მარინა კალიურანდი - დიახ, არჩევნებით საქართველომ დემოკრატიის ტესტი ჩააბარა, გადააბიჯა დემოკრატიულობის ზღურბლს, მაგრამ არის კითხვა, რამდენად გსურთ მხოლოდ ზღურბლს გადააბიჯოთ

დიახ, ადგილობრივი არჩევნებით საქართველომ დემოკრატიის ტესტი ჩააბარა, არჩევნებმა გადააბიჯა დემოკრატიულობის ზღურბლს, მაგრამ არის კითხვა, გსურთ თუ არა შემდეგ ჯერზე არა მხოლოდ ზღურბლს გადააბიჯოთ, არამედ გააკეთოთ ეს ისე, რომ სადამკვირვებლო მისიების მხრიდან უკეთესი დასკვნები მიიღოთ, - ამის შესახებ ევროპარლამენტარი მარინა კალიურანდი „ინტერპრესნიუსთან“ ექსკლუზიურ ინტერვიუში აცხადებს.

როგორ აფასებს ევროდეპუტატი საქართველოში შექმნილ პოლიტიკურ სიტუაციას, რას ფიქრობს ქვეყნის მესამე პრეზიდენტის ირგვლივ განვითარებულ პროცესებზე, როგორ უყურებს მმართველი პარტიის მხრიდან დასავლელი პარტნიორების მისამართით გაჟღერებულ კრიტიკას და მიაჩნია თუ არა სწორად მოსამართლეობის კანდიდატების შერჩევის პროცესის განახლება - მარინა კალიურანდი ინტერვიუში ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე საუბრობს.

- ალბათ, არ გაგიკვირდებათ, ჩვენს ინტერვიუს მიხეილ სააკაშვილის თემით თუ დავიწყებთ. ის გორის ჰოსპიტალში გადაიყვანეს, თუმცა ახლა ვხედავთ, რომ ახალმა საკითხებმა წამოიწია და გაიჟღერა მისი გათავისუფლების, სასჯელის გადავადებისა და შინაპატიმრობის თემამაც. ვიცი, რომ სააკაშვილის ირგვლივ მიმდინარე პროცესებს აქტიურად აკვირდებით? როგორ აფასებთ ამ მოთხოვნებს და ზოგადად, მთლიანად პროცესს ?

- საქართველო დემოკრატიული ქვეყანაა და მე არ ვაპირებ ჩავერიო მის სასამართლო სისტემასა თუ სამართლებრივ პროცედურებში, თუმცა საქართველოს, როგორც დემოკრატიული ქვეყნის მიმართ, არის მოლოდინი, რომ ის დაიცავს და შეასრულებს ადამიანის უფლებებს, მათ შორის, საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის მიხეილ სააკაშვილის უფლებებსაც. იქნება ის საავადმყოფოში თუ საპატიმროში, მას აქვს უფლება, რომ ეპყრობოდნენ კანონის უზენაესობის შესაბამისად და ყველა უფლების დაცვით, რომელიც მას აქვს როგორც ადამიანს, როგორც პატიმარს და როგორც პირს, რომელიც შიმშილობდა. ვიმედოვნებ, რომ მისი გადაწყვეტილება, შეეწყვიტა შიმშილობა, დაასრულებს პოლიტიკურ პოლარიზაციას ქვეყანაში, რადგან ახლა საქართველოს არ სჭირდება არანაირი პოლიტიკური ან მედიაპოლარიზაცია, მას სჭირდება, რომ დაუბრუნდეს ნორმალურ ცხოვრებას. არჩევნები დასრულებულია და ის აღიარებულია საერთაშორისო საზოგადოების მიერ. აქედან გამომდინარე, თქვენ გჭირდებათ მუშა პარლამენტი, თქვენ გჭირდებათ ოპოზიცია, რომელიც იმუშავებს პარლამენტში, უნდა გააგრძელოთ რეფორმების განხორციელება, უნდა იმუშაოთ ევროპული მისწრაფებების განხორციელებისთვის და ვიმედოვნებ, რომ გამოჯანმრთელების შემდეგ მიხეილ სააკაშვილი დააყენებს ქართველი ხალხის ინტერესებს მის პერსონალურ და პარტიულ ინტერესებზე მაღლა.

- საქართველოს მესამე პრეზიდენტს დღემდე არ ეძლევა სასამართლო პროცესებზე დასწრების უფლება, სადაც მისი საქმეები განიხილება. თუნდაც ეს ფაქტი რამდენად გვაძლევს იმის თქმის საშუალებას, რომ სასამართლო სისტემა საქართველოში პოლიტიზებული არ არის?

არ მინდა ძალიან სპეციფიკურ დეტალებს შევეხო. როგორც უკვე ვთქვი, საერთო ჯამში, საქართველომ, როგორც დემოკრატიულმა ქვეყანამ უნდა შეასრულოს ყველა ვალდებულება, რომელიც მას ნაკისრი აქვს საერთაშორისო კანონმდებლობითა და საერთაშორისო კონვენციებით, ეს, ამავდროულად, უნდა იყოს კანონის უზენაესობასთან შესაბამისობაში. მე ველი, რომ ყველა ეს კანონი შესრულდება და საქართველოს ხელისუფლების მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები ამის შესაბამისი იქნება. ყოფილ პრეზიდენტს, როგორც ყველა ადამიანს, რომელიც არის მსჯავრდებული და დაპატიმრებული, უნდა ჰქონდეს დაცვის უფლება, უნდა ჰქონდეს საშუალება დაიცვას მისი უფლებები, და თუ ის ფიქრობს, რომ მისი უფლებები დაცული არ არის, ეს დაამტკიცოს. რა თქმა უნდა, საქართველოს ხელისუფლებამ ყველა ეს ასპექტი მხედველობაში სერიოზულად უნდა მიიღოს.

თქვენ ერთხელ თქვით, რომ მიხეილ სააკაშვილმა საქართველოში დაკარგა ძალაუფლება და ამის თქმის საფუძველი მოგცათ იმან, რომ მისი მოწოდების მიუხედავად, რუსთაველის გამზირზე არჩევნების შემდეგ ხალხი არ გამოვიდა. თუმცა შემდგომ პერიოდში, ფაქტობრივად, 50 დღის განმავლობაში, ვხედავდით უწყვეტ ყოველდღიურ საპროტესტო აქციებს. მაინც ფიქრობთ, რომ სააკაშვილმა ძალაუფლება დაკარგა ?

- წინადადება, რომლის ციტირებაც მოახდინეთ, კონტექსტიდანაა ამოღებული. მე ვთქვი ეს იმ კონტექსტში, რომ არჩევნების შემდეგ ქუჩაში არანაირი პროვოკაცია არ იყო, ადამიანები არ გამოვიდნენ „საჩხუბრად“ და არ გამოვიდნენ რაიმე სახის პროვოკაციებისთვის რუსთაველის გამზირზე და ამით მოხარული ვიყავი. ეს იყო ჩემი სიტყვების კონტექსტი. რაც შეეხება მიხეილ სააკაშვილის გავლენას საქართველოს საშინაო პოლიტიკაში, ვფიქრობ, უკანასკნელმა არჩევნებმა ამ კითხვას საუკეთესოდ გასცა პასუხი, იმის გათვალისწინებით თუ როგორი მხარდაჭერა მოიპოვა მისმა პარტიამ, „ნაციონალურმა მოძრაობამ“. მე არ ვაპირებ სპეკულირებას იმაზე, აგებს თუ იგებს სააკაშვილი. რისი თქმაც მინდა, არის ის, რომ საქართველო წინ უნდა წავიდეს და უნდა დაიწყოს მუშაობა, როგორც ნორმალურმა დემოკრატიამ, ნორმალურად ფუნქციონირებადი პარლამენტით და ყველა რეფორმით, იქნება ეს საკონსტიტუციო თუ სასამართლო რეფორმა, რასაც უკიდურესი მნიშვნელობა აქვს ქვეყნისთვის. მაგრამ, რაც შეეხება, სააკაშვილის პოლიტიკურ ძალაუფლებას, ამას საქართველოს მოსახლეობა განსაზღვრავს.

- ზოგადად, მინდა გკითხოთ, როგორ აფასებთ პოლიტიკური პროცესების კვლავ ქუჩაში გადატანის ტენდენციას. თქვენ უკვე თქვით, რომ მოსახლეობა არ უნდა გამოვიდეს გარეთ „საჩხუბრად“...

- როდესაც მე ვახსენე „ჩხუბი“ აქ არ მიგულისხმია იარაღი და ძალადობა. რაც შეეხება პოლიტიკოსებს, მათ საქმე პარლამენტის შიგნით უნდა გააკეთონ, განსაკუთრებით, იმ პოლიტიკოსებმა, რომლებმაც მოსახლეობისგან მანდატი მოიპოვეს. მე არ ვარ გამოხატვის თავისუფლების წინააღმდეგი, არ ვარ დემონსტრაციების წინააღმდეგი, ეს დემოკრატიის ნაწილია. დემონსტრაციები უნდა გაიმართოს, თუ მოსახლეობა გრძნობს, რომ მათ გარეთ გასვლა და პროტესტის გამოხატვა სურთ ან რამის მხარდასაჭერად გადიან. როგორც უკვე ვთქვი, ეს დემოკრატიის ნაწილია, მაგრამ, რაც შეეხებათ, პოლიტიკოსებს, რომლებიც არჩეულები არიან საქართველოს მოსახლეობის მიერ პარლამენტში, მათ არ უნდა გააუფასურონ საკუთარი როლი პარლამენტში. მათ მიიღეს მანდატი მოსახლეობისგან და ეს ძალიან დიდი რაღაცაა, იყო არჩეული ხალხის მიერ და იყო ის ადამიანი, ვისაც მოსახლეობამ ნდობა გამოუცხადა. ეს პოლიტიკოსები არჩეულები არიან, რათა განახორციელონ რეფორმები და იმუშაონ პარლამენტში. ეს კი სწორედ ის არის, რასაც, სამწუხაროდ, ვერ ვხედავ ზოგიერთი ოპოზიციონერი პოლიტიკოსის შემთხვევაში. ვფიქრობ, რომ მათ უნდა მიიღონ გადაწყვეტილება - ან უნდა შევიდნენ პარლამენტში და იმუშაონ, ან უნდა გადადგნენ და ადგილი დაუთმონ სხვა პოლიტიკოსებს, ვისაც სურთ მანდატის მიღება და აქვთ სურვილი, რეალურად დაიწყონ მუშაობა პარლამენტში.

- თქვენ არაერთხელ მოუწოდეთ ქართველ პოლიტიკოსებს, დააყენონ მოსახლეობის ინტერესები მათ პოლიტიკურ თუ ვიწროპარტიულ ინტერესებზე მაღლა. ხედავთ რომელიმე პოლიტიკურ ჯგუფს საქართველოში, რომელიც მოქმედებს ამ მოწოდების შესაბამისად?

- რა თქმა უნდა. თუ მე დავუბრუნდები ამ წლის მოვლენებს, ვიტყოდი, რომ კომპრომისი, რომელიც მიიღწა ევროკავშირის მედიაციით, რომელიც დასრულდა 19 აპრილის შეთანხმების დადებით, არ იყო მარტივი, მაგალითად, „ქართული ოცნებისთვის“. მათ მოუწიათ ბევრ საკითხთან დაკავშირებით კომპრომისზე წასვლა, მაგრამ ისინი დასხდნენ მაგიდასთან, მიაღწიეს შეთანხმებას და ხელი მოაწერეს შეთანხმებას. სწორედ ეს არის, რასაც მე ვგულისხმობ, როდესაც ვამბობ, რომ პარტიული ინტერესები უნდა დააყენონ მოსახლეობის ინტერესებზე დაბლა, რადგან განვმეორდები, ეს არ იყო მარტივი „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლებისთვის. სამწუხაროდ, მოგვიანებით ჩვენ ვნახეთ, რომ ის გამოვიდა შარლ მიშელის შეთანხმებიდან, მაგრამ ეს ოპოზიციის როლს არ ამცირებს. მე გულწრფელად ვწუხვარ, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ არ მიჰყვა მმართველი პარტიის მაგალითს და არ მოაწერა ხელი შეთანხმებას, როდესაც ამისთვის იყო სწორი დრო. მათ ეს 100 დღით გვიან გააკეთეს, ეს იყო არასაკმარისი და დაგვიანებული. ისინი უნდა მიჰყოლოდნენ „ქართული ოცნების“ მაგალითს, გამხდარიყვნენ შარლ მიშელის შეთანხმების ნაწილი და ამ შემთხვევაში, ვფიქრობ, საქართველო დღეს იქნებოდა სხვა პოზიციაში.

- რადგან რეფორმები ახსენეთ, გკითხავთ, კვლავ განახლდა უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატების შერჩევა, პარლამენტში ორი დღის განმავლობაში მიმდინარეობდა კანდიდატების მოსმენები. იმ პირობებში, როდესაც სასამართლო სისტემის სრულმასშტაბიანი რეფორმა არ განხორციელებულა, როგორც ამაზე არასამთავრობო ორგანიზაციები მიუთითებენ, აყენებს თუ არა ეს სასამართლოს მიმართ ნდობის საკითხს კითხვის ნიშნის ქვეშ?

- პროცესი უნდა იყოს სამართლებრივად გამართული, გამჭვირვალე და ღია. ზოგჯერ, როდესაც საკითხი სამართლებრივად 100%-ით გამართულია, ის უნდა გამოიყურებოდეს კიდეც ასეთად. თუ გადაწყვეტილება მიიღება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, მაგრამ ღიაობა და გამჭვირვალობა არ არის ცენტრში, ან არ არის საკმარისად მნიშვნელოვანი, ზოგიერთმა გადაწყვეტილებამ შესაძლოა გააჩინოს კითხვები საზოგადოებაში, სამოქალაქო საზოგადოებასა და ოპოზიციაში. სწორედ ამიტომ ვთქვი, რომ ოპოზიციამ უნდა დაიწყოს პარლამენტში მუშაობა და „ქართულმა ოცნებამ“, ასევე, უნდა დაიწყოს უფრო მჭიდრო მუშაობა, თუ „ნაციონალურ მოძრაობას“ არ სურს, მაშინ დანარჩენ ოპოზიციასთან, სამოქალაქო საზოგადოებასთან, რათა გადაწყვეტილებები იყოს ღია, გამჭვირვალე, კანონის შესაბამისი და ყველასთვის გასაგები.

- „ერთმანეთისგან უნდა გავმიჯნოთ მიხეილ სააკაშვილი მეგობრები და ქვეყნის მეგობრები“ - მსგავსი სახის კრიტიკას დასავლელი პარტნიორების მისამართით მმართველი პარტიის წარმომადგენლების მხრიდან ხშირად ვისმენთ. თქვენთვის პარტნიორების მსგავსი სახის დიფერენცირება რამდენად სწორად მიგაჩნიათ?

- კონკრეტულ ციტატებზე განცხადებას არ გავაკეთებ, მაგრამ ზოგადად ვიტყვი, რომ ციტატებს, რომელთა სამიზნეები არიან ევროპარლამენტის სხვა წევრები, მე არ ვეთანხმები. ასევე, არ ვეთანხმები ყველა პოზიციას, რომელსაც გამოხატავენ ჩემი კოლეგები ევროპარლამენტში - ჩვენ მოვდივართ სხვადასხვა პოლიტიკური ჯგუფიდან, მოვდივართ სხვადასხვა ქვეყნიდან, გვაქვს განსხვავებული კულტურა და ისტორია, მაგრამ როგორც ევროპარლამენტის წევრები, არჩეულები ვართ ევროპელი ხალხის მიერ და ვიმსახურებთ ღირსეულ მიდგომას. ასე რომ, ეს ჩემთვის უფრო მეტად პოლიტიკური კულტურის საკითხია, აქედან გამომდინარე, არ ვეთანხმები და არ მივიჩნევ, რომ სწორია ის განცხადებები, რომელთა სამიზნე ჩემი ზოგიერთი ევროპარლამენტარი კოლეგაა, ეს სწორი არ არის ჩემი პოლიტიკური კულტურიდან გამომდინარე და ჩემი პოლიტიკური გაგებიდან გამომდინარე. მე არასდროს მივცემდი თავს რაიმე მსგავსის თქმის უფლებას იმათზე, ვის აზრებსაც არ ვიზიარებ. შეიძლება არ ვეთანხმებოდე, მაგრამ უნდა არსებობდეს რაღაც პოლიტიკური ღირსების გაგება და, რა თქმა უნდა, ველი პატივისცემას ევროპარლამენტისა და ევროპარლამენტის წევრების მიმართ, რომლებიც ჩვენი მოსახლეობის მიერ არიან არჩეულები.

- უკანასკნელ პერიოდში დასავლელ პარტნიორთა ნაწილის პარალელურად, კრიტიკის ობიექტი გახდა სახალხო დამცველი ნინო ლომჯარია. მმართველი პარტიის წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ ის იცავს არა ადამიანის უფლებებს, არამედ მიხეილ სააკაშვილის საპატიმროდან გათავისუფლებას ცდილობს. თქვენ როგორ აფასებთ მსგავს კრიტიკას დამოუკიდებელი ინსტიტუტის მისამართით, როგორიც სახალხო დამცველის ოფისია?

- მე უკვე გავავრცელე განცხადება, სადაც გამოვხატე ძლიერი მხარდაჭერა სახალხო დამცველის აქტივობების მიმართ და იმასთან დაკავშირებით თუ როგორ მუშაობს ის.

- თქვენ უშუალოდ აკვირდებოდით ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების პირველ ტურს და განაცხადეთ კიდეც, რომ ეს არის არა მხოლოდ ადგილობრივი არჩევნები არამედ, არის ტესტი დემოკრატიისთვის. იმის გათვალისწინებით თუ როგორ ჩაიარა არჩევნებმა და როგორ განვითარდება პროცესები მას შემდეგ, შეგიძლიათ თქვათ, რომ ქვეყანამ ეს ტესტი წარმატებით ჩააბარა ?

- ამ კითხვაზე მხოლოდ ერთი პასუხია- დიახ, საქართველომ ჩააბარა ტესტი. ის მხარდაჭერილი იყო ეუთო/ოდირის მიერ, ის მხარდაჭერილი იყო არჩევნებზე დამკვირვებელი მისიების მიერ, ასე რომ, ამასთან დაკავშირებით კითხვა არ არსებობს. კითხვა არის, შეეძლო თუ არა საქართველოს, არჩევნები უკეთ ჩაეტარებინა. არჩევნებმა გადააბიჯა დემოკრატიულობის ზღურბლს და არჩევნების შედეგები უნდა იყოს მიღებული, მაგრამ, რა თქმა უნდა, არის სხვა კითხვა, შეეძლო თუ არა საქართველოს არჩევნების უკეთ ჩატარება. ვფიქრობ, ქართველი ხალხისა და ხელისუფლებისადმი ისმის კითხვა, სურთ თუ არა მათ შემდეგ ჯერზე ამის უკეთ გაკეთება, იმისთვის, რომ ამან არა მხოლოდ ზღურბლს გადააბიჯოს, არამედ, გააკეთოთ ეს ისე, რომ სადამკვირვებლო მისიების მხრიდან უკეთესი დასკვნები მიიღოთ. რეალურად ძალიან სერიოზულად უნდა მიიღოთ არსებული კრიტიკა. ზოგჯერ პოლიტიკური პარტიები არსებული ანგარიშებიდან მხოლოდ გარკვეულ წინადადებას იღებენ, ამიტომ გთხოვთ, ჩახედოთ მთელს ანგარიშს. დიახ, საქართველომ ჩააბარა დემოკრატიის ტესტი, მაგრამ ამავდროულად, იყო კრიტიკა, საარჩევნო პროცესთან დაკავშირებით და ეს ძალიან სერიოზულად უნდა იქნას მხედველობაში მიღებული.

- ბოლოს გკითხავთ საქართველოს ხელისუფლების მიერ გადადგმულ ნაბიჯებთან დაკავშირებით, როგორ შეაფასებთ ამას ქვეყნის ევროატლანტიკური მისწრაფებების კონტექსტში?

- მე დავუსვი კითხვა საქართველოს პრემიერ-მინისტრს, როდესაც თბილისში არჩევნების პირველზე ტურზე დამკვირვებლად ვიყავი. პრემიერ-მინისტრმა დამარწმუნა, რომ ჩვენ ეჭვქვეშ არ უნდა დავაყენოთ საქართველოს ევროპული მისწრაფება. მაგრამ ახლა, არჩევნების შემდეგ, რა თქმა უნდა, მე მსურს გარკვეული პოზიტიური განვითარების დანახვა. ერთი წლის განმავლობაში საქართველო იყო პოლიტიკურ კრიზისში, მე ვიმედოვნებ, რომ კრიზისი დასრულდება უახლოეს მომავალში და საქართველო გააგრძელებს რეფორმების განხორციელებას, რომელთაგან უმნიშვნელოვანესი საკონსტიტუციო და სასამართლო სისტემის რეფორმაა. ახლა კონკრეტული შედეგების წარმოდგენის დროა, რათა აჩვენოთ, რომ საქართველო სერიოზულად უდგება მის მიერ აღებულ ვალდებულებებს. სამწუხაროდ, გასული წლის განმავლობაში, ჩვენ დავინახეთ კონკრეტული ინციდენტები, რომლის მიმართაც კრიტიკული ვარ - შარლ მიშელის შეთანხმებიდან გამოსვლა, თავდასხმები სექსუალურ უმცირესობებსა და ჟურნალისტებზე 5 ივლისის მოვლენებისას, ევროკავშირის მიკროფინანსურ დახმარებაზე უარის თქმა - შესაბამისად, იყო ნაბიჯები, რომლებიც აჩენს კითხვის ნიშნებს. მაგრამ ახლა წინასაარჩევნო ვითარებაში აღარ ხართ, არჩევნები დასრულებულია, შედეგები უნდა მიიღოთ. გუშინ ჩვენ გვქონდა ძალიან საინტერესო შეხვედრა სტრასბურგში, სადაც განვიხილეთ ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცე და ასოცირების შეთანხმება და რაც მოვისმინე იყო ის, რომ ევროკავშირი- საქართველოს ეკონომიკური კავშირები ძალიან გაუმჯობესებულია. თუმცა შეთანხმებას არა მხოლოდ პოლიტიკური და ღირებულებითი მხარე აქვს, არამედ ეკონომიკური, ციფრული, მწვანე პოლიტიკის, სტუდენტების გაცვლა, მეცნიერება, ძალიან ბევრი სპეციფიკური სფეროა, სადაც უფრო მჭიდრო თანამშრომლობა შეგვიძლია გვქონდეს.

სალომე აბულაშვილი

„ინტერპრესნიუსი“

ავთანდილ წულაძე - მაკრონის, შოლცისა და ტუსკის შეხვედრის შემდეგ ცხადი გახდა, რომ უკრაინის იარაღის გარეშე დატოვების გეგმა ჩავარდა, ევროპისა და უკრაინა-რუსეთს შორის სამხედრო დაპირისპირება გაგრძელდება  და გაღრმავდება
„საქართველო მეცნიერების ქვეყანაა“ - აკადემიკოსი როინ მეტრეველი
ქართული პრესის მიმოხილვა 18.03.2024
კავკასიის ავტომარკეტი - ავტომობილის ყიდვის ახლებური გამოცდილება
ქართული ღვინის წარმატება იაპონიაში - TSV Estate Winery-მ განსაკუთრებული მოწონება დაიმსახურა
ახალი „ბაკურიანი“ ხილის გემოთი - ნატურალური მინერალური წყალი, ბაკურიანის მთებიდან, ნაკლები შაქრით