საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ჰიდრომეტეოროლოგიის ინსტიტუტის მეცნიერთა ჯგუფი საგრანტო პროექტის - „ისტორიულ-არქიტექტორული მემკვიდრეობის გრძელვადიანი დაცვის შენარჩუნების მექანიზმების მეთოდოლოგიის შემუშავება კლიმატის ცვლილების პირობებში“ - ფარგლებში, რაჭა-ლეჩხუმსა და თბილისში ისტორიული ძეგლების დეგრადაციის მიზეზების იდენტიფიკაციასა და გრძელვადიანი დაცვის მექანიზმების შემუშავებაზე, ისე, რომ შენარჩუნდეს მათი ავთენტურობა და პირვანდელი სახე, მუშაობენ. ამის შესახებ ინფორმაციას სტუ ავრცელებს.

მისივე ცნობით, პროექტის „ისტორიულ-არქიტექტორული მემკვიდრეობის გრძელვადიანი დაცვის შენარჩუნების მექანიზმების მეთოდოლოგიის შემუშავება კლიმატის ცვლილების პირობებში“, სამეცნიერო ხელმძღვანელია ჰიდრომეტეოროლოგიის ინსტიტუტის მთავარი მეცნიერ- თანამშრომელი ნათელა ძებისაშვილი, ინტერდისციპლინარული მიდგომის უზრუნველსაყოფად კვლევაში ჩართული არიან ამავე ინსტიტუტის ქიმიკოსები, ეკოლოგები, გეოგრაფები, მასალათმცოდნეები და რესტავრატორები: ნუგზარ ბუაჩიძე, ლელა ნინოშვილი, ელენე შაფაქიძე, დარეჯან დუღაშვილი. ქართველ მეცნიერთა ჯგუფს კონსულტაციებს უწევს ბაიროითის უნივერსიტეტის პროფესორი ოლივერ სასი, რომელსაც დიდი გამოცდილება აქვს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების დეგრადაციის ფაქტორების კვლევისა და რეაბილიტაციის სფეროში.

პროექტის სამეცნიერო ხელმძღვანელის თქმით, კვლევისთვის შერჩეულია ორი რეგიონი განსხვავებული კლიმატური პირობებით, კერძოდ, რაჭა-ლეჩხუმი (ნიკორწმინდა, ბარაკონი) და თბილისი (სიონი, ანჩისხატი). როგორც ნათელა ძებისაშვილი აღნიშნავს, კვლევისას პრიორიტეტი ენიჭება ძეგლებს, რომლებიც ისტორიულად და კულტურულად განსაკუთრებულ ღირებულებას წარმოადგენენ და ამასთანავე მეტ-ნაკლებად მოწყვლად მდგომარეობაში არიან.

„კულტურულ მემკვიდრეობაზე ანთროპოგენული ზეგავლენის ნეგატიური შედეგები თვალსაჩინოდ ვლინდება ჩვენი ქვეყნის როგორც მაღალმთიან რეგიონებში, ასევე ურბანულ გარემოში. მაგალითად, რაჭა-ლეჩხუმში XX საუკუნის 50-იან წლებში მოწყობილმა შაორის წყალსაცავმა მნიშვნელოვნად შეცვალა ადგილობრივი მიკროკლიმატი, ხოლო მსხვილ ქალაქებსა და ინდუსტრიულ რაიონებში ძეგლები განიცდიან მძიმე ზეწოლას როგორც კლიმატური, ისე ინტენსიური ანთროპოგენული ფაქტორების ერთობლივი გავლენის შედეგად. ხაზგასმითაა აღსანიშნავი, რომ ძეგლების დეგრადაცია აზიანებს მოსახლეობის კულტურულ თვითშეგნებას, იწვევს ისტორიული მეხსიერების და ტურისტული ინტერესის დაკარგვას, რაც საბოლოოდ გავლენას ახდენს სოციალურ-ეკონომიკურ მდგომარეობაზე. პროექტი მიზნად ისახავს საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებას, რაც ხელს შეუწყობს ძეგლების მიმართ მეტი პასუხისმგებლობის გამოჩენას და ადგილობრივ ინიციატივებში ჩართულობას. დაგეგმილია რეკომენდაციების და სახელმძღვანელოს შექმნა, რომელიც დაეხმარება როგორც ადგილობრივ, ისე საერთაშორისო სპეციალისტებს. მთავარ კითხვაზე - რა ნაბიჯები უნდა გადაიდგას ეროვნული პოლიტიკის დონეზე ამ პრობლემის გასამკლავებლად? ჩვენი პასუხი ასეთია - აუცილებელია პრევენციული დაცვის სისტემის დანერგვა, მეცნიერული მონიტორინგის გაძლიერება, რეგულაციების ეფექტური აღსრულება, საერთაშორისო სტანდარტებთან ჰარმონიზაცია, საზოგადოების ჩართულობა მათი ცნობიერების ამაღლება“, - აცხადებს ნათელა ძებისაშვილი.

სტუ-ის ინფორმაციით, კვლევის ფარგლებში შემუშავებული მეთოდოლოგია და რეკომენდაციები გამოყენებული იქნება როგორც ახალი რესტავრაციის სტრატეგიებში, ასევე ძეგლების პრევენციულ დაცვის ღონისძიებებში როგორიცაა, მაგალითად ტენიანობის კონტროლი, სორბენტების გამოყენება და ა.შ.