ქართული პრესის მიმოხილვა 23.01.2023
გიორგი კობერიძე - “ხელისუფლებას აქვს ევროპასთან ურთიერთობის გაღრმავების შიში, რადგან ეს მოითხოვს ფუნდამენტურ რეფორმებსა და ცვლილებებს”
“ორად გაყოფილ “ნაცმოძრაობასაც” კი უფრო მეტი ელექტორატი ეყოლება, ვიდრე სხვა ოპოზიციურ პარტიებს”, - ძაბირაძე
დავით უსუფაშვილი - “ისევ წესების გარეშე ვიბრძვით, ვის ხელშიც ძალაუფლებაა, ის ჩაგრავს სხვას”
ვის მხარესაა სააკაშვილი - “მისი მიზანია არც მელიამ მოიგოს და არც ხაბეიშვილმა” - რამაზ საყვარელიძე
რას ნიშნავს ევროპარლამენტის რეზოლუცია რუსეთისთვის ტრიბუნალის შექმნაზე
* * *
გიორგი კობერიძე - “ხელისუფლებას აქვს ევროპასთან ურთიერთობის გაღრმავების შიში, რადგან ეს მოითხოვს ფუნდამენტურ რეფორმებსა და ცვლილებებს”
“რაოდენ უცნაურიც უნდა იყოს, საქართველოს ხელისუფლების რუსეთისადმი დამოკიდებულება ბოლო თვეების განმავლობაში დღითი დღე პოზიტიურად იცვლება, რაც არანაირ საფუძველს არ ეფუძნება, ანუ საქართველოსთან დაკავშირებით არანაირი პოზიტიური სიგნალები რუსეთიდან არ მოდის. რასაც ახლა ვხედავთ, არის მხოლოდ საქართველოს მიზანმიმართული კეთილგანწყობილი განცხადებები ისე, რომ სანაცვლოდ, ფაქტობრივად, არაფრის მოლოდინი არა გვაქვს. ვიღაცამ შეიძლება თქვას, აგერ ლავროვმა თურმე პირდაპირი ავიამიმოსვლის აღდგენაზე დაიწყო ლაპარაკი, მაგრამ ეს პოზიტიურ გზავნილად ვერ ჩაითვლება, რადგან თავის დროზე ფრენები თავად რუსეთის გადაწყვეტილებით შეწყდა, ახლა კი საქართველოზე მეტად სჭირდებათ ამის აღდგენა, შესაბამისად, ეს სარგებლიანი რუსეთისთვის უფროა, ვიდრე ჩვენთვის. თუ რუსეთთან ურთიერთობაში პოზიტიური პოლიტიკის დღის წესრიგით მიზანმიმართულად ვილაპარაკებთ, ალბათ, ამაში მაინც უნდა იგულისხმებოდეს, რომ ამით საქართველო უნდა დარჩეს მოგებული, მაგრამ ამის ნიშანწყალიც არსად ჩანს”, - აცხადებს საერთაშორისო საკითხთა სპეციალისტი, ჯიპა-ს პროფესორი გიორგი კობერიძე გაზეთ “კვირის პალიტრისთვის” მიცემულ ინტერვიუში, სათაურით როდის მოხდება დიდი გარდატეხა რუსეთ-უკრაინის ომში?!
“ვიმეორებ - ფრენების აღდგენა თუ ეკონომიკური აქტიურობა, რაც ამ ქვეყანასთან გვაქვს, მხოლოდ და მხოლოდ რუსეთისთვის არის მომგებიანი. ერთადერთი ქვეყანა, რომელიც დღეს რუსეთისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულებას ინარჩუნებს და, იმავდროულად, მასთან საერთო საზღვარიც აქვს და ევროკავშირთანაც მასშტაბური და ღრმა ურთიერთობა, საქართველოა. შესაბამისად, რატომ არ ეცდება რუსეთი მის გამოყენებას სანქციებისგან თავის დაღწევაში?! მოკლედ, “ქართული ოცნების” ხელისუფლებაში თუ ამ პოზიტიური დამოკიდებულებისგან დიპლომატიური თვალთახედვით რამე პოზიტივს ელიან, ეს არის ჩვენი ხელისუფლების წარმომადგენლების უმწიფარი პოზიცია. თუ ეს არის მიზანმიმართული ქმედება, რათა საქართველოს საგარეო კურსმა ორბიტული ცვლილება განიცადოს, მაშინ ეს უმწიფრად კი არა, გაცილებით მძიმედ შეიძლება შეფასდეს. თუ ასეა, ეს არის წინდაუხედავი და საქართველოსთვის საზიანო პოზიცია. თუ რუსეთს ფრენების აღდგენა ან სხვა თვალსაზრისით ჩვენთან ურთიერთობის აღდგენა სურს, თავადაც უნდა გააკეთოს რამე. საქართველო სანაცვლოდ უნდა იღებდეს ხელშესახებ, პირდაპირ სარგებელს”, - აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას გიორგი კობერიძე.
“ვფიქრობ, აშშ-ის ელჩმა ქალბატონმა კელი დეგნანმა უზუსტესი განცხადება გააკეთა. სწორედ ასეთი უნდა ყოფილიყო საქართველოს ხელისუფლების პასუხი ლავროვის განცხადებებზე. რატომ იქცევა საქართველოს ხელისუფლება ასე? უკეთეს შემთხვევაში, ალბათ, საქართველოს ხელისუფლებას აქვს ევროპასთან ურთიერთობის გაღრმავების ერთგვარი შიში, რადგან ეს მოითხოვს ფუნდამენტურ რეფორმებსა და ცვლილებებს, რამაც შესაძლოა მათ აბსოლუტურ ძალაუფლებას შეუქმნას საფრთხე, რადგან ევროკავშირი საქართველოსგან ითხოვს მეტ დემოკრატიზაციას, მეტად პასუხისმგებლობიან მთავრობას, უფრო მეტად გამჭვირვალე სახელისუფლებო პროცესებს. ამიტომაც არ გამოვრიცხავ, `ქართულ ოცნებაში~ შიშობდნენ, რომ რეფორმების გატარებით შესუსტდება მათი აბსოლუტური კონტროლი, ამიტომაც ცდილობენ დისტანცირებას დასავლელი პარტნიორებისგან, ცდილობენ მათ დისკრედიტაციას, რაც ავტომატურად რუსულ ნარატივს ემთხვევა. ეს შეიძლება იყოს ხელისუფლების მოქმედების მოტივი უკეთეს შემთხვევაში, მაგრამ უარეს შემთხვევაში იყოს მიზანმიმართულად პრორუსული მოქმედება, რაც განპირობებულია კონკრეტული პოლიტიკური ლიდერების კერძო ხედვით, ისევე როგორც ეს იყო მოლდოვაში იგორ დოდონის მმართველობისას ან იანუკოვიჩის უკრაინის ხელისუფლებაში ყოფნისას. მთლად ლუკაშენკოს არ ვახსენებ, რადგან, ვფიქრობ, მის მდგომარეობამდე დიდი გზაა გასავლელი”, - განაგრძობს რესპონდენტი.
“საქართველოს ხელისუფლებას დასავლეთიდან ეკონომიკური სარგებლის მიღებაზე უარი არ უთქვამს და მადლობა ღმერთს, რადგან უარის თქმა შეიძლება სუვერენიტეტის თუ არა, ეკონომიკური დამოუკიდებლობის დაკარგვად განვიხილოთ, რადგან ეს პირდაპირ რუსეთის ეკონომიკა მიგვაბამს. ენერგოეკონომიკური დივერსიფიკაცია საქართველოსთვის სტრატეგიულად ყოველთვის უმნიშვნელოვანესი იყო და შესაბამისად, აუცილებლად ნაბიჯები გადასადგმელია. დღეს შუა დერეფნის მნიშვნელობა გააძლიერა იმ რეალობამ, რომელიც რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდგომ შეიქმნა. ეს ერთგვარ შესაძლებლობად იქცა საქართველოსთვის, რისი გამოუყენებლობაც დიდი შეცდომა იქნება. რაც შეეხება ხელისუფლების პოზიციას, ამას არაერთი მიზეზი შეიძლება განაპირობებდეს. მაგალითად ის, რომ თუ ჩვენი ქვეყანა ევროკავშირისთვის გახდა ძალიან მნიშვნელოვანი ეკონომიკური არტერია, ეს თვითონ საქართველოსთვის აჩენს უდიდეს შესაძლებლობებს ევროკავშირისგან მოითხოვოს ძალიან ბევრი პოლიტიკური სარგებელი, მათ შორის კანდიდატის სტატუსის მოპოვების დაჩქარება, სამხედრო და ეკონომიკური დახმარება და ა.შ.” - მიიჩნევს საერთაშორისო საკითხთა სპეციალისტი.
“ეს შეიძლება ხელისუფლებისთვისაც ძალიან ქმედითი ბერკეტი იყოს, ანუ ივაჭროს საკუთარი როლით და ევროკავშირისგან მოითხოვოს, მაგალითად, ფასადური რეფორმების გატარება, რაც მათ ძალაუფლებას არაფერს მოაკლებს. რადგან საქართველო ამ არტერიის მნიშვნელოვანი კვანძი იქნება, ეს ევროპასთან ურთიერთობის გაღრმავებას უფრო შეუწყობს ხელს, მაგრამ ეს ყველაფერი უნდა გამოიყენოს არა პერსონალური პოლიტიკური მიზნების, არამედ საქვეყნო ინტერესების გასატარებლად. ევროპელ პოლიტიკოსებს რას მოვთხოვთ, ესაა მნიშვნელოვანი - თუ მოვითხოვთ მეტ უსაფრთხოებას, ეკონომიკურ დახმარებას და კანდიდატის სტატუსის რაც შეიძლება დაჩქარებულად მოპოვებას, რა თქმა უნდა, ეს იქნება რაციონალური და სწორი ნაბიჯი... რაც შეეხება ომს უკრაინაში, ჩემი აზრით, ომში ზაფხულამდე უნდა მოხდეს გარდატეხა. ახლა ჩვენ ვხედავთ ძალთა ფარდობას, კლიმატური პირობების გამო მასშტაბური ოპერაციებისგან ორივე მხარე თავს იკავებს. უკრაინა ელის, თუ რას იზამს რუსეთი ბელარუსის მხრიდან, არის საფრთხე, რომ კრემლის რეჟიმმა გადასხას დესანტი სწორედ ბელარუსიდან, თუ, რა თქმა უნდა, ეყოფა ამისთვის რესურსი. უკრაინა კი ემზადება და ელის დასავლურ იარაღს, რომელსაც აითვისებს, იმავდროულად, გაწვრთნის სამხედროებს, ვარაუდობენ, რომ ჩამოაყალიბებენ დასავლური მომზადების, სულ ცოტა, 4-5 ბრიგადას, რის შემდგომაც შეიძლება ვიხილოთ უკრაინელების მასირებული კონტრშეტევა. წესით, ეს უნდა მოხდეს ივნისამდე”, - თვლის გიორგი კობერიძე.
“გასულ კვირას გერმანიაში რამშტაინის ბაზაში მოკავშირეები კიდევ ერთხელ შეიკრიბნენ და უკრაინისათვის დახმარების პაკეტზე იმსჯელეს. მიუხედავად იმისა, რომ გერმანია ამ ეტაპზე კვლავ ვერ დაითანხმეს”ლეოპარდ 2” ტანკების გადაცემაზე, ბერლინი მაინც მიაწვდის მილიარდიან დახმარებას უკრაინას, რომელიც დახმარების ასევე ახალ პაკეტს მიიღებს აშშ-დან, ნიდერლანდებიდან, ფინეთიდან და ა.შ. რაც შეეხება ბელარუსიდან კიდევ ერთხელ შეღწევის ცდას, თუ ეს მოხდება, არ იქნება მასშტაბური შეტევა დასავლეთ უკრაინაზე ან კიევზე. შეტევა იქნება უფრო ლოკალური, რისი მიზანიც იქნება უკრაინის დანაყოფების ნაწილის იმ მიმართულებაზე გადასროლა, სადაც ამჟამად ფრონტის ხაზი არ გადის. დღეს რუსეთი ცდილობს რეზერვები შეავსოს, უკრაინა კი - დასავლური ტექნიკა მიიღოს და აითვისოს. ვფიქრობ, 2023 წლის მეორე ნახევარში უკვე გამოკვეთილი იქნება ომის დასრულების ვადა”, - დასძენს კობერიძე.
“ორად გაყოფილ “ნაცმოძრაობასაც” კი უფრო მეტი ელექტორატი ეყოლება, ვიდრე სხვა ოპოზიციურ პარტიებს”, - ძაბირაძე
“გამოიწვევს თუ არა ენმ-ში მიმდინარე მწვავე კრიზისი მხარდამჭერების დაკარგვას და რომელი ოპოზიციური პარტია შეიძლება გაძლიერდეს ამის ხარჯზე? ანალიტიკოსი ვახტანგ ძაბირაძე “რეზონანსთან” აცხადებს, რომ მწვავე შიდაპარტიული კრიზისის გამო “ნაცმოძრაობამ” შესაძლოა მხარდამჭერების გარკვეული ნაწილი დაკარგოს, მაგრამ სხვა ოპოზიციურ პარტიები ვერ იხეირებენ. ანალიტიკოსის აზრით ენმ-ში თავმჯდომარის შესაძლო შეცვლა მთელს ოპოზიციაზე აისახება. ენმ-ში არჩევნებამდე 5 დღე რჩება. ონლაინ რეჟიმში ხმის მიცემის დაწყების თარიღის მოახლოებასთან ერთად, მთავარი კანდიდატები ერთმანეთს სულ უფრო მწვავედ აკრიტიკებენ და წარსულს უხსენებენ. ექსპერტთა უმრავლესობის აზრით, დაპირისპირება უკვე იმ მასშტაბისაა, რომ არჩევნების შემდეგ პარტიაში ერთიანობის შენარჩუნება უკიდურესად რთული იქნება”, - წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში, სათაურით “ორად გაყოფილ “ნაცმოძრაობასაც” კი უფრო მეტი ელექტორატი ეყოლება, ვიდრე სხვა ოპოზიციურ პარტიებს”, - ძაბირაძე.
“ამის განსაზღვრა ახლა საკმაოდ რთულია. თუ “ნაციონალურმა მოძრაობამ" შეინარჩუნა ერთიანობა, მაშინ იგივე სიტუაცია გვექნება”, - აცხადებს ექსპერტი. მისი თქმით, დიდი მნიშნელობა ექნება იმას, თუ ვინ გახდება პარტიის თავმჯდომარე. ასევე, პარტიის გაყოფის შემთხვევაში, რა პრინციპით გაიყოფა პარტია და როგორი ელექტორალური მხარდაჭერა ექნება ამა თუ იმ ნაწილის. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი, დაკარგა თუ არა ამომრჩეველი “ნაციონალურმა მოძრაობამ”. “არ შემიძლია ვთქვა, რომ ენმ-მ უკვე დაკარგა ელექტორატი. იყო რამდენიმე გარკვეული პიროვნების განცხადება, მაგრამ ეს არ ნიშნავს ელექტორატის დაკარგვას. როცა ლაპარაკია, რომ “ნაციონალურ მოძრაობას” ნახევარ მილიონიანი მხარდამჭერი ჰყავს, ათასი ადამიანი იქ ბევრს არაფერს არ წყვეტს. ჯერჯერობით პროცესი მიმდინარეობს და როცა დასრულდება ეს პროცესი, ვნახოთ რა კონფიგურაციას მივიღებთ”, - მიიჩნევს ვახტანგ ძაბირაძე”, - აღნიშნავს გამოცემა.
“მოძლიერდებიან თუ არა სხვა პატარა ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიები ენმ-ის მოსალოდნელი დასუსტების ხარჯზე? ექსპერტი მიიჩნევს, რომ „ნაციონალური მოძრაობის" ადგილს ვერავინ დაიკავებს. “თუ ვინმეს გონია, რომ “ნაციონალური მოძრაობა” ისე გაიყოფა, რომ რომელიმე ოპოზიციურ პარტიას უფრო მეტი ელექტორატი ეყოლება, ეს გამორიცხულია. თუნდაც გაიყოს, ორად განაწილებულ ენმ-საც კი უფრო მეტი ამომრჩეველი ეყოლება, ვიდრე სხვა პატარა ოპოზიციურ პარტიებს. დღევანდელ რეალობაში, როცა არსებობენ პარტიები, რომლებსაც 2%-იანი ბარიერის გადალახვა უჭირთ, რამდენი უნდა დაემატოს მას, რომ თუნდაც ორად გაყოფილი “ნაციონალური მოძრაობის” ამომრჩევლის ოდენობას გადაუსწროს?!” - ამბობს ძაბირაძე”, - დასძენს გამოცემა.
დავით უსუფაშვილი - “ისევ წესების გარეშე ვიბრძვით, ვის ხელშიც ძალაუფლებაა, ის ჩაგრავს სხვას”
“ლელო” ქართველ ხალხს აფრთხილებს, რომ საქართველოს ხელისუფლების დღევანდელი პოზიცია ქვეყანას სასიკეთოდ არ წაადგება. საბედნიეროდ, საქართველოში განსხვავებული პოზიციის მქონენიც ვცხოვრობთ და ამას ხედავს დასავლეთი. იმისათვის, რომ საბოლოოდ ქართველი ხალხი არ დაისაჯოს ევროინტეგრაციის შეფერხებით ან რუსეთთან მარტო დატოვებით, “ლელოს” გადაწყვეტილი აქვს ხალხს უკეთ განუმარტოს, თუ რაოდენ არასწორია “ქართული ოცნების” საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ფუნდამენტური მიმართულებები”, - აცხადებს პარტია “ლელოს” ერთ-ერთი ლიდერი, დავით უსუფაშვილი გაზეთ “კვირის პალიტრისთვის” მიცემულ ინტერვიუში, სათაურით “ისევ წესების გარეშე ვიბრძვით, ვის ხელშიც ძალაუფლებაა, ის ჩაგრავს სხვას”.
“გასულ საპარლამენტო არჩევნებში “ქართული ოცნების” ხელისუფლებაში დარჩენა ორმა ფაქტორმა განაპირობა, ერთი იყო “ოცნების” მოფიქრებული და ყოფილი სახელისუფლებო პარტიის ხელშეწყობილი პიარსტრატეგია - ანუ ნარატივი “ჩვენ თუ არა, “ნაცები” დაბრუნდებიან”, დღემდე მუშაობს, ვინაიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილისთვის “ნაციონალური მოძრაობის” ხელისუფლებაში დაბრუნება ერთ-ერთი ყველაზე არასასიამოვნო მოვლენაა. მეორე ფაქტორი ის იყო, რომ უკრაინაში ომის დაწყებამდე “ქართული ოცნება” წარმატებით ახერხებდა საკუთარი ელექტორატის იმ ნაწილის შეცდომაში შეყვანას, რომელსაც საქართველო თავისუფალი სამყაროს ნაწილად წარმოედგინა და არა კარჩაკეტილ, რომელიმე იმპერიასთან მიკედლებულ გუბერნიად. უკრაინაში დაწყებულმა ომმა “ქართული ოცნების” ლიდერები აიძულა თავიანთი ხედვები მკაფიოდ წარმოეჩინათ. დარწმუნებული ვარ, მომავალ საპარლამენტო არჩევნებში “ოცნების” პროდასავლელი ამომრჩეველი სხვა პარტიას მისცემს ხმას”, - აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას დავით უსუფაშვილი.
“ლელოს” გადასაწყვეტი არ არის, ვინ იქნება “ნაციონალური მოძრაობის” თავმჯდომარე, მაგრამ “ლელოს” გადასაწყვეტია, ვისთან ითანამშრომლებს. “ნაციონალური მოძრაობა”, როგორც ყოფილი მმართველი პარტია და ჩემი თანამოქალაქეების პოლიტიკური ორიენტირი არსებობს და ჩვენ მასთან ურთიერთობა გვექნება, მაგრამ მჭიდრო იქნება თუ ნაკლებად მჭიდრო, დამოკიდებულია პარტიის კურსზე და მის დამოკიდებულებაზე ქვეყნის მომავლის მიმართ. მელია იქნება თუ ვინმე სხვა, ვინც შეეცდება პარტიის რეფორმირებას და წარსულში ჩადენილი შეცდომებისგან დისტანცირებას, ჩვენ მასთან ვითანამშრომლებთ, მაგრამ ამას ვერ ვიტყვით იმ პირებზე, რომლებიც “ნაციონალური პარტიის” დაშვებული შეცდომების “შემოქმედნი” არიან. ეს ხალხი რაც უნდა ეცადოს საკუთარი წარსულის გარეცხვას და დაბანილი სახით წარმოჩენას, მათთან თანამშრომლობის ხალისი არ გვექნება. პერსონიფიცირებისგან თავს შევიკავებ. გვარებსა და სახელებს მნიშვნელობა არა აქვს. მელიამ განაცხადა, რომ ძველი შეცდომების გააზრებას, პარტიის განახლებას და ახალი სახეების წარმოჩენას აპირებდა, რაც ჩვენთვის მისაღები იყო. თუ სხვა გვარ-სახელის მატარებელი იმავეს მოინდომებს, ჩვენც დავუფასებთ. თუ სხვა ტიპის პროცესები წავა, მაშინ შეიძლება მათთან თანამშრომლობაში დიდი აზრი ვერ დავინახოთ”, - განაგრძობს რესპონდენტი.
“ლელო” ახალი ეტაპისთვის ემზადება და ეს არის არჩევნები. ჩვენმა ქვეყანამ, პოლიტიკურმა პარტიებმა, მათ შორის “ლელომ”, რთული წლები გავიარეთ. რამდენჯერმე თითქმის მოვახერხეთ ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი სამომავლო პლატფორმის თუ საგზაო რუკის ფორმირება, მხედველობაში მაქვს შარლ მიშელის შეთანხმება, საარჩევნო რეფორმები და სხვა მნიშვნელოვანი საკითხები. ამ ყველაფერმა შესაბამისი შედეგი რომ ვერ მოგვიტანა, ამაში მმართველ პარტიასთან ერთად ყოფილი სახელისუფლებო პარტიის წვლილიც არის. თავიანთი კაპრიზებისა და გაუგებარი პოზიციების გამო ხან არ უერთდებოდნენ შეთანხმებებს, ხან მაშინ უერთდებოდნენ, როცა აზრი აღარ ჰქონდა. ამან პოლიტიკური პროცესი დააზარალა და პარტია “ლელოშიც” სტრატეგიული ცვლილებები გამოიწვია.... მამუკა ხაზარაძე ნაკლებად ჩანს ტელეეთერებში, მაგრამ ძალიან აქტიურად არის დატვირთული პარტიული საქმეებით. მომავალ არჩევნებში წარმატების მისაღწევად საჯარო განცხადებები არ არის საკმარისი, ძალიან ბევრი სამუშაო გვაქვს. ჩვენ მივყვებით პროცესებს. მიუხედავად იმისა, რომ პარლამენტში პატარა ჯგუფით ვართ წარმოდგენილი, ჩვენზე მეტი ინიციატივა იქ არავის შეუტანია. ასე რომ, ჩვენ ვარსებობთ, ვმუშაობთ”, - განმარტავს “ლელოს” ერთ-ერთი ლიდერი.
“ქვეყნის მთავარი პრობლემა ის არის, რომ დამოუკიდებლობა 30 წლის წინ გამოვაცხადეთ, მაგრამ სახელმწიფოებრიობა ვერ დავამკვიდრეთ. მომხრეებსა და მოწინააღმდეგეებს შორის ისეთივე ურთიერთობაა, როგორიც ორი-სამი ათასი წლის წინ იყო - ანუ ისევ წესების გარეშე ვიბრძვით, ვის ხელშიც ძალაუფლებაა, ის ჩაგრავს სხვას. რასაც მე ახლა ვამბობ, შესაძლოა ბევრისთვის არც საინტერესო იყოს და არც გასაგები. ვიღაცა მეტყვის, სამი ათასი წელია უკვე სახელმწიფო გვაქვსო. კი მაგრამ გვაქვს კი ამ სახელმწიფოში ისეთი წესები, როგორიც იმ სახელმწიფოებშია, საითაც თვალი გვიჭირავს?! ჩვენ გვაქვს შენობა, რომელსაც აწერია პარლამენტი, მაგრამ რომ შეხვალთ, ვერ მიხვდებით, რომ საკანონმდებლო ორგანოში ხართ; გვაქვს შენობა, რომელსაც სასამართლო აწერია, მაგრამ იქ სამართალს ვერ იპოვით; გვაქვს თვითმმართველობის შენობა, მაგრამ ქვეყანაში გაქანებული ცენტრალური მმართველობაა; გვყავს სახელად თავისუფალი მედია, მაგრამ მას აუცილებლად ვიღაცა აკონტროლებს. სახელმწიფო ინსტიტუციები პროფანაციადაა ქცეული. ამიტომ გვჭირს, რაც გვჭირს. ვისაც ეს გვესმის, უნდა ჩავებათ ძალიან სერიოზულ და შრომატევად საქმეში - საქართველოში სახელმწიფოებრიობის დამკვიდრებაში, სადაც პერსონები კი არა, იდეები დაუპირისპირდებიან ერთმანეთს”, - დაასკვნის დავით უსუფაშვილი.
“თქვენ მკითხეთ, მელიას უჭერთ მხარს თუ ხაბეიშვილსო. არც ერთს არ ვუჭერ მხარს, სამეგობროდ ჩემი წრე მყავს. ჩვენ რომ ჩამოყალიბებული სახელმწიფოებრიობა გვქონდეს, თქვენ მკითხავდით, მელიას იდეას უჭერთ მხარს თუ ხაბეიშვილისასო. არასწორად ვცხოვრობთ, მხოლოდ ხელისუფლებას არ ვგულისხმობ, ხელისუფლების შემცვლელებიც არასწორად ვიქცევით ხოლმე”, - დასძენს უსუფაშვილი და შეკითხვაზე - “თქვით, რომ გვაქვს შენობა, რომელსაც აწერია პარლამენტი, მაგრამ იქ არ არის საკანონმდებლო მუშაობაო. ამას რომ თქვენი ოპოზიციონერი კოლეგები წაიკითხავენ, კიდევ ერთხელ გეტყვიან, თუ ასეა, რატომ არ ტოვებთ მაგ ფიქციურ შენობასო”, - პასუხობს:
“მე ისიც ვთქვი, სახელმწიფოებრივად ვერ შევდექით, არასახელმწიფოებრივად ვცხოვრობთ-მეთქი, და რა გამოდის, უნდა დავადო თავი და ქვეყნიდან წავიდე?! არა, ბატონო, აქ უნდა დავრჩე და სახელმწიფოებრიობის აშენებაში უნდა მივიღო მონაწილეობა. იმავეს ვიტყვი პარლამენტის შესახებაც, თუ არ პარლამენტობს, ჩვენ უნდა ვაპარლამენტოთ. გამოსავალი არც ქვეყნიდან წასვლაა და არც პარლამენტიდან. მე ასე ვფიქრობ, ვინც სხვაგვარად ფიქრობს, მორჩეს მოთქმა-გოდებას და საქმე გააკეთოს!”
ვის მხარესაა სააკაშვილი - “მისი მიზანია არც მელიამ მოიგოს და არც ხაბეიშვილმა” - რამაზ საყვარელიძე
“ენმ-ის თავმჯდომარის არჩევნებამდე კვირაზე ნაკლებია დარჩენილი, თუმცა ექსპრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილს ჯერჯერობით განცხადება არ გაუკეთებია, თუ რომელ კანდიდატს უჭერს მხარს. როგორც რამაზ საყვარელიძე “რეზონანსთან” აცხადებს, ექსპრეზიდენტი ორ ძირითად კანდიდატს - ნიკა მელიასა და ლევან ხაბიშვილს შორის ნეიტრალიტეტის შენარჩუნებას ეცდება ამის გამო შესაძლოა სხვა კანდიდატს, მაგალითად, ნონა მამულაშვილს გამოუცხადოს მხარდაჭერა. აღსანიშნავია, რომ ჯერ კიდევ მაშინ, როცა ენმ-ის წევრთა ნაწილმა შიდა არჩევნები მოითხოვა, სააკაშვილმა ირიბად მხარდაჭერა გამოუცხადა მოქმედ თავმჯდომარე ნიკა მელიას და განაცხადა, რომ პარტიაში მსგავსი ცვლილებების დრო არ იყო. გარდა ამისა, პარტიის თამჯდომარის წინა არჩევნების დროს სააკაშვილის ფავორიტი ლევან ვარშალომიძე იყო, რომელიც მაშინ ნიკა მელიასთან დამარცხდა. ამჟამად ვარშალომიძე ხაბეიშვილს უჭერს მხარს, თუმცა, საყვარელიძის შეფასებით, არასწორი იქნება ამის საფუძველზე ვივარაუდოთ, რომ სააკაშვილიც ხაბეიშვილის მხარესაა”, - წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში, სათაურით ვის მხარესაა სააკაშვილი - „მისი მიზანია არც მელიამ მოიგოს და არც ხაბეიშვილმა, მაგრამ გაძლიერებულ ფიგურას ჭიდაობას არ დაუწყებს“.
“არჩევნების იდეა მელია ოპონენტებისგან მოდიოდა. თუნდაც ამ ფრაგმენტიდან გამომდინარე, სააკაშვილისთვის მისაღები ფიგურა შესაძლოა უფრო მელია იყოს, ვიდრე მისი კონკურენტი ლევან ხაბეიშვილი. თუნდაც იმიტომ, რომ მასთან კეზერაშვილთან ერთად თავს იყრის ჯგუფი, რომელმაც ენმ-ის სატელევიზიო არხ “მთავარს” ფინანსური სირთულეები შეუქმნა. წესით სააკაშვილმა ორიენტაცია ხაბეიშვილის წინააღმდეგ უნდა აიღოს. ვერ ვიტყვი, რომ მაინცდამაინც მელიას მომხრე იქნება. არ გამოვრიცხავ, რომ დანარჩენი ორი კონკურენტისგან რომლიმე გამოყოს და მხარი დაუჭიროს, მაგალითად, ნონა მამულაშვილს, რასაც თავისი არგუმენტაცია ექნება თუნდაც უკრაინის თემით. ეს კი გარკვეული თვალსაზრისით სააკაშვილს მიუმხრობლობის მდგომარეობას შეუნარჩუნებს. ანუ იმას, რომ იგი არც ერთ ძირითად დაპირისპირებულ მხარეს არ ემხრობა და მათ მიმართ ნეიტრალურია. მემგონი სააკაშვილი ამ პოზიციის შენარჩუნებას ეცდება და მათ შორის ახალი კანდიდატურის მხარდაჭერის ხარჯზე”, - აცხადებს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას რამაზ საყვარელიძე.
“გააკეთებს თუ არა არჩევნებამდე სააკაშვილი განცხადებას, ეს დამოკიდებულია იმაზე, თუ ძირითად კანდიდატებს შორის ძალთა თანაფარდობა როგორი იქნება. სადაც ძალა მეტი იქნება, იმ მხარეს დაიჭერს, მაგრამ თუ ძალები გათანაბრდა, მაშინ შესაძლოა მესამე მხარეს თვითონ დადგეს, რომ ამ დაპირისპირებაში ჩართული არ იყოს. თუ სააკაშვილმა რომელიმე კანდიდატს მხარი დაუჭირა, ეს საბოლოო შედეგზე, რა თქმა უნდა, გავლენას მოახდენს და ვითარება სააკაშვილისგან მხარდაჭერილი კანდიდატის სასარგებლოდ შეიცვლება. სადაც სააკაშვილი იქნება, ხმები იქ წავა. ამიტომაა, რომ ამ ძირითადი კონკურენტებიდან ორივე ცდილობს სწორედ ენმ-ის თავმჯდომარე გახდეს. ისინი ცალკე პარტიას ამიტომაც არ აკეთებენ, ასეთ შემთხვევაში იქ სააკაშვილი აღარ იქნება. ხმები რომ სააკაშვილს უკავია, ეს რეალობა ყველას აქვს აღქმული თავად სააკაშვილის ჩათვლით”, - განაგრძობს რესპონდენტი.
“ამბობენ, რომ სააკაშვილს თავის დროზე პარტიის თავმჯდომარედ არა ნიკა მელია, არამედ ლევან ვარშალომიძე უნდოდა და რაღაც ჯგუფმა მხარი მელიას დაუჭირაო. ახლა წესით კეზერაშვილის მიმართ არ უნდა ჰქონდეს სიმპატიები, რადგან მან “მთავარი არხი” მშრალზე დატოვა. გიული ალასანიასგანაც მოვისმინეთ, რომ დანარჩენი ოპოზიცია მხოლოდ მის გამოყენებას ცდილობსო და სავარაუდოა, რომ ამ ფონზე სააკაშვილის მიზანი არც მელიას და არც ხაბეიშვილის გამარჯვება არ იქნება. მაგრამ როგორც წინა არჩევნების შემთხვევაში ვნახეთ, აღმოჩნდა, რომ უმრავლესობა მელიას მხარეს იყო. სააკაშვილმა ეს ფაქტი მიიღო და გაძლიერებულ ფიგურას ჭიდაობა აღარ დაუწყო. ამ შემთხვევაშიც, თუ რომელიმე ფიგურა ძლიერი აღმოჩნდა, სავარაუდოა, რომ სააკაშვილი მას ჭიდაობას აღარ დაიუწყებს. მაგრამ თუ არა, მერე უკვე თავის სვლას გააკეთებს”, - დასძენს საყვარელიძე.
რას ნიშნავს ევროპარლამენტის რეზოლუცია რუსეთისთვის ტრიბუნალის შექმნაზე
“ევროპარლამენტმა მიიღო რეზოლუცია, რომელიც მსოფლიო თანამეგობრობას უკრაინაში რუსეთის დანაშაულების გამოსაძიებლად სპეციალური საერთაშორისო ტრიბუნალის შექმნისკენ მოუწოდებს. ევროპარლამენტის პრეზიდენტი რობერტა მეცოლა “ტვიტერზე” წერს, რომ “უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის ომის შედეგები უზარმაზარია. დახოცილი არიან ბავშვები, ქალები, კაცები, ოჯახები დაყოფილია. საავადმყოფოები განადგურებული, სახლები დანგრეული, სკოლები ნანგრევებად ქცეული. დღეს ევროპარლამენტი გამოვიდა სპეციალური საერთაშორისო ტრიბუნალის სასწრაფოდ შექმნის მოწოდებით. ომის დამნაშავეები უნდა გასამართლდნენ ახლა”. ამასთან, როგორც უკრაინული მედია წერს, ევროპარლამენტში მიიჩნევენ, რომ სპეციალური ტრიბუნალი უნდა ეფუძნებოდეს სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს სტანდარტებსა და პრინციპებს. ევროპარლამენტის წევრები მოუწოდებენ ევროკომისიას მხარი დაუჭირონ დროებითი პროკურატურის შექმნას... რას ნიშნავს ევროპარლამენტის ეს გადაწყვეტილება, როდის და რა ფორმით აღსრულდება და რა გავლენას მოახდენს რუსეთის სამხედრო-პოლიტიკური რეჟიმის ტრიბუნალზე გასამართლება საერთაშორისო დღის წესრიგზე, ამ საკითხებზე “კვირის პალიტრა” საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტს, პროფესორ თენგიზ ფხალაძეს ესაუბრა”, - წერს გაზეთი “კვირის პალიტრა” სტატიაში, სათაურით რას ნიშნავს ევროპარლამენტის რეზოლუცია რუსეთისთვის ტრიბუნალის შექმნაზე.
“როდესაც შარშან ამაზე ლაპარაკი დაიწყო, ნაწილი რეალისტურად არ თვლიდა, მაგრამ როგორც ვხედავთ, რეალისტურია. ანუ დღეს ამაზე ლაპარაკობს არა მარტო ევროპარლამენტი, არამედ გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრი ანალენა ბერბოკიც, რომელმაც ცოტა ხნის წინ სწორედ ამაზე ისაუბრა. რუსეთის დანაშაულებრივი ქმედებები იმდენად გახშირდა და ზღვარს გადავიდა, რომ ის პირებიც კი, რომლებიც სკეპტიკურად იყვნენ ასეთი იდეის მიმართ განწყობილი, დღეს უკვე საჯაროდ აფიქსირებენ მხარდამჭერ პოზიციას. ასე რომ, საკმაოდ რეალისტურია, ეს ყველაფერი შეიქმნას და გაკეთდეს კიდეც. ამას თავისი ფორმები აქვს და პროცესი როგორ წარიმართება, ჯერ არავინ იცის. ფიზიკურად მიიყვანენ ვინმეს ტრიბუნალზე თუ არა, ეს სხვა საკითხია, მაგრამ ის, რომ ასეთი რაღაც მოხდება, ამაზე სერიოზული მსჯელობა მიდის. მე შემიძლია ცოტა კულუარული ინფორმაციაც გითხრათ. რამდენიმე თვეა, აქტიურად მუშაობენ, თუ როგორ უნდა გაიმართოს ტრიბუნალი, რომელი სამართალი უნდა იქნეს გამოყენებული და ასე შემდეგ... ამ საკითხზე ინტენსიურად მუშაობენ იურისტები, საერთაშორისო სამართლის სპეციალისტები”, - აცხადებს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას თენგიზ ფხალაძე.
“მეორე და ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილი - აუცილებელია, შეიქმნას ასეთი რამ, არა მარტო იმიტომ, რომ რუსეთის დამნაშავე რეჟიმმა პასუხი აგოს, არამედ იმიტომ, რომ ეს უნდა იყოს პრეცედენტი, თუ როგორ პასუხობს საერთაშორისო დანაშაულს ცივილიზებული საზოგადოება. როგორც თავის დროზე სამყარომ ფაშიზმს უპასუხა არა მარტო დამარცხებით, არამედ მისი გასამართლებითაც ნიურნბერგში, ასევე უნდა გასამართლდეს პუტინის დანაშაულებრივი რეჟიმიც, რომელიც ამდენი ხნის განმავლობაში არა მარტო უკრაინაში, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში სჩადის საშინელ დანაშაულს და კაცობრიობას მუდმივად აცხოვრებს შანტაჟსა და მუქარაში. ეს აუცილებელია მსოფლიოსთვის, ჩვენი უსაფრთხოებისა და მომავლისთვის”, - განაგრძობს რესპონდენტი.
“ჯერჯერობით რამდენიმე მოსაზრებაა, მათ შორის ისეთიც, რომ პრიორიტეტი მიენიჭოს უკრაინის სამართალს, არის სხვა მოსაზრებებიც. ასე რომ, ჯერ იმის თქმა, რომ შეთანხმებული ვარიანტი არსებობს, ნაადრევია. რამდენიმე მონახაზია და კიდევ იქნება რამდენიმე შეხვედრა, რომლებიც უკვე დაგეგმილია როგორც ევროპაში, ასევე ამერიკაში. ამაში ჩართული არიან უკრაინის გენპროკურორის ოფისი და პირადად გენერალური პროკურორი. მე მქონდა შესაძლებლობა ოქტომბერში მომესმინა უკრაინის გენპროკურორისგან, როგორ ფიქრობენ ამ ყველაფრის გაკეთებას. ათასობით საქმეა დოკუმენტირებული. ოქტომბრის მონაცემებით, უკვე ათასზე მეტი საქმე ჰქონდათ თავიდან ბოლომდე დოკუმენტირებული. მათში აღწერილია იდენტიფიცირებული პირების საშინელი დანაშაულები. ოქტომბრის შემდგომ იმ ათასებს კიდევ რამდენი დაემატა. ისეთი მასალაა, არ შეიძლება ამან ნებისმიერ ადამიანზე არ იმოქმედოს. ენით აღუწერელი დანაშაულებია, არანორმალურ სისასტიკესთან გვაქვს საქმე და არ შეიძლება ამას არ უპასუხოს კაცობრიობამ”, - განმარტავს საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტი.
“რა თქმა უნდა, უპირველესად ბრძანების გამცემები უნდა გასამართლდნენ, არა მარტო შემსრულებლები. ეს არ არის იმ ტიპის დანაშაული, რომ მხოლოდ ამა თუ იმ კონკრეტულმა პირმა დაუშვა გადაცდომა. ლაპარაკია სისტემურ დანაშაულზე და ამიტომაც გავაკეთე ნიურნბერგთან ანალოგია. როდესაც ეს ყველაფერი ხდება არა იმიტომ, რომ ვიღაცას ან ნერვებმა უმტყუნა, ან გადაცდომა მოხდა, არა, იმიტომ მოხდა, რომ რეჟიმია დანაშაულებრივი. ამიტომ არის გასასამართლებელი რეჟიმი და არა მხოლოდ დავალების შემსრულებლები”, - ამბობს პროფესორი და შეკითხვაზე - “ტრიბუნალი გაიმართება მხოლოდ უკრაინის ომში ჩადენილი დანაშაულების გამო, თუ შესაძლებელი იქნება სხვაგან ჩადენილი დანაშაულების გამოც მოუწიოთ პასუხისგებამ? თუნდაც საქართველოში ჩადენილი დანაშაულების გამო?” - პასუხობს:
“თუ ტრიბუნალი შეიქმნება, ცხადია, შესაძლებელი იქნება, მაგრამ ტრიბუნალი არ არის პოლიტიკური განცხადებების ადგილი. ლაპარაკია კონკრეტულ დანაშაულებრივ ქმედებებზე, რომ მათ გაეცეს სამართლებრივი პასუხი. ეს უკვე დამოკიდებულია სხვადასხვა ქვეყნის აქტიურობაზე, მათ შორის ჩვენზე, თუ როგორ გამოვიყენებთ ამ შესაძლებლობას. აქართველოში რუსეთს უამრავი დანაშაული აქვს ჩადენილი, ნამდვილად არანაკლები თავისი სისასტიკითა და არაადამიანურობის ხარისხით, ვიდრე უკრაინაში. თუმცა, ვიმეორებ, ეს დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ ამ შესაძლებლობას ვინ როგორ გამოიყენებს, რა მტკიცებულებების მიწოდება იქნება შესაძლებელი, თორემ როდესაც ლაპარაკია დანაშაულებზე და საერთაშორისო ტრიბუნალზე, რა თქმა უნდა, ლაპარაკი არ არის მხოლოდ უკრაინაზე, მაგრამ, რადგან უკრაინა ამ პროცესის მთავარი აქტორია, მთავარ როლს ამ საქმეში სწორედ ის თამაშობს”.
“რაც შეეხება დამნაშავეების სასამართლოზე მიყვანას, ძალიან შორეულ პერსპექტივაზე ვლაპარაკობთ. კაცობრიობის ისტორიაში ყოფილა დიქტატორების მიყვანის და ვერმიყვანის პრეცედენტებიც. ნიურნბერგის პროცესზე მოხერხდა დამნაშავეების ნაწილის მიყვანა, ნაწილის ვერა. ნებისმიერ შემთხვევაში ტრიბუნალის გამართვას აზრი აქვს მას შემდეგ, რაც ომი დასრულდება. რაც შეეხება პუტინის რეჟიმის შენარჩუნებას, ტრიბუნალი, ცხადია, გულისხმობს, რომ რეჟიმი აღარ შენარჩუნდება... ტრიბუნალი ვინ უნდა შექმნას, ასეთ დეტალებზე საუბარი ჯერ ნაადრევია. არ არის აუცილებელი მხოლოდ და მხოლოდ გაეროს ეგიდით მოხდეს. გასაგებია, რომ გაეროს უშიშროების საბჭო უფუნქციოა და რუსეთის ფაქტორიდან გამომდინარე ეს გადაწყვეტილება ვერ იქნება მიღებული, მაგრამ საამისოდ შესაძლებელია გამოინახოს სხვა მექანიზმები”, - დასძენს თენგიზ ფხალაძე.
