფოს შექმნა ჯერ კიდევ ზვიად გამსახურდიამ დაიწყო და ამ გზაზე მას ედუარდ შევარდნაძეც და მიხეილ სააკაშვილიც აყვნენ. საქმე კი იმაშია, რომ სხვანაირი მმართველობის გამოცდილება ჩვენ საერთოდ არ გაგვაჩნია და ჩვენ ტყავზე არ განგვიცდია, რა არის ფედერალიზმი.

რეფორმირება ჩვენი მენტალიტეტის შეცვლით უნდა დავიწყოთ. გაიხსენეთ ევროკავშირის მეორე პრინციპი. მენტალური რეფორმირება ადვილი საქმე არ არის, მას თაობები ჭირდება.

რეფორმირება ჩვენი მენტალიტეტის შეცვლით უნდა დავიწყოთ. გაიხსენეთ ევროკავშირის მეორე პრინციპი. მენტალური რეფორმირება ადვილი საქმე არ არის, მას თაობები ჭირდება

ჭეშმარიტი დემოკრატია, მაგალითად, საფრანგეთში მხოლოდ ბასტილიის აღების 150 წლისთავზე დამკვიდრდა. ჯადოსნური ჯოხის მოქნევით საზოგადოებას ვერ შევცვლით, მაგრამ ისტორიის განვითარების ძირითადი ხაზიც არ შეიცვლება.

ამიტომ მე არც პესიმისტი და არც ოპტიმისტი ვარ. მე ვარ რეალისტი.

- ცოტა ხნის წინ აბუ დაბიში აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის მოლაპარაკებების რუსეთის გარეშე გაიმართა. აბუ-დაბიში ამ ქვეყნების პირველი პირების შეხვედრის შედეგებმა გვაჩვენა, რომ დიდია იმის ალბათობა, რომ წლის ბოლომდე აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის სამშვიდობო შეთანხმებას ხელი მოეწეროს.

მხარეები უკვე მუშაობენ იმაზე, რომ ბაქოში გაიხსნას სომხეთის საელჩო, ხოლო ერევანში აზერბაიჯანის. თურქეთსა და სომხეთს შორის დაწყებულია დაახლოების პროცესი, რომელიც ასევე შეიძლება დასრულდეს ქვეყნებს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარებით.

ამის გარდა, საუბარია იმაზე, რომ სომხეთის ტერიტორიაზე მდებარე ზანგეზურის დერეფნით თურქეთი სახმელეთო გზით დაუკავშირდება აზერბაიჯანს. თუ მოვლენები ამ მიმართულებით განვითარდა, რეალურად მოხდება რეგიონში სერიოზული გეოეკონომიკური და გეოპოლიტიკური ძვრები.

არც ბაქოში და არც ერევანში არ მალავენ, რომ ორ ქვეყანას შორის დაახლოების პროცესის დაჩქარება მას შემდეგ დაიწყო, რაც ბაქოში იმყოფებოდა აშშ-ს პრეზიდენტის მრჩეველი ახლო აღმოსავლეთის საკითხებში სტივ უიტკოფი.

ანუ, მოსაზრება, რომ, „აშშ-ს ინტერესი სამხრეთ კავკასიაში არ ჩანს“, როგორც მინიმუმ, სწორი არ აღმოჩნდა. ამას წინათ თქვენც გაქვთ გამოთქმული მოსაზრება რომ „სამხრეთ კავკასიაში ძალთა ბალანსი შეცვლილია“. სავარაუდოდ, რას შეიძლება ნიშნავდეს საქართველოსთვის სამხრეთ კავკასიაში ერთი მხრივ აშშ-ს აქტიურობა, ხოლო მეორე მხრივ რუსეთის პოზიციების დასუსტება?

- რუსეთის პოზიციის დასუსტება კარგია. რუსეთი კავკასიაში მშვიდობის დამყარებას ყოველმხრივ ეწინააღმდეგებოდა. მთავარი კი ისაა, რომ აზერბაიჯანმა და სომხეთმა პირისპირ, შუამავლების გარეშე დაიწყეს მოლაპარაკება, ეს კი იმის მომასწავებელია, რომ კავკასიაში მდგრადი მშვიდობა მალე დაიდებს ბინას. ჩემთვის კი ყველაზე დასანანია, რომ ამ პროცესებში საქართველო საერთოდ არ მონაწილეობს. ასე მალე რეგიონის გარეუბანში აღმოვჩნდებით.

აზერბაიჯანმა და სომხეთმა პირისპირ, შუამავლების გარეშე დაიწყეს მოლაპარაკება, ეს კი იმის მომასწავებელია, რომ კავკასიაში მდგრადი მშვიდობა მალე დაიდებს ბინას. ჩემთვის კი ყველაზე დასანანია, რომ ამ პროცესებში საქართველო საერთოდ არ მონაწილეობს. ასე მალე რეგიონის გარეუბანში აღმოვჩნდებით

ჩვენ ხელისუფლებას ოპოზიციის დამარცხება და არა ქვეყნის საგარეო ინტერესების დაცვა ამოძრავებს.

„ინტერპრესნიუსი“

კობა ბენდელიანი