საშინაო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე ”ინტერპრესნიუსი” პოლიტოლოგსა და კონსტიტუციონალისტს, ვახტანგ ძაბირაძეს ესაუბრა.

- ბატონო ვახტანგ, ძნელი სათქმელია, სრულად რამდენად ასახავს საინფორმაციო სივრცე ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებს, მაგრამ, ვხედავთ, რომ საინფორმაციო სივრცეში ძირითადად ვადევნებთ თვალს პოლიტიკური ძალების მზადებას 2020 წლის არჩევნებისთვის.

თქვენ როგორ შეაფასებდით ძირითადი პოლიტიკური ძალების, ხელისუფლების, „ნაციონალების“, „ევროპული საქართველოსა“ და დანარჩენი ოპოზიციის აქტიურობას სანფორმაციო სივრცეში, - მხედველობაში მაქვს მათი განცხადებები თუ ქმედებები?

- ცხადია, რომ საარჩევნო მარათონი დაწყებულია და ცხადია ისიც, რომ პოლიტიკურ ძალებს დაწყებული აქვს მზადება 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებისთვის. ასეა, მიუხედავადად იმისა, რომ არჩევნებამდე თითქმის ერთი წელია დარჩენილი.

ნელ-ნელა, მაგრამ მაინც იკრებს ძალას ის თემატიკა, რომელიც არჩევნებს უკავშირდება და უკავშირდება იმას, რომ ყველა ეს ძალა ცდილობს ამომრჩევლის მის ამომრჩევლად ქცევას. ვხედავთ, რომ პიარის თვალსაზრისით გააქტიურებულია ხელისუფლება, ხოლო ოპოზიციაში ამ თვალსაზრისით ბევრი არც არაფერი შეცვლილა.

როგორც ჩანს, ხელისუფლების ძირითადი თემა იქნება წყალტუბოს აღორძინების პროექტი და მისი გაპიარება, ამასთანავე ხელისუფლება აშკარად მობილიზებულია და რა თქმა უნდა მოტივირებულიც, ვიდრე იგივე ოპოზიცია.

ოპოზიციაში ჯერჯერობით უფრო დაქსაქსულობა უფრო მეტია. ვგულისხმობ იმას, რომ ოპოზიციას არა აქვს ხელისუფლებისთვის ბრძოლის ერთიანი კონცეფცია. ყველა მოქმედებს დამოუკიდებლად. ოპოზიციას ხელისუფლებასთან ბრძოლის ერთიანი იდეოლოგია და პიარი არ აქვს. თუ საგარეო ფაქტორსა და პოლიტიკასთან დამოკიდებულებას არ ჩავთვლით, ასეა.

ოპოზიციაში ჯერჯერობით დაქსაქსულობა უფრო მეტია. ვგულისხმობ იმას, რომ ოპოზიციას არა აქვს ხელისუფლებისთვის ბრძოლის ერთიანი კონცეფცია. ყველა მოქმედებს დამოუკიდებლად. ოპოზიციას ხელისუფლებასთან ბრძოლის ერთიანი იდეოლოგია და პიარი არ აქვს

ჩემი აზრით, ხელისუფლებამ უკვე განსაზღვრა მოქმედების თემები, ვგულისხმობ ლოზუნგს ავაშენებთ წყალტუბოს და კიდევ რაღაცებს ავაშენებთ, ასევე სოციალური მიმართულებით მოსალოდნელია მათი გააქტიურება.

რაც შეეხება ოპოზიციას, აქ ცხადია, რომ სრულად პოლიტიკური სპექტრი არც ჩამოყალიბებული და არც განსაზღვული არ არის. სამწუხაროდ, „ნაციონალებსა“ და „ევროპულ საქართველოს“ არ გაუჩნდა კონკურენტი, არც ის შეიმჩნევა, რომ საზოგადოებაში არსებობს ამა თუ იმ ძალის პოტენციური ელექტორატი. ოპოზიციაში არ ჩანს ოპოზიციური ძალა, რომელიც ოპოზიციურად განწყობილი პოლიტიკური ძალებისა და ელექტორატის ლიდერი გახდებოდა.

ოპოზიციაში არ ჩანს ოპოზიციური ძალა, რომელიც ოპოზიციურად განწყობილი პოლიტიკური ძალებისა და ელექტორატის ლიდერი გახდებოდა

- თქვენ ამას წინათ განაცხადეთ - „მოსახლეობის უმრავლესობას არც „ქართული ოცნება“ უნდა და არც „ნაცმოძრაობა“. სწორად შენიშნეთ, პოლიტიკურ სცენაზე არ ჩანს ოპოზიციურად განწყობილი პოლიტიკური ძალების მაკონსოლიდირებელი ძალა.

იმ რესურსების გათვალისწინებით, რომელიც ბიძინა ივანიშვილს აქვს, ძალიან ძნელია გამოჩნდეს პოლიტიკური ძალა, რომელიც შეძლებდა მოახლოებულ არჩევნებზე მმართველი გუნდის დამარცხებას.

დამკვირვებელთა ნაწილი შენიშნავს, რომ არც ხელისუფლებას და არც დანარჩენ ოპოზიციას, ჯერ არ გადაუდგამს ნაბიჯები საიმისოდ, რომ მოსახლეობის ის 55-60%, რომელსაც ჯერ არ აქვს გადაწყვეტილი ვის მისცემს ხმას, მათზე იმუშაოს. თქვენი დაკვირვებით, რატომ ვერ ახერხებენ პოლიტიკური ძალები მეტ-ნაკლებად დამაჯერებელი, ოპტიმისტური საარჩევნო კამპანიის წარმოებას, რომელიც ამომრჩეველს მათ მხარეზე აღმოაჩენდა?

- წინა პერიოდებისაგან განსხვავებით 2012 წლის შემდეგ ქართული პოლიტიკური სპექტრი ძალიან სპეციფიკურია. ვგულისხმობ იმას, რომ 2012 წლამდე არჩევნებში დამარცხებული პოლიტიკური ძალა პოლიტიკური ასპარეზიდან ქრებოდა, ან იქსაქსებოდა იმდენად, რომ ამომრჩევლის სერიოზულ მაორგანიზებელ როლს ვერ ასრულებდა.

მიუხედავად იმისა, რომ 2016 წელს „ნაცმოძრაობა“ გაიყო, „ნაციონალებისა“ და „ევროპული საქართველოს“ ჯამური ელექტორატი ძირითადად დარჩა. ეს კი გარკვეულ წილად ხელს უშლის ახალი პოლიტიკური ერთობისა თუ გუნდის ირგვლივ ოპოზიციური ძალის შექმნას. რადგან ეს ძალები დარჩენილი არიან პოლიტიკურ სცენაზე, დარჩენილი არიან მისი ამომრჩევლებიც.

თუ წარმოვიდგენთ თეორიულად, რომ ეს ძალები გაქრნენ, მაშინ ეს ამომრჩეველი სხვა პოლიტიკური ძალის ამომრჩეველი გახდებოდა. ამას ოპოზიცია გარკვეულ წილად კი გრძნობს, მაგრამ „ნაციონალებს“ უნდათ თავისკენ მიიზიდონ არა მხოლოდ ისინი, არამედ ის სხვა ოპოზიციურად განწყობილი ამომრჩეველიც, რომელსაც გადაწყვეტილი არ აქვს 2020-ში ვის მისცემს ხმას.

ის ამომრჩეველი, რომელიც 2012, ან 2016 მხარს უჭერდა „ქართულ ოცნებას“, მაგრამ ახლა მისი ამომრჩეველი არაა, „ნაციონალებისკენ“ არ მიდის. გამოკითხვებით გამოკითხულთა 55-60% კი ამბობს, რომ არავის უჭერს მხარს, მაგრამ დარწმუნებული იყავით, რომ ისინი ისევ „ქართულ ოცნებას“ დაუჭერენ მხარს, თუ არჩევანი ისევ ივანიშვილსა და სააკაშვილს შორის იქნა.

ის ამომრჩეველი, რომელიც 2012 ან 2016 წლებში მხარს უჭერდა „ქართულ ოცნებას“, მაგრამ ახლა მისი ამომრჩეველი არაა, „ნაციონალებისკენ“ არ მიდის

საპრეზიდენტო არჩევნებზე ამომრჩეველი პრაქტიკულად სამ ნაწილად გაიყო - „ქართული ოცნების“, „ნაცმოძრაობისა“ და „ევროპული საქართველოს“ ამომრჩეველი. თეორიულად, დღესაც შეიძლება თქმა, რომ ამომრჩეველთა დიდი უმრავლესობა, სადღაც 30-35% სამ ნაწილად არის გაყოფილი.

2020 წლის არჩევნების მთავარი პრობლება იმაშია, თუ ვის მხარეზე აღმოჩნდება ის გადაუწყვეტელი ამომრჩეველი, რომელსაც დღეისათვის არჩევანი გაკეთებული არ აქვს. ეს ამომრჩეველი დაუბრუნდება „ქართულ ოცნებას“ თუ მიემხრობა „ნაცმოძრაობას“.

უკვე ვთქვი, რომ სოციალური კუთხით „ქართულმა ოცნებამ“ მოძრაობა დაიწყო, მხედველობაში არ მაქვს მხოლოდ წყალტუბოს ანდა აბასთუმნის პროექტები. გარწმუნებთ, ეს თემები არჩევნებისთვის საკმაოდ კარგად იმუშავებს. ფაქტია, რომ ხელისუფლება ამ თემებით ამომრჩევლის მობილიზებას ახერხებს.

2020 წლის არჩევნების მთავარი პრობლება იმაშია, თუ ვის მხარეზე აღმოჩნდება ის გადაუწყვეტელი ამომრჩეველი, რომელსაც დღეისათვის არჩევანი გაკეთებული არ აქვს. ეს ამომრჩეველი დაუბრუნდება „ქართულ ოცნებას“ თუ მიემხრობა „ნაცმოძრაობას“

ამას დაემატა ძველი ლოზუნგი - თუ ჩვენ არა, მაშინ „ნაციონალები“ დაბრუნდებიან. ეს ყველაფერი საკმაოდ კარგადაც შეავსებს წინასაარჩევნოდ „ოცნების“ იდეოლოგიურ ნაწილს. ხელისუფლებას წინასაარჩევნო პროგრამის სახით ექნება სოციალურ-ეკონომიკური და იდეოლოგიური შემადგენელი.

ახლა ვხედავთ, რომ „ნაცმოძრაობაც“ და „ქართული ოცნებაც“ იბრძვის იმისთვის, რომ ამომრჩეველი მხოლოდ ორად იყოს გაკრეფილ-გაყოფილი. თუ ეს მოცემულობა დარჩება, გარწმუნებთ, ივანიშვილს 2020 წლის არჩევნებზე დიდი ფინანსების დახარჯვა არ მოუწევს.

„ნაცმოძრაობაც“ და „ქართული ოცნებაც“ იბრძვის იმისთვის, რომ ამომრჩეველი მხოლოდ ორად იყოს გაკრეფილ-გაყოფილი. თუ ეს მოცემულობა დარჩება, გარწმუნებთ, ივანიშვილს 2020 წლის არჩევნებზე დიდი ფინანსების დახარჯვა არ მოუწევს

- ამას წინათ თქვენ განაცხადეთ - „ოპოზიციამ ტაქტიკა უნდა შეცვალოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში ერთი ერთზე დარჩენილი „ოცნება“ ნაციონალებს“ ისევ მოუგებს არჩევნებს“.

მიუხედავად იმისა, რომ სახელისუფლებო პროპაგანდა საკმაოდ ამოქმედებულია და ეს საკმაოდ კარგად ჩანს, მაინც რჩება შთაბეჭდილება, რომ ეს პროპაგანდა ისე ვერ მუშაობს და დღეს შეიძლებოდეს თქმა, რომ გადაუწყვეტელი ელექტორატი „ოცნებას“ დაუბრუნდება.

გასულ კვირას ხელისუფლებას ჰქონდა ინიციატივა „მწვანე ხაზებზე,“ სტარტაპებთან მუშაობის გაუმჯობესებაზე. სიმწვანის პრობლემა ყველაზე მეტად თბილისშია, არადა, ხელისუფლებამ ამაზე მაშინ დაიწყო საუბარი, როცა დედაქალაქში გაუაზრებლად უამრავ მშენებლობაზეა გაცემულ მშენებლობის უფლება. რაც შეეხება სტარტაპებთან მუშაობას, ეს რა თქმა უნდა, კარგია, მაგრამ ჯერაც გაურკვეველია, ამომრჩევლის რა ფენებს შეეხება იგი და რამდენს.

თქვენი აზრით, როგორც ხელისუფლებისთვის, ისე ოპოზიციისათვის ტაქტიკის შეცვლისათვის ყველაზე ოპტიმალური მიდგომები თუ თემები რა შეიძლება იყოს?

- გეთანხმებით, რომ მოსახლეობას ეკოლოგიური პრობლემები და ე.წ. „მწვანე ხაზები“ აწუხებს, მაგრამ არა იმდენად, რომ ამის მიხედვით არჩევანი გააკეთოს. „ქართული ოცნება“ ცდილობს იყოს მრავალფეროვანი.

ჩემი აზრით, ხელისუფლება თემებით ზონდირებას აკეთებს. თუ „მწვანე ხაზების“ თემამ იმუშავა, ამ თემაზე საუბარსა და ნაბიჯების გადადგმას გააგრძელებს. ხელისუფლებამ კარგად იცის, რომ წინასაარჩევნოდ ყველაზე კარგად სოციალური თემატიკა იმუშავებს.

თუ სცენაზე გამოჩნდება ძლიერი ოპოზიცია ან ოპოზიცია იმ საკითხებში, რაც ამომრჩეველს ყველაზე მეტად აწუხებს, სერიოზულად ჩამოყალიბდება თავისივე ტაქტიკასა და სტრატეგიაში, მაშინ იგი შეძლებს გადაუწყვეტელი ამომრჩევლის თავისკენ გადაბირებას.

ჩვენ არაფერი გვითქვამს საარჩევნო კოდექსის მოსალოდნელ შეცვლაზე და უბარიერო სისტემით არჩევნების პროპორციული სისტემით ჩატარებაზე. ეს სერიოზულ კორექტივებს შეიტანს ყველა ძირითადი პოლიტიკური ძალების მოქმედების გეგმებში.

უბარიერო პროპორციული საარჩევნო სისტემა, თუკი იგი მიიღეს, კიდევ უფრო შეუშლის ხელს ოპოზიციის კონცენტრირებასაც და გარკვეულ წილად „ქართულ ოცნებას“ კიდევ უფორო მეტად გაუიოლებს საარჩევნო ამოცანებს.

უბარიერო პროპორციული საარჩევნო სისტემა, თუკი იგი მიიღეს, კიდევ უფრო შეუშლის ხელს ოპოზიციის კონცენტრირებასაც და გარკვეულ წილად „ქართულ ოცნებას“ კიდევ უფორო მეტად გაუიოლებს საარჩევნო ამოცანებს

როდესაც არჩევნების შედეგად პირველ ადგილზე გასულ ძალას შეეძლება პარლამენტში გასული დეპუტატები იყიდოს, ძალიან გულუბრყვილო უნდა იყო, რომ ამომრჩევლის მოსყიდვაზე ილაპარაკო.

შემოდგომაზე ოპოზიცია ყველა პოლიტიკურ ძალას ეკითხებოდა - იმ შემთხვევაში თუ მოხვდებოდნენ პარლამენტში, იქნებოდნენ „ქართულ ოცნებასთან" თუ არა? ეს ის ლოზუნგია, რომელიც ოპოზიციის წინააღმდეგ იმუშავებს, ეს სწორედ ის სვლაა, რომელიც „ქართულ ოცნებას“ აძლევს ხელს.

შემოდგომაზე ოპოზიცია ყველა პოლიტიკურ ძალას ეკითხებოდა - იმ შემთხვევაში თუ მოხვდებოდნენ პარლამენტში, იქნებოდნენ „ქართულ ოცნებასთან" თუ არა? ეს ის ლოზუნგია, რომელიც ოპოზიციის წინააღმდეგ იმუშავებს, ეს სწორედ ის სვლაა, რომელიც „ქართულ ოცნებას“ აძლევს ხელს

თუ გინდა გადაუწყვეტელი ამომრჩეველი მიიმხრო, რომელსაც ხელისუფლების მიმართ კითხვის ნიშნები აქვს, ეს ლოზუნგი ამომრჩეველს პირდაპირ ეუბნება, რომ ამომრჩეველი ორადაა გაყოფილი და ამ ორიდან აირჩიე. ასეთ ვითარებაში ამომრჩეველი რომ ხმას „ნაციონალების“ სასარგებლოდ არ გააკეთებს, ცხადია.

ოპოზიციის მხრიდან კომპლექსურად არის გასააზრებელი რას აპირებენ და როგორ აპირებენ. არ არის ეს ასე მარტივი - ან ის, ან მე. თუ ამ მოცემულობაში დატოვებს ოპოზიცია ამომრჩეველს, ოპოზიცია 2020 წლის არჩევნებზე დამარცხდება. სამწუხარო რეალობაა, მაგრამ რეალობა ასეთია.

- პოლიტიკურ მოედანზე კარგა ხანია შემოვიდა ხაზარაძე-ჯაფარიძის „ლელო.“ თუ მათ განცხადებებს მივადევნებთ თვალს, მათი მხრიდან საკმაოდ საინტერესო განცხადებები ისმის.

მიუხედავად ამისა, მაინც რჩება შთაბეჭდილება, რომ ყოველ შემთხვევაში ამ ეტაპზე „ლელო“-ც იმავე ელექტორატის მიმხრობაზე მუშაობს, რომელთა მხარდაჭერისთვის სხვებიც იბრძვიან. იგულისხმება ამომრჩევლის ყველაზე აქტიური 40%, რომლებსაც უკვე აქვთ პოლიტიკური სიმპათიები.

ამ ტაქტიკითა და სტრატეგიით რამდენად აქვს „ლელოს“ პერსპექტივა, რომ 2020 წლის არჩევნების წინ ანგარიშგასაწევ ძალად გამოჩნდეს?

- გულწრფელად გეტყვით - მე ძალიან ვგულშემატკივრობდი და იმედი მქონდა, რომ ქართულ პოლიტიკაში შემოსული ხაზარაძე-ჯაფარიძის გუნდი ლიდერ ოპოზიციად ჩამოყალიბდებოდა. იბრძოლებდა იმ ჩამოუყალიბებელი 55-60% ამომრჩევლისთვის და იქნებოდა ანგარიშგასაწევი ძალა, რომ ქართული პოლიტიკური სპექტრი უკეთესობისკენ დალაგებულიყო. მაგრამ, ჩემდა სამწუხაროდ, რასაც მე ვუყურებ, ჯერჯერობით, ამ პოტენციალს ვერ ვხედავ.

საქმე იმაშია, რომ ამომრჩევლის მიმხრობას მარტო განცხადებები არ შველის. არც მხოლოდ იმის მტკიცება, რომ ივანიშვილი ანგრევს ქვეყანას, არც იმის მტკიცება, რომ იგი პრორუსია და ასე შემდეგ. ივანიშვილის მიმართ ეს ჭორ-მართალი კარგა ხანია ყოველივე ნათქვამია.

ხაზარაძე ვერ იქნება იმაზე მეტად რადიკალი ივანიშვილთან მიმართებაში, ვიდრე არის სააკაშვილი. ამიტომ, ჩემი აზრით, ხაზარაძე უფრო სხვაგვარად უნდა ჩამოყალიბებულიყო. მხედველობაში მაქვს რას აპირებდა და როგორ აპირებდა.

იმედი მქონდა, რომ ქართულ პოლიტიკაში შემოსული ხაზარაძე-ჯაფარიძის გუნდი, ლიდერ ოპოზიციად ჩამოყალიბდებოდა. იბრძოლებდა იმ ჩამოუყალიბებელი 55-60% ამომრჩევლისთვის და იქნებოდა ანგარიშგასაწევი ძალა, რომ ქართული პოლიტიკური სპექტრი უკეთესობისკენ დალაგებულიყო. მაგრამ, ჩემდა სამწუხაროდ, რასაც მე ვუყურებ, ჯერჯერობით, ამ პოტენციალს ვერ ვხედავ

ხაზარაძემ თავიდანვე განაცხადა, რომ მას პოლიტიკოსები არ სჭირდება. არაფერი საწინაღმდეგო არ მაქვს იმ ადამიანების მიმართ, ვისაც იგი 12 ადამიანის სახით ხანგამოშვებით თავის გუნდელებად წარმოადგენს. რჩება შთაბეჭდილება, რომ მათ არ უფიქრიათ იმაზე, წარმოდგენილი ადამიანებიდან მათ გუნდს დამატებით 2 ხმას მაინც თუ მატებს რომელიმე.

ამას იმიტომ ვამბობ, რომ დასახელებულ 12-12 ადამიანიდან არა მარტო ჩემთვის, მოსახლეობის უმრავლესობისთვის, სრულიად უცნობი ადამიანები არიან. ხაზარაძე რომ აქებს, გასაგებია, მაგრამ საზოგადოებას რომ მათი გვარები არაფერს ეუბნება, ეს ხომ ფაქტია. ჩემი აზრით, ამგვარი მიდგომა, როგორც მინიმუმ არასწორი ტაქტიკაა.

თუ საუბარი არაა ლიდერ ოპოზიციად ჩამოყალიბებაზე, მაშინ გასაგებია, მაგრამ თუ საუბარია იმაზე, რომ „ლელო“ 3-4 მანდატისთვის იბრძვის, მაშინ ეს გუნდი იბრძვის იმისთვის, რომ პარლამენტში მოხვდეს და საკუთარი ბიზნესი დაიცვას. სხვა შემთხვევაში ხომ წარმოუდგენელია, რომ 4 მანდატით ქართულ პოლიტიკაში რეალობა შეცვალო.

პოლიტიკაში შემოსვლამ ხაზარაძის მიმართ ბევრი კითხვები გააჩინა. მათზე პასუხები საზოგადოებას არ მოუსმენია. თუ „ლელომ“ ასე გააგრძელა, მათ ვერ დაინახეს პერსპექტივა გადაუწყვეტელ ამომრჩეველში, მაშინ ეს გუნდი რიგით და ჩვეულებრივ პოლიტიკურ ძალად დარჩება.

თუ „ლელომ“ ასე გააგრძელა, მათ ვერ დაინახეს პერსპექტივა გადაუწყვეტელ ამომრჩეველში, მაშინ ეს გუნდი რიგით და ჩვეულებრივ პოლიტიკურ ძალად დარჩება

- ბატონო ვახტანგ, ჩვენ გვერდს ვერ ავუვლით ეკლესიაში მიმდინარე პროცესებს. ისეთი პირი უჩანს, რომ რელიგიურ-პოლიტიკური ვნებები თუ გარჩევებიც უკავშირდება 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებს. თქვენ როგორ შეაფასებდით იმას, რაც ახლა ეკლესიაში და ეკლესიის ირგვლივ ხდება?

- უპირველესად ვიტყოდი იმას, რომ ძალიან სამწუხარო პროცესია რაც ახლა ეკლესიაში მიმდინარეობს. ჯერ კიდევ მაშინ, როცა ციანიდის პროცესი დაიწყო, ეკლესიას მაშინვე უნდა გადაედგა გარკვეული ნაბიჯები, რომ ეს პროცესები როგორღაც დაერეგულირებინა.

შემდგომ განვითარებული ამბები სწორედ ციანიდის საქმიდან დაიწყო. შემდეგ თანდათანობით ძლიერდებოდა, მაგრამ ახლა, როგორც ჩანს, პროცესები იმდენადაა გამოსული კონტროლიდან, რომ უკვე აღარ მგონია, რომ ეკლესიამ შეძლოს ამ პროცესის შეჩერება, რაც ქვეყნისთვის უაღრესად საზიანო იქნება.

აღარ დარჩება არც ერთი ინსტიტუტი, რომლის მიმართ მოსახლეობას ასეთი ნდობა ექნება. ეს არის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნეგატიური შედეგი, რაც ამას შეიძლება მოჰყვეს.

უკვე აღარ მგონია, რომ ეკლესიამ შეძლოს ამ პროცესის შეჩერება, რაც ქვეყნისთვის უაღრესად საზიანო იქნება. აღარ დარჩება არც ერთი ინსტიტუტი, რომლის მიმართ მოსახლეობას ასეთი ნდობა ექნება. ეს არის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნეგატიური შედეგი, რაც ამას შეიძლება მოჰყვეს

რაც შეეხება იმ პროცესს, თუ რას უკავშირდება ეს პროცესი. ცხადია, რომ ყველაფერი ეს უკავშირდება ორ მომენტს - სამწუხაროდ, ერთია ის, რომ ეს გახლავთ საპატრიარქოს ტახტისთვის ბრძოლა მღვდელმთავრებს შორის, რომლებიც მოკავშირეებს ეძებენ ხელისუფლებაში, ჩრდილოეთში და ვაშინგტონში, ანუ ყველგან. მეორეა ის, რომ ყველაფერი ეს, რა თქმა უნდა, უკავშირდება არჩევნებს.

საუბარია ეკლესიის გარედან პროცესების დაჩქარებაზე. „ქართული ოცნება“ ყველაფერს „ნაციონალებს“ აბრალებს, "ნაციონალები“ კი თავის მხრივ აბრალებენ „ქართულ ოცნებას“ და მთელ პოლიტიკურ სპექტრს, მათაც ვისაც აქვს გავლენა ეკლესიაზე და იმათაც, ვისაც ამგვარი გავლენა ნაკლებად აქვს, მაგრამ ხელს უწყობს ეკლესიაში დაწყებულ დაშლისა და განადგურების პროცესს.

სამწუხაროდ, დღეს მე ვერ ვხედავ იმას, თუ რა შეიძლება გაკეთდეს იმისათვის, რომ ეკლესიაში განვითარებული პროცესი დარეგულირდეს. სავარაუდოდ რაც ახლაა, ისევ ისე გაგრძელდება და ფინალი რა იქნება, არავინ იცის.

დღეს მე ვერ ვხედავ იმას, თუ რა შეიძლება გაკეთდეს იმისათვის, რომ ეკლესიაში განვითარებული პროცესი დარეგულირდეს. სავარაუდოდ, რაც ახლაა ისევ ისე გაგრძელდება და ფინალი რა იქნება არავინ იცის

- ფილმის „და ჩვენ ვიცეკვებთ“ ჩვენებას დიდი ხმაური მოჰყვა. ამ პროცესებმა დაგვანახა, რომ ქართული საზოგადოება საკმაოდ იოლად მანიპულირებადი საზოგადოებაა.

ვნახეთ, რომ ხელისუფლებამ გამშველებლის როლი მოირგო და რამდენადაც შესაძლებელი იყო, საკმაოდ წარმატებულადაც. დარჩა შთაბეჭდილება, რომ ამ ფილმის ირგვლივ ხმაური, გარკვეულწილად, ისიც წინასაარჩევნო კამპანიის ნაწილი იყო. ამის თქმის საშუალებას ქუჩაში გააქტიურებული ლევან ვასაძისა და „ქართული მარშის“ ლიდერის სანდრო ბრეგაძის პოლიტიკურ სცენაზე გამოჩენა იძლევა.

თქვენ როგორ შეაფასებდით ამ ფილმის ირგვლივ ატეხილ ხმაურსა და ვასაძის განცხადებას, რომ მას ორჯერ ჰქონდა შეხვედრა „ქართული ოცნების“ ლიდერთან ბიძინა ივანიშვილთან, რის შესახებაც საზოგადოებამ პრინციპში არც არაფერი იცოდა?

- ცხადია, რომ ამ პროცესებს არჩევნებთან პირდაპირი კავშირი არ აქვს, მაგრამ მომხდარის პოლიტიკური პროცესიდან ცალკე განხილვა არ შეიძლება. მე ასე ვიტყოდი - ფილმთან დაკავშირებული ხმაური ქართული პოლიტიკური პროცესის შემადგენელი ნაწილია.

მიუხედავად იმისა, რომ დაწუნებული ფილმის გამპროტესტებელთა უმრავლესობა გულწრფელი იყო თავის გრძნობებში, მაინც ვთვლი, რომ მათი ქმედება რუსული პოლიტიკის სასარგებლო ქმედება იყო. ასეა, - ეს უნდა ვინმეს თუ არ უნდა და ამას აცნობიერებს თუ არა.

ფილმის გამპროტესტებლების უმეტესობა პირდაპირ არ ამბობს რომ რუსეთი უნდა, მაგრამ ვხედავთ, რომ უარყოფს ყველაფერს რაც დასავლეთს უკავშირდება. ამ მგრძნობიარე თემის პოლიტიკიდან მოწყვეტა ძალიან დიდი შეცდომა იქნება. ის, რაც ფილმის ჩვენებასთან დაკავშირებით ქუჩაში ხდებოდა, საქართველოში მე-19 საუკუნეში რუსული პოლიტიკის რეანიმირება გახლდათ. მხედველობაში მაქვს რუსული იმპერიული იდეოლოგიის მატარებელი პოლიტიკის რეანიმირება.

მიუხედავად იმისა, რომ დაწუნებული ფილმის გამპროტესტებელთა უმრავლესობა გულწრფელი იყო თავის გრძნობებში, მაინც ვთვლი, რომ მათი ქმედება რუსული პოლიტიკის სასარგებლო ქმედება იყო. ასეა ეს, - უნდა ვინმეს თუ არ უნდა და ამას აცნობიერებს თუ არა

ამგვარი მართლმადიდებლური რელიგიის დაცვისა და გავრცელების საბაბით ხდებოდა რუსული იმპერიის გაფართოება და პარალელურად ქართული ეკლესიის უმოწყალოდ ძარცვა. როცა ამგვარი რუსული პოლიტიკის რეანიმირება ხდება, ამიტომაა იგი სახიფათო.

რაც შეეხება ბრეგვაძისა და ვასაძის პოლიტიკაში შემოსვლის შესაძლებლობას. ხანდახან მეჩვენება, რომ „ქართული მარშისა“ და ვასაძის ქუჩაში აქტიურობა და ამასთან დაკავშირებული ორომტრიალი უფრო გაზვიადებულია, ვიდრე მათ რეალურად ჰყავთ მხარდამჭერები. მიუხედავად მათ მიმართ ჩემი კრიტიკული დამოკიდებულებისა, მაინც არ იქნებოდა ცუდი, თუ ისინი მართლმადიდებლურ პოლიტიკურ პარტიებად ჩამოყალიბდებიან და არჩევნებშიც მიიღებენ მონაწილეობას. მეტიც, თუ მათ უნდათ, რომ შეცვალონ რაღაც, სწორედ პოლიტიკაში უნდა მოვიდნენ.

- ოპოზიცია ხელისუფლებას პრორუსული ძალების წახალისებაში ადანაშაულებს, ამ თვალსაზრისით, რამდენად დამაჯერებლად გამოიყურება ხელისუფლების მისამართით ოპოზიციის ბრალდება?

- როცა ოპოზიცია პრორუსულობაზე ამახვილებს ყურადღებას, უნდა დააკონკრეტოს რას ნიშნავს მათი აზრით ამა თუ იმ ძალის პრორუსულობა. მეც არ მომწონს ის ძალა, რომელიც ფილმის დემონსტრირებას აპროტესტებდა, მაგრამ ამის საწინააღმდეგო რა არის? მათი აკრძალვა? თქვენ რომ იყოთ ხელისუფლებაში რა ნაბიჯს გადადგამდით?

„ნაცმოძრაობა“ იყო ხელისუფლებაში. თუ არ ჩავთვლით იმას, რომ მათი მმართველობის დროს რეპრესიების შიში იყო, ეს ძალები ხომ არსებობდნენ? მათი აკრძალვა არ არის გამოსავალი. არ ვიცი, წახალისებაში რა იგულისმება.

თუ საუბარია იმაზე, რომ თუ ივანიშვილს პარლამენტში დასჭირდა იგივე ვასაძის მხარდაჭერა და გააკეთებს თუ არა მასთან კოალიციას, კი, რა თქმა უნდა, გააკეთებს. ისევე როგორც, თუ საჭირო გახდა ვასაძესთან თანამშრომლობა, არც „ნაციონალები“ იტყვიან უარს.

თუ საუბარია იმაზე, რომ თუ ივანიშვილს პარლამენტში დასჭირდა იგივე ვასაძის მხარდაჭერა და გააკეთებს თუ არა მასთან კოალიციას, კი, რა თქმა უნდა, გააკეთებს. ისევე როგორც, თუ საჭირო გახდა, ვასაძესთან თანამშრომლობაზე არც „ნაციონალები“ იტყვიან უარს

2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების შედეგად პარლამენტში აბსოლუტურად სხვა მოცემულობა იქნება. განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში ვერც ერთმა პარტიამ თუ ვერ შეძლო 50%-ზე მეტი ხმების მიღება.

მე იმედი მაქვს, რომ ამდენ ხმას ვერც ერთი პოლიტიკური ძალა ვერ მიიღებს. ასეთ შემთხვევაში ჩვენცა და პოლიტიკური პარტიებიც სხვანაირად შეხედავენ ერთმანეთს და უფრო თანამშრომლობისთვის განეწყობიან.

- კონსტიტუციონალისტმა ლევან ბოძაშვილმა „ინტერპრესნიუსთან“ ინტერვიუში ასეთი აზრი გამოთქვა - „2020 წლის არჩევნები იქნება ღირებულებითი არჩევნები - არჩევნები დასავლეთ-რუსეთს შორის, სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის“.

პრინციპში, ქვეყანას კარგა ხანია განსაზღრული აქვს საგარეო ვექტორი. ეს კონსტიტუციაშიც კია დაფიქსირებული. მაგრამ, ვხედავ, რომ საარჩევნო მარათონში ჩართული პოლიტიკური ძალები, არა მხოლოდ ხელისუფლების ძირითადი მოთამაშებად მიჩნეული ჯგუფები ცდილობენ წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოებისას სწორედ საგარეო ვექტორის კრიტიკაზე აგებას.

თქვენც ფიქრობთ, რომ 2020 წლის არჩევნები იქნება ღირებულებითი არჩევნები? თუ ასეა, ასეთ ვითარებაში, არჩევნებში, სავარუდოდ, რა როლს შეასრულებს ამ პროცესში ეკლესია?

- სამწუხაროდ, ქართულ პოლიტიკაში ღირებულებების მატარებელი პოლიტიკური ძალები ძალიან სუსტნი არიან. ამიტომ, ამომრჩეველმა ღირებულებითი არჩევანი რომ გააკეთოს, ასეთი ძლიერი ჯგუფები უნდა არსებობდეს.

რადგან ასეთი ძლიერი ჯგუფები არ არსებობენ, არ არსებობენ იმიტომ, რომ ელექტორატი არჩევანს ღირებულებების მიხედვით არ აკეთებს, ამგვარი ლოზუნგები მაინც იქნება, მაგრამ ამომრჩეველი არჩევანს ამ ლოზუნგების გამო არ გააკეთებს. საქართველოში არც არასდროს გაუკეთებია.

ჩვენმა საზოგადოებამ, იცის, რომ ამგვარი არჩევანი არსებობს - ჩრდილოეთი, დასავლეთი, სამხრეთ და ასე შემდეგ, მაგრამ საზოგადოება ამ ღირებულებების მატარებელი არ არის. დღეს საქართველოში ხელისუფლების როლი სწორედ იმაშია, რომ დასავლური ღირებულებები ჩამოაყალიბოს და საზოგადოებრივ ღირებულებებად გახადოს.

ერთია ქაღალდზე, კონსტიტუციაში რა გვიწერია და მეორე საზოგადოება რა ღირებულებებით ცხოვრობს. დღეს შეუძლებელია იმის თქმა, რომ ჩვენი საზოგადოება დასავლური ღირებულებების მატარებელია. რა თქმა უნდა, არა. ასეთ ვითარებაში მან როგორ უნდა დააკეთოს ღირებულებითი არჩევანი?

ის, რაც ეკლესიაში ხდება, გარდა იმისა, რომ საუბარია ინსტიტუციურ რღვევასთან, საქმე გვაქვს იდეოლოგიურ რღვევასთან. ასეთ ვითარებაში, არა მგონია ამომრჩეველმა არჩევანი დასავლეთსა და რუსეთს შორის გააკეთოს.

დღეს ქართული ოპოზიციის ყველაზე დიდი სისუსტე ის არის რომ ოპოზიციას არ ჰყავს ქარიზმატული ლიდერი. სამწუხაროდ, ჩვენი საზოგადოება ისევ ქარიზმატულ ლიდერს ეძებს და არა იდეოლოგიას, გონიერებას და ამგვარ რამეს, ვიმეორებ, ეს სამწუხარო რეალობაა.

როცა სხვადასხვა ტელეეთერებიდან ხშირად გვესმის, რომ ჩვენი საზოგადოება გაიზარდა, რაც ამ დღეებში ფილმის ჩვენებასთან დაკავშირებით ხდებოდა ამას ხედავს და მაინც ამას ამტკიცებს, ან არ ესმის რა პროცესებია ქვეყანაში და რასთან გვაქვს საქმე ან საზოგადოების გულის მოგებას ცდილობს და მეტს არაფერს.

”ინტერპრესნიუსი”

კობა ბენდელიანი