საშინაო და საგარეო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე „ინტერპრესნიუსი“ ევროპული კვლევების ცენტრის დირექტორს, რონდელის ცენტრის მკვლევარს, კახა გოგოლაშვილს ესაუბრა.

- ბატონო კახა, რადგან ჩვენი საგარეო და საშინაო პოლიტიკის ყველაზე აქტუალური თემაა მივიღებთ თუ არა წლის ბოლოს ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსს, ამ თემაზე გვინდა გესაუბროთ.

მითუმეტეს, რომ ამავე თემას მიუძღვნა თავისი სპეციალური პრესკონფერენცია მმართველი პარტიის თავმჯდომარემ ირაკლი კობახიძემ. სხვების მსგავსად ჩვენც ყურადღებით ვუსმინეთ ევროპული რეკომენდაციების შესრულებასთან დაკავშირებით ამ თემაზე გამართულ მსჯელობას.

მთავარი გაუგებრობა ის აღმოჩნდა, რომ ჩვენი ევროპელი პარტნიორები გვეუბნებიან 12 რეკომენდაციიდან 3 გაქვთ შესრულებული, მმართველი გუნდის „არითმეტიკა კი ასეთია - „თითქმის ყველაფერი შესრულებული გვაქვსო“. თან ისიც გვითხრეს, რომ „ყველა რეკომენდაციის 100%-ით შესრულების საკითხი არავის დაუყენებიაო“.

სავარაუდოდ, რა მიზანს ისახავდა ამ თემაზე ჩატარებული პრესკონფერენცია, ჩვენ აუცილებლად შევეხებით, მაგრამ, მანამდე გვინდა გკითხოთ - თქვენ როგორ აღიქვით შესრულებულ და შეუსრულებელ რეკომენდაციებთან დაკავშირებით ხელისუფლების წარმომადგენლების მსჯელობა?

- მე ვემხრობი იმ ვერსიას, რომელსაც ევროკავშირი ახმოვანებს. შეფასებები შეუძლებელია იყოს სრულად ზუსტი. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, არ არსებობს ზუსტი კრიტერიუმები, ვგულისხმობ იმას, თუ რას ნიშნავს შესრულებულია, და არა შესრულებული. ყველაფერი ეს ფასდება გამოცდილებით და ექსპერტულად და იმის მიხედვით თუ რაზე ამახვილებს ყურადღებას ის მხარე, რომელმაც ჩვენ მოგვთხოვა ამ პირობების შესრულება.

ევროკომისიასთან იმართება შეხვედრები, არსებობს საელჩო ევროკავშირის, თანამშრომლობის სხვადასხვა ფორმატები და ასე შემდეგ. ეს იმიტომ გავიხსენე, რომ შეიძლებოდა იმის დადგენა თუ რას მოითხოვენ ჩვენგან. ამიტომ ვამბობ, ევროკავშირთან თანამშრომლობის არსებული რეჟიმის ვითარებაში წარმოუდგენელია შეფასებებში ასეთი განსხვავებები არსებობდეს რეკომენდაციების შესრულება-არშესრულებაში.

ევროკავშირთან თანამშრომლობის არსებული რეჟიმის ვითარებაში წარმოუდგენელია შეფასებებში ასეთი განსხვავებები არსებობდეს რეკომენდაციების შესრულება-არშესრულებაში

სამწუხაროდ, როგორც ჩანს, ჩვენს მხარეს ეს კარგად არ აქვს გააზრებული. საქმე ისაა, რომ მნიშვნელობა არ აქვს ჩვენ რას ვამტკიცებთ, მთავარია ჩვენი შემფასებლები რას ამბობენ ამა თუ იმ რეკომენდაციის შესრულებაზე.

ეს იგივეა, სკოლაში მასწავლებელმა 2-იანი დაგიწეროს და შენ სახლში რომ მიხვალ ამტკიცო, რომ მე ყველაფერი ვიცი და ასე შემდეგ. მეტიც, ამტკიცო, რომ მასწავლებელმა არასწორი ნიშანი დაგიწერა. სუბიექტურ შემთხვევაში, არაა გამორიცხული ასეთი რამ მართლა მოხდეს, მაგრამ, რეალურად ვინც გაფასებს, იმის ხედვები და შეფასებებია ღირებული. ამიტომ, არ შეიძლება ამ თემაზე ორაზროვანი მოსაზრებები გვქონდეს.

როცა ამ თემაზე მმართველი ძალის ლიდერი გამოდის და ამბობს, რომ ჩვენ რაც ევროკავშირმა რეკომენდაცია მოგვცა, ყველაფერი შევასრულეთ. არადა, ამ დროს ევროკომისიამ თქვა, რომ 12 რეკომენდაციიდან სულ სამია შესრულებული, დანარჩენი ზოგი სანახევროდ, ზოგი საერთოდ არაა შესრულებული. ევროკავშირმა თქვა ერთზე საერთოდ არაა შესრულებული, დანარჩენებზე თქვა სანახევროდ არის შესრულებულიო.

არგუმენტების წარდგენა ხალხის წინაშე კი არ უნდა ხდებოდეს, არამედ ევროკომისიასთან. თუ ამ თემაზე უნდოდათ მსჯელობა, მაშინ ისეც უნდა ეთქვათ, რატომ თვლიან ისინი ასე, ხოლო ხელისუფლება ისე, როგორც თვლის, ანუ სხვანაირად. უნდა ახსნილიყო თუ რაში ცდება ევროკავშირია. ან უნდა ეთქვათ, რომ ევროკომისიას ჩვენ ეს ყველაფერი აუხსენით და ასე შემდეგ მომავალში სხვანაირად შეაფასებენ. ეს დისკურსი იქნებოდა სწორი.

არგუმენტების წარდგენა ხალხის წინაშე კი არ უნდა ხდებოდეს, არამედ ევროკომისიასთან. თუ ამ თემაზე უნდოდათ მსჯელობა, მაშინ ისეც უნდა ეთქვათ, რატომ თვლიან ისინი ასე, ხოლო ხელისუფლება ისე, როგორც თვლის, ანუ სხვანაირად. უნდა ახსნილიყო თუ რაში ცდება ევროკავშირია. ან უნდა ეთქვათ, რომ ევროკომისიას ჩვენ ეს ყველაფერი აუხსენით და ასე შემდეგ მომავალში სხვანაირად შეაფასებენ. ეს დისკურსი იქნებოდა სწორი

მაგრამ, იზოლირებულად მტკიცება, რომ ჩვენ არასწორად გვაფასებენ, ეს არის წმინდა პოლიტიკური ხასიათის განცხადებები და მეტი არაფერი.

- მმართველი პარტიის თავმჯდომარემ თქვა - „თეორიულად ყველაფერი გაკეთებული გვაქვსო, კანონი მივიღეთ, უბრალოდ პრაქტიკაში განხორციელებას გვედავებიანო“.

მართალია, მას არ დაუზუსტებია, ამიტომ თქვენ გკითხავთ - სავარაუდოდ, რაში გვედავებიან ჩვენი დასავლელი პარტნიორები, როცა რეკომენდაციების შეუსრულებლობაზე საუბრობენ?

- ისინი ფიქრობენ, რომ შეუსრულებელია მედიის თავისუფლებასთან დაკავშირებული საკითხები. მედიის თავისუფლებაზე ბევრი პრობლემები გამომდინარეობს იქედან, რომ საქმეები, რომელიც აღძრულია წამყვანი ტელეკომპანიების წინააღმდეგ, ეს საქმეები, დასრულებული არაა.

პრეზიდენტმა ერთი ტელეკომპანიის ყოფილი გენდირექტორი გვარამია შეიწყალა, ამან შესაძლოა, შემდგომში ამ მიმართულებით გარკვეული პოზიტიური წვლილი შეიტანოს, მაგრამ, ეს საკმარისო აშკარად არაა.

მეორეა, საზმაუწყებლის მიღებული კანონი. კი ბატონო, ხელისუფლებამ განახორციელა ცვლილებები, რომელიც ევროკავშირის შესაბამის დირექტივას შეესაბამება, მაგრამ, ასევე შეიტანეს ისეთი ცვლილებები, რომელიც შეუძლებელს ხდის საზმაუწყებლის ხელმძღვანელობის შეცვლას 9 წლის განმავლობაში. პრაქტიკულად, „ქართული ოცნება“ საზ.მაუწყებლის მაუწყებლობის მონოპოლიზებას ახდენს. ეს, რა თქმა უნდა, მინუსია.

ხელისუფლებამ განახორციელა ცვლილებები, რომელიც ევროკავშირის შესაბამის დირექტივას შეესაბამება, მაგრამ, ასევე შეიტანეს ისეთი ცვლილებები, რომელიც შეუძლებელს ხდის საზმაუწყებლის ხელმძღვანელობის შეცვლას 9 წლის განმავლობაში. პრაქტიკულად, „ქართული ოცნება“ საზ.მაუწყებლის მაუწყებლობის მონოპოლიზებას ახდენს. ეს, რა თქმა უნდა, მინუსია

ძალადობა, რომელიც ჟურნალისტებზე რომელიც იყო, ახლაც ძალადობითა და მუქარებით გრძელდება. რამდენიმე დღის წინ ცემეს ერთ-ერთი ჟურნალისტი. ეს ყველაფერი არის მედიათავისუფლების შემზღუდოს ფაქტები.

გვთხოვენ ამის აღმოფხვრას. გამოძიებები უნდა ჩატარდეს ობიექტურად და უნდა იყოს ისეთი გარემო შექმნილი, რომელიც ჟურნალისტს მისცემს თავისუფლად მუშაობის შესაძლებლობას.

- როცა ირაკლი კობახიძე ამბობს, - „გვედავებიანო“, ანტიკორუფციულ სააგენტოზე ხომ არაა საუბარი? გაქვთ მოლოდინი, რომ ანტიკორუფციული სააგენტო ეფექტურად იმუშავებს?

მოგეხსენებათ, ანტიკორუფციული სააგენტო თავისუფალი ინსტიტუტი უნდა ყოფილიყო, მაგრამ ახლა მის ხელმძღვანელს პრემიერი ნიშნავს და შესაბამისად იგი პრემიერის წინაშეა ვალდებული და არა პარლამენტის. გარდა ამისა, ანტიკორუფციულს არ აქვს საგამოძიებო ფუნქცია...

- ანტიკორუფციულსაც მათ შორის. უბრალოდ, მე მედიით დავიწყე საუბარი იმიტომ რომ ევროკომისიის დასკვნაში ნათქვამია, რომ მედიასთან დაკავშირებით არაფერია შესრულებული. მართალია ეს გვარამიას გათავისუფლებამდე იყო.

თითქმის არ არის იმის მოლოდინი, რომ ახლად შექმნილი ანტიკორუფციული სააგენტო ეფექტურად იმოქმედებს. პრაქტიკაში როგორ იმუშავებს არ ნიშნავს მაინცადამაინც შედეგების მიღებას, არამედ იგულისხმება მეორადი კანონების მიღება, ანუ, ისეთი გარემოს შექმნა, რომელიც ინსტიტუციურად გააძლიერებს სააგენტოს და არ ტოვებს ამა თუ იმ თემის არგანხორციელების შესაძლებლობას.

პრაქტიკაში როგორ იმუშავებს ნიშნავს ინსტიტუციურ ცვლილებებს. მარტო კანონის მიღება, რომელიც არ მოქმედებს, თან ჩვენთან არის გამოცდილება კანონს როგორც უნდა ისე იყენებენ ხოლმე, აზრი არ აქვს. სრულად უნდა იყოს გააზრებულიც და იმპლემენტირებული მთელი ინსტიტუტის მუშაობის პროცესი.

საარჩევნო კოდექსში უარყოფითი ცვლილებები იქნა შეტანილი. ხდება საარჩევნო კანონმდებლობაში ცვლილებების სულ უფრო მეტად ისე შეტანა, რომ ძალაუფლება ცესკოში ხელისუფლების ხელში მეტად იქნება მოქცეული

მარტო ანტიკორუფციული სააგენტოს მუშაობაზეც არაა საქმე. როცა დეპოლარიზაციაზეა საუბარი, უნდა ვიცოდეთ რომ უპირველესად სიძულვილის ენის არგამოყენებაზეა საუბარი. ხელისუფლება აცხადებს, რომ მზადაა კონსტრუქციული თანამშრომლობისთვის, მაგრამ ამის შემდეგ მიდის ოპონენტების დამცირება, გინება და უშვერი სიტყვებით მოხსენიება.

ამ კუთხით პრემიერის პარლამენტში გამოსვლა ნონსენსი იყო. ასეთ ვითარებაში რთულია იმაზე საუბარი, რომ დეპოლარიზაციისკენაა ნაბიჯები გადადგმული. დეპოლარიზაცია საჭიროა, როცა რაღაც საკითხებზე მხარეები აღწევენ შეთანხმებას, კონსენსუსს. მმართველი გუნდი პარლამენტში იღებს კანონებს, რომლის მიღებაში ოპოზიცია არ მონაწილეობს. მეტიც წინააღმდეგია მათი მიღების. საარჩევნო კოდექსი ისე იქნა მიღებული, ოპოზიციის წინადადებები არ განუხილავთ.

მანამდე ცესკოს თავმჯდომარის და წევრების წარდგენის პრეროგატივა პრეზიდენტს ჩამოართვეს და ეს უფლებამოსილება პარლამენტის თავმჯდომარეს გადასცეს. ეს ხომ პოლარიზაციისკენ მიმართული ნაბიჯებია?

ამის გარდა, საარჩევნო კოდექსში უარყოფითი ცვლილებები იქნა შეტანილი. ხდება საარჩევნო კანონმდებლობაში ცვლილებების სულ უფრო მეტად ისე შეტანა, რომ ძალაუფლება ცესკოში ხელისუფლების ხელში მეტად იქნება მოქცეული.

- ფაქტია, ჩვენ თუ გვინდა 2024 წლის არჩევნებამდე მშვიდად და კონკურენტულ გარემოთი ვიაროთ, ცესკოს მიმართ ნდობა მაღალი იყო, რომ არჩევნების შემდეგ არავის სალაპარაკო არ ჰქონდეს.

წესით ცესკოს თავმჯდომარისა და წევრების საკითხის გადაწყვეტაში მეტი კონსტრუქციულობა უნდა გვენახა ხელისუფლების მხრიდან, ამის მსგავსი არაფერი მომხდარა. სავარაუდოდ, რატომ მივიღეთ ასეთი მოცემულობა? არ შეიძლებოდა კონსენსუსების მიღწევის გზით გვეარა?

- ეს იქნებოდა ძალიან მარტივი და სწორი, მაგრამ, როდესაც მიკიბულ-მოკიბული გზებით სიარულს არჩევ, ასეთ ვითარებაში კერძო ინტერესებს უფრო ადვილად აკმაყოფილებ. აქ მარტო სახელმწიფო ინტერესებზე იყოს საუბარი, მმართველ ძალას ჰქონდეს მხოლოდ და მხოლოდ სახელმწიფო ინტერესი, მაშინ, ყველაფერი ძალიან მარტივად განხორციელდებოდა.

ახლა ბრმა არავინ არაა და ყველა ხედავს, თუ რისთვის ხორციელდება ეს ცვლილებები თუნდაც საარჩევნო კოდექსში და ასე შემდეგ. იგივე 2-%-იანი ბარიერი, რომლის დაპირება იყო მიცემული შარლ მიშელის შეთანხმებაში, 12 პუნქტიან რეკომენდაციებში მიშელის შეთანხმება შემთხვევით სულაც არაა ნახსენები. ის შეთანხმება დეპოლარიზაციისთვის იყო ჩაფიქრებული, არადა, ამ შეთანხმებიდან მმართველი ძალა თავად გამოვიდა.

საარჩევნო კოდექსში უარყოფითი ცვლილებები იქნა შეტანილი. ხდება საარჩევნო კანონმდებლობაში ცვლილებების სულ უფრო მეტად ისე შეტანა, რომ ძალაუფლება ცესკოში ხელისუფლების ხელში მეტად იქნება მოქცეული

იმის ნაცვლად, რომ მმართველ პარტიას ყველაფერი გაეკეთებინა, რომ მიშელის შეთანხმებაში ყველა პარტია შესულიყო, პირიქით, ამ შეთანხმებიდან მმართველი გუნდი გამოვიდა.

საარჩევნო გარემო სრულად დემოკრატიული ვერ იქნება, თუ ყველაფერი ისე დარჩა, რომელ პირობებშიც ახლა ვართ. ამგვარი პოლიტიკური ლანდშაფტის პირობები ნიშნავს იმას, რომ ძალიან ბევრი პარტია დარჩება პარლამენტის გარეთ. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ „დაკარგულ ხმებს“ მიიწერს მმართველი ძალა. 2024 წლის არჩევნები ვერანაირად ვერ იქნება დემოკრატიული, რადგან მოსახლეობის ნახევარი ხმები იმის გამო დაიკარგება, რომ ბარიერი არის ძალიან მაღალი, შესაბამისად არადემოკრატიული.

საარჩევნო კოდექსის დეტალებში არ ჩავალ, ამის საკმაოდ კარგი სპეციალისტები გვყავს. ფაქტი ისაა, რომ ამ მიმართულებით ევროკომისია ამბობს, - „გარკვეული პროგრესი“ არისო“, მაგრამ, ფაქტია, რომ მთლად კმაყოფილები არ არიან. - ევროკომისიის დასკვნაში ხშირად გვხდება შეფასება - „მნიშვნელოვანი პროგრესი არ არის“. უცნაურია, ჩვენ რომ ასე სკრუპულოზურად ვეცნობით ამ შეფასებებს, ხელისუფლება მათ არ კითხულობს თუ რა ხდება, გაუგებარია.

ამ თემაზე მსჯელობამ, ირაკლი კობახიძის პრესკონფერენცია გამახსენა რეკომენდაციების შესრულებაზე.

ბატონ კობახიძის პრესკონფერენციის გამართვის მიზეზი სავარაუდო, რა შეიძლება ყოფილიყო? რისი თქმა უნდოდა ბატონ კობახიძეს? გვარწმუნებს რომ რეკომენდაციები სრულდება, მაგრამ, რეალურად რომ არ სრულდება?

- ის რაც ელემენტარულ ლოგიკასა და საღ აზრს მოკლებულია, იმის გაგება ძნელია. ამ თემაზე მხოლოდ ლოზუნგებით საუბარი არაცაა საინტერესო. ვნახეთ იმ ინფორმაციის გამეორება, რომელიც, როგორც ჩანს, „ქართული ოცნების“ ამომრჩევლისთვის იყო განკუთვნილი.

ამაში გაუგებარიც არაფერია, გასაგებია, მაგრამ, ამავე დროს აბსურდულია. ასეა, რადგან ჩვენ ვამბობთ, რომ ევროპაში გვინდა. ევროპა გვიყენებს პირობებს და ამბობს, რომ რეკომენდაციები არ გვაქვს შესრულებული. ამ დროს ჩვენ ვამბობთ, რომ შესრულებული გვაქვს.

მას შემდეგ რაც ევროკავშირში გასაწევრიანებლად „კოპენჰაგენის კრიტერიუმები“ 1993 წელს შემოიღო, მას შემდეგ ევროკავშირში გაწევრიანდა 13 სახელმწიფო, ყველა მათგანმა გაიარა ის გზა, რომელსაც ჩვენ ახლა გავდივართ. ჩვენ ახლა ამ გზის მხოლოდ დასაწყისში ვართ.

დაგროვილია უზარმაზარი გამოცდილება, ყველა ქვეყანაზე კეთდებოდა 300-400 გვერდიანი ევროკომისიის ანგარიშები. მოლაპარაკებები იმართებოდა ყველა წევრ ქვეყნებთან სხვადასხვა საკითხებზე.

იმის თქმა მინდა, რომ ევროსტრუქტურებში ამ მიმართულებით დიდი ცოდნა და გამოცდილებაა დაგროვილი, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ ასე მარტივად ვერ შევედავებით პარტნიორებს იმაში რომელი რეკომენდაცია შეიძლება ჩაითვალოს შესრულებულად და რომელი არაა. შემფასებელი ევროკომისიაა და ჩვენ უნდა შევეცადოთ გავაკეთოთ ისე, რა კრიტერიუმებიც აქვს იმ კავშირს, რომელსაც ევროკავშირი ჰქვია.

ევროსტრუქტურებში ამ მიმართულებით დიდი ცოდნა და გამოცდილებაა დაგროვილი, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ ასე მარტივად ვერ შევედავებით პარტნიორებს იმაში რომელი რეკომენდაცია შეიძლება ჩაითვალოს შესრულებულად და რომელი არაა. შემფასებელი ევროკომისიაა და ჩვენ უნდა შევეცადოთ გავაკეთოთ ისე, რა კრიტერიუმებიც აქვს იმ კავშირს, რომელსაც ევროკავშირი ჰქვია

პრობლემა იმაშია, რომ არ ვასრულებთ რეკომენდაციებს უმრავლესობას იმის გამო, რომ ჩვენი ხელისუფლება დემოკრატიის ხარისხის გაუმჯობესებაში დაინტერესებული არაა. არაა დაინტერესებული აბსოლუტურად გამჭვირვალედ ჩატარდეს არჩევნები, არაა დაინტერესებული კორუფციის სრულად აღმოფხვრაში. ხელისუფლებას ერთი წელი სჭირდება ასეთი ვითარება, რომ მას ჰქონდეს საშუალება ფინანსურად უფრო მძლავრად იყოს არჩევნების წინ და ასე შემდეგ.

ასეთ ვითარებაში არაა ხელისუფლების ინტერესში ანტიკორუფციული სააგენტო იყოს სრულად დამოუკიდებელი და ეფექტური. ასე რომ იყოს, მაშინ სამართლიანად გადანაწილდება ფინანსები და სხვათა შორის ბიზნესებიც.

ხელისუფლება დემოკრატიის ხარისხის გაუმჯობესებაში დაინტერესებული არაა. არაა დაინტერესებული აბსოლუტურად გამჭვირვალედ ჩატარდეს არჩევნები, არაა დაინტერესებული კორუფციის სრულად აღმოფხვრაში. ხელისუფლებას ერთი წელი სჭირდება ასეთი ვითარება, რომ მას ჰქონდეს საშუალება ფინანსურად უფრო მძლავრად იყოს არჩევნების წინ და ასე შემდეგ

- ირაკლი კობახიძემ თავის პრესკონფერენციაზე განაცხადა - „თანამედროვე დემოკრატია ეფუძნება არა კონსენსუსის კულტურას, არამედ უმრავლესობის მმართველობას“.

უმრავლესობის მმართველობის გამოცდილება გვაქვს, მაგრამ, ფაქტია, რომ ეს გამოცდილება პოზიტიური სულაც არ ყოფილა ბევრი თვალსაზრისით თუ რა თქმა უნდა ევროპული ტიპის საზოგადოებისა და ქვეყნის მშენებლობას ვვარაუდობთ.

თუ ჩვენ ამ პრინციპებით გვინდა ქვეყნის მართვა, მაშინ რა გამოდის, ჩვენ საით მივდივართ?

- როდესაც ასეთ მაღალ საარჩევნო ბარიერს აწესებ, უნდა ვიცოდეთ, რომ ასეთ შემთხვევაში არც „უმრავლესობის მმართველობა არ გვექნება“. ბოლო არჩევნებში რეალურად რომ დავთვალოთ რამდენი მხარდამჭერი ჰყავდა „ქართულ ოცნებას“ და როგორ მიიღო პარლამენტში უმრავლესობა, ვნახავთ, რომ 2020 წელს საარჩევნო სისტემა არ იყო სამართლიანი და პროპორციულად არ ასახავდა მოსახლეობის მხარდაჭერას პოლიტიკური სუბიექტების მიმართ.

2020 წელს მმართველმა ძალამ მაქსიმუმ 20%-იანი მხარდაჭერით მოიგო არჩევნები. ასე, რადგან არჩევნებში მონაწილეობა მიიღო არა უმეტეს 70%-მა მოსახლეობის. ჩვენ არ უნდა დაგვავიწყდეს ერთმანდატიან მაჟორიტარულ ოლქებში რა ვითარება იყო. ამ ოლქებში ასევე უსამართლოდ გადანაწილდა ხმები. ვიღაცამ 51 %-ზე მეტი მიიღო, მაგრამ, ადამიანების 49%-მა სხვა ადამიანებს დაუჭირეს ხმა. საბოლოოდ ეს ყველაფერი რომ დავაჯამოთ, 20-25% გამოდის იმ ადამიანების, რომლებიც მხარს უჭერენ „ქართულ ოცნებას“.

ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ „უმრავლესობის მმართველობა“ არ გვქონია და არც ახლა გვაქვს. საარჩევნო სისტემა უნდა იყოს გამართული, რომ დაადგინოს უმრავლესობამ ვის მისცა ხმა.

როდესაც ასეთ მაღალ საარჩევნო ბარიერს აწესებ, უნდა ვიცოდეთ, რომ ასეთ შემთხვევაში არც „უმრავლესობის მმართველობა არ გვექნება“... 2020 წელს საარჩევნო სისტემა არ იყო სამართლიანი და პროპორციულად არ ასახავდა მოსახლეობის მხარდაჭერას პოლიტიკური სუბიექტების მიმართ

საზოგადოებაში რომ კონსენსუსის მიღწევა აუცილებელია, მართალია, ყველა საკითხზე კონსენსუსის ვერ შედგება, მაგრამ საზოგადოებაში უნდა იყოს თანხმობა, იმის მცდელობა, რომ უმცირესობა უკმაყოფილო არ დარჩეს. ხელისუფლებას პოლიტიკურ უმცირესობასთან ომი კი არ უნდა ჰქონდეს, უნდა ჰქონდეს თანამშრომლობა, ესაა ევროპული კულტურა.

- ბევრს ცუდად ენიშნა ორსულა ფორ დენ ლაინის განცხადება - „ ევროკავშირი უკრაინის, მოლდოვისა და დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნების გარეშე.

სამწუხაროდ, მას ამ კონტექსტში საქართველო არ უხსენებია. თქვენი აზრით, ეს შემთხვევით მოხდა, თუ რამე სხვა შეიძლება ვივარაუდოთ?

- ურსულასაც და სხვებსაც არა ერთხელ უთქვამთ, რომ საქართველო ევროპის ნაწილია, და ჩვენ გვინდა რომ საქართველო იყოს ევროკავშირის წევრი. მათ არ უთქვამთ, რომ თავის გეგმებში კორექტივები შეიტანეს.

საქმე ისაა, რომ ურსულა ფორ დე ლაინის განცხადება იმას ნიშნავს, რომ ახლა ამ ეტაპზე ევროკავშირში სკეპტიკურად უყურებენ ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მინიჭებას. არ უნდათ მოგვცენ ოპტიმისტური სიგნალები.

თან იმასაც ნიშნავს, რომ უკმაყოფილო არიან თანამშრომლობის იმ დონით, რომელიც არის საქართველოს მთავრობასა და ევროკავშირს შორის. ეს უკმაყოფილება რომ არსებობს, ცხადია. როდესაც ისინი გვეუბნებიან რომ ასეა და ეს არაა შესრულებული და დამატებითი ძალისხმევაა საჭირო რეკომენდაციების შესასრულებლად.

ურსულა ფორ დე ლაინის განცხადება იმას ნიშნავს, რომ ახლა ამ ეტაპზე ევროკავშირში სკეპტიკურად უყურებენ ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მინიჭებას. არ უნდათ მოგვცენ ოპტიმისტური სიგნალები

ჩვენ ახლა უნდა ვამბობდეთ, რომ დარჩენილ დროში ყველაფერს გავაკეთებთ ევროპული რეკომენდაციების შესასრულებლად, ხელისუფლება აცხადებს, რომ ეს ყველაფერი სისულელეა და ისინი ჩვენ არასწორად გვაფასებენ და ჩვენ გვჩაგრავენ. ასეთ ვითარებაში, ძნელი წარმოსადგენი არაა თუ რა რეაქცია ექნება ევროკავშირის კომისიას.

როცა ასე ელაპარაკები ევროკომისიას, რომელმაც ჩვენზე წლის ბოლოს დადებითი დასკვნა უნდა დაწეროს, მერე არ უნდა გაგვიკვირდეს მათი კრიტიკული შენიშვნები. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ასეთ ქცევას დიპლომატიურ ქცევას ვერანაირად ვერ დავარქმევთ.

- კობახიძემ პრესკონფერენციაზე განაცხადა - „ევროკომისიის ძალიან მაღალი რანგის წარმომადგენლები დახურულ შეხვედრებზე გვეუბნებიან, რომ ევროპარლამენტარების განცხადებებს ყურადღება არ მიაქციეთო“.

ძნელი დასაჯერებელია, რომ ევროპაში ასეთი პოლიტიკური კულტურის სტანდარტია...

- ჯერ ერთი ვინ შეამოწმებს იმას, დახურულ შეხვედრაზე ვინ ვის რას ეუბნება. თუ დახურულ შეხვედრაზე რაღაცას ეუბნებიან, ამგვარი საუბრის გარეთ გამოტანა არ უნდა ხდებოდეს.

აბსოლუტურად არაა გაშიფრული რა კონტექსტშია ეს ნათქვამი, ან რა მიზნით იყო ნათქვამი.

- რამდენად მართებულია ოპოზიციის მტკიცება, რომ ხელისუფლებამ იცის, წლის ბოლოს ქვეყანა ევროკავშირის ქვეყნის სტატუსს ვერ მიიღებს და ახლა იგი „განტევების ვაცის“ ძიებაშია ერთი მხრივ ოპოზიციის, ხოლო მეორე მხრივ დასავლელი პარტნიორების სახით?

- დიახ, ოპოზიციის, დასავლელი პარტნიორების და ასევე სამოქალაქო საზოგადოებისაც მათ შორის, სხვათა შორის.

სამოქალაქო საზოგადოება, რომელიც მონიტორინგს აწარმოებს და ამბობს თუ რა არაა შესრულებული, ხელისუფლება იმათაც აბრალებს რეკომენდაციების შეუსრულებლობას. ხელისუფლება მათზე ამბობს, რომ ისინი არიან „ორჯონიკიძეები“ და შესაძლოა, მათ გამო ვერ მიიღოს ქვეყანამ ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი. ეს კი აბსოლუტური აბსურდია.

აღმოჩნდა, რომ სამოქალაქო საზოგადოებას მეტად შეუსრულებლად ჰქონდა კვალიფიცირებული რეკომენდაციების იმპლემენტაცია, ვიდრე ევროკომისიას. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ევროკომისია არც სამოქალაქო საზოგადოების შეფასებებს არ ეყრდნობა და თავისი გზები აქვს ვითარების შესაფასებლად. ამიტომ, დაბრალება, თითქოს სამოქალაქო საზოგადოების ბრალია რომ ჩვენ სტატუსს არ მოგვცემენ, აბსურდია.

რაც შეეხება ოპოზიციას და დანარჩენებს. მმართველ ძალას ძალიან კარგად ესმის, რომ ის ურთიერთობები ევროკომისიასთან, რომელიც ჩვენ ჩამოვაყალიბეთ, შეუძლებელია, ჩვენ მივიღოთ მათგან კეთილგანწყობა. უნდა გვესმოდეს, რომ კეთილგანწყობასაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს გადაწყვეტილების მიღებისას.

უკრაინას და მოლდოვას მაგალითად ბევრი რამ აქვთ გასაკეთებელი, მაგრამ მათი ხელისუფლება ცდილობს მაქსიმალურად ითანამშრომლოს ევროკომისიასთან. მათ ევროკომისიასთან არ აქვს ომი. ეუბნებიან, შესაძლოა, ყველაფერი ვერ გავაკეთეთ, მაგრამ შევეცდებით შევასრულოთ. ისინი სულ აჩვენებენ პოზიტიური თანამშრომლობისათვის მზაობას.

უკრაინას და მოლდოვას მაგალითად ბევრი რამ აქვთ გასაკეთებელი, მაგრამ მათი ხელისუფლება ცდილობს მაქსიმალურად ითანამშრომლოს ევროკომისიასთან. მათ ევროკომისიასთან არ აქვს ომი. ეუბნებიან, შესაძლოა, ყველაფერი ვერ გავაკეთეთ, მაგრამ შევეცდებით შევასრულოთ. ისინი სულ აჩვენებენ პოზიტიური თანამშრომლობისათვის მზაობას

ვერ ნახავთ სანდუს ერთ განცხადებას, რომ ევროკავშირის მოლდოვას არასამართლიანად ექცევა და ასე შემდეგ.

აბსოლუტურად სწორია მოსაზრება, რომ ჩვენი ხელისუფლების განცხადებები გახლავთ ამომრჩეველზე ზემოქმედების მცდელობა. ხელისუფლების მტკიცება, რომ მას არ ჰყავს კონსტრუქციული ოპოზიცია, ესეც ხელისუფლების ბრალია. ფაქტი ისაა, რომ ოპოზიცია არაკონსტრუქციულ ოპოზიციად არ დაბადებულა. საქართველოში ყველა ხელისუფლება ყველაფერს აბრალებდა ოპოზიციას. ასე იყო შევარდნაძის, დროს, ასე იყო სააკაშვილის დროსაც.

სინამდვილეში, წინა ხელისუფლებებიც იმ პრინციპით მოქმედებდნენ, როგორც დღევანდელი. მხედველობაში მაქვს ის, რომ ისინი უმრავლესობაში იყვნენ და ყველაფერს ისე აკეთებდნენ, როგორც უმრავლესობას უნდოდა. ასეთი მიდგომა შემდეგ ოპოზიციის არაკონსტრუქციულობას ბადებს.

აბსოლუტურად სწორია მოსაზრება, რომ ჩვენი ხელისუფლების განცხადებები გახლავთ ამომრჩეველზე ზემოქმედების მცდელობა. ხელისუფლების მტკიცება, რომ მას არ ჰყავს კონსტრუქციული ოპოზიცია, ესეც ხელისუფლების ბრალია

ხელისუფლება რომ ხარ უნდა გქონდეს კომპრომისებზე და შეთანხმებებზე წასვლის უნარი. ხანდახან შესაძლოა დაუთმო კიდეც რომ სრულფასოვანი თანამშრომლობა შედგეს. ჩვენს ხელისუფლებას ავიწყდება, რომ ქვეყანაში რაც არ უნდა ხდებოდეს, იგია ყველაფერზე პასუხისმგებელი. ოპოზიციის არაკონსრუქტიულობაც ხელისუფლების ბრალია, რადგან ესეც მისი პასუხისმგებლობაა.

თუ ჩვენ ევროკავშირი და ევროკომისია გვემტერებიან, ესეც შენი პასუხისმგებლობაა, რადგან დიპლომატია და საგარეო ურთიერთობები ხელისუფლების მოსაგვარებელია. როცა სააკაშვილმა ომი აწარმოვა რუსეთთან, „ქართული ოცნება“ მას აბრალებდა რატომ ვერ მოახერხა რუსეთთან ომის აცილება?

შესაძლოა, ამაში სიმართლის ნაწილი იყო, მაგრამ ახლა რატომ ვერ ახერხებენ ევროკავშირთან და ევროკომისიასთან სრულად იმაზე შეთანხმებას, შესრულებულია თუ არა რეკომენდაციები?

„ინტერპრესნიუსი“

კობა ბენდელიანი