საშინაო და საგარეო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე ”ინტერპრესნიუსი”, უშიშროების საბჭოს მდივნის ყოფილ მოადგილესა და კონსტიტუციონალისტს, ლევან ბოძაშვილს ესაუბრა.

- ბატონო ლევან, საშინაო პოლიტიკაში უამრავი საინტერესო თემაა, რომელზეც ნამდვილად ღირს ყურადღების გამახვილება, მაგრამ თქვენთან საუბრის დაწყება პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილის ინიციატივით გვინდა დავიწყოთ, რომლის შესახებაც განცხადება მისმა პრესმდივანმა გააკეთა.

პრეზიდენტს აქვს იდეა რუსეთთან პოლიტიკური დიალოგის ახალი ფორმატი შეიქმნას. მისივე პრესმდივნის განმარტებით, ამ მიმართულებით უკვე დაწყებულია მუშაობა. მაგრამ ვისთან - მას არ დაუზუსტებია. არც ის დაზუსტებულა, საუბარია რუსეთთან პირდაპირ დიალოგზე თუ ჟენევა 2-ის მსგავს ფორმატზე.

ოპოზიციამ პრეზიდენტის ეს ინიციატივა კრიტიკის ქარცეცხლში უკვე გაატარა, მაგრამ მაინც გაურკვეველი დარჩა, რა შეიძლება იყოს ამ იდეის უკან. მით უმეტეს, რომ რუსულ-ქართული დიალოგის ახალი ფორმატის მოთხოვნა მოსკოვს არაერთხელ გაუჟღერებია. თქვენ როგორ შეაფასებდით პრეზიდენტის ამ ინიციატივას და თქვენი აზრით, სავარაუდოდ, რა შეიძლება იყოს ამ იდეის უკან?

- კარგია, რომ პრეზიდენტი ცდილობს გარკვეული გარდატეხა შეიტანოს ზოგადად საქართველოს საგარეო პოლიტიკაში, თუმცა, საქართველოს პოზიცია ყოველთვის იყო, რომ რუსეთთან უმაღლესი დონის პირდაპირი დიალოგი გარკვეული პირობების, კერძოდ, კი ოკუპირებული ტერიტორიების მიმართ პოზიციის გადახედვის შემდეგ შეიძლება მხოლოდ. ეს სწორი მიდგომაა.

რუსეთთან ურთიერთობების მხოლოდ ორმხრივ ჭრილში დაყვანა ჩვენთვის ამ ეტაპზე არც მომგებიანი იქნება და ბევრ რისკებსაც შეიცავს. ამას გარდა, საინტერესოა, არის ეს მხოლოდ პრეზიდენტის პოზიციები და ინიციატივები თუ იგი არის შეთანხმებული მთავრობასთან. ამას მნიშვნელობა აქვს და ამაში სიცხადე ადრე თუ გვიან უნდა შევიდეს

არის კი დღეს რუსეთის მხრიდან ამის მზაობა, გამოხატული თუნდაც სიტყვიერად? ალბათ ყველა ვთანხმდებით, რომ არა. მაშინ რა აზრი აქვს, სხვა ფორმატების თაობაზე საუბარს რუსეთთან თუ ამ მიმართულებით მისი პოზიციები გამოხატულად ფიქსირებულია, რომ არ შეიცვლება?

ვფიქრობ, რუსეთთან ურთიერთობების მხოლოდ ორმხრივ ჭრილში დაყვანა ჩვენთვის ამ ეტაპზე არც მომგებიანი იქნება და ბევრ რისკებსაც შეიცავს. ამას გარდა, საინტერესოა, არის ეს მხოლოდ პრეზიდენტის პოზიციები და ინიციატივები თუ იგი შეთანხმებული მთავრობასთან. ამას მნიშვნელობა აქვს და ამაში სიცხადე ადრე თუ გვიან უნდა შევიდეს.

კონსტიტუციით საგარეო პოლიტიკის განმახორციელებელი უშუალოდ და მხოლოდ მთავრობაა. ეს პოლიტიკა კი განსაზღვრულია საპარლამენტო დადგენილებით, რომელითაც შეზღუდულია ყველა სახელმწიფო და კონსტიტუციური ინსტიტუტი, მათ შორის პრეზიდენტიც და მთავრობაც.

რუსეთთან ურთიერთობების მხოლოდ ორმხრივ ჭრილში დაყვანა ჩვენთვის ამ ეტაპზე არც მომგებიანი იქნება და ბევრ რისკებსაც შეიცავს

ამას დამატებული გარდამავალი და მავალებელი მუხლი კონსტიტუციაში, რომ ყველა კონსტიტუციურმა ორგანომ უნდა მიიღოს „ყველა ზომა“ ევროკავშირსა და ნატოში სრული გაწევრიანებისათვის და ჩნდება მარტივი კითხვა, რუსეთთან ორმხრივი დიალოგის ინიცირება ამ კონსტიტუციური ვალდებულების განხორციელებას ხელს შეუშლის თუ წაადგება?

პასუხიც მარტივია, რუსეთთან დიალოგის შედეგი აუცილებლად დამოკიდებული იქნება ჩვენი ევროატლანტიკური ინტეგრაციის დათმობის პირობაზე. აქედან კი მხოლოდ ის გამოდის, რომ რუსეთთან ურთიერთობის ინტენსიფიკაციას ამ ეტაპზე არათუ აზრი არ აქვს, არამედ ანტიკონსტიტუციურიც კი იქნება.

რუსეთთან დიალოგის შედეგი აუცილებლად დამოკიდებული იქნება ჩვენი ევროატლანტიკური ინტეგრაციის დათმობის პირობაზე. აქედან კი მხოლოდ ის გამოდის, რომ რუსეთთან ურთიერთობის ინტენსიფიკაციას ამ ეტაპზე არათუ აზრი არ აქვს, არამედ ანტიკონსტიტუციურიც კი იქნება

გარდა ამისა, არ არსებობს მექანიზმი თუ ვინ უნდა ახორციელებდეს ზემოაღნიშნული კონსტიტუციური დავალების შესრულების მონიტორინგს? ეს ალბათ პარლამენტი და მისი საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტი უნდა იყოს, რომლის რამდენიმე თვის წინ წარმოდგენილ 20-წლიან სამოქმედო გეგმაში ამაზე სიტყვაც კი არ არის ნახსენები.

- კვალიფიციურ დამკვირვებელთა უმრავლესობის მტკიცებით ვითარებაში, როცა რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი “მსოფლიო პატარა პოლიციელის როლს ირგებს,“ მოსკოვი თბილისისაგან მოითხოვს საქართველომ უარი თქვას ნატოში სწრაფვაზე, ევროკავშირთან დაწყებულ ინტეგრაციულ პროცეებზე, თან აცხადებს, რომ იგი აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების დამოუკიდებლობის აღიარების უკან გაწვევას არ აპირებს, მეტიც, რუსეთი საქართველოს ხილული თუ უხილავი მეთოდებით ევრაზიულ კავშირში ეპატიჟება, გაუგებარია, რა ტიპის ახალ რუსულ-ქართული დიალოგის ფორმატზეა საუბარი.

ჟენევის ფორმატის არაფრისმომცემობის გამო თუ მაინცდამაინც ახალ ფორმატზე გვაქვს ორიენტაცია, თქვენი აზრით, სავარაუდოდ, როგორი შეიძლება იყოს რუსეთთან დიალოგის ახალი ფორმატი?

- დიპლომატიური ურთიერთობების არარსებობის ფონზე რთულად წარმომიდგენია, რომ რუსეთთან იმაზე მეტი ფორმატი იყოს მიზანშეწონილი დღეს, ვიდრე კარასინ-აბაშიძის ფორმატია. როგორც უკვე ვთქვი, ასეთი ფორმატების რაციონალურობა დიდი ეჭვის ქვეშ დგას და ეს რუსეთის და არა საქართველოს ბრალია.

დიპლომატიური ურთიერთობების არარსებობის ფონზე, რთულად წარმომიდგენია, რომ რუსეთთან იმაზე მეტი ფორმატი იყოს მიზანშეწონილი დღეს, ვიდრე კარასინ-აბაშიძის ფორმატია. ასეთი ფორმატების რაციონალურობა დიდი ეჭვის ქვეშ დგას და ეს რუსეთის და არა საქართველოს ბრალია

ამიტომაც, რაც ჩვენი ბრალი არ არის არ შეიძლება ჩვენს მიერ მოგვარდეს, მით უმეტეს მინიმუმ მანამდე, ვიდრე ამის თუნდაც სიტყვიერი მზაობა არ იქნება რუსეთის მხრიდან. აქვე მინდა ვისარგებლო შემთხვევით და არაერთხელ ნათქვამი გავიმეორო, რომ ოფიციოზი თავს უნდა იკავებდეს ნებისმიერ სამომლაპარაკებო თუ საჯარო სფეროში ისეთი ტერმინების ხმარებისგან, როგორიც არის სამხრეთ ოსეთი. ეს ეხება ყველას, მათ შორის პრეზიდენტსაც.

თუ ჩვენს პოლიტიკაში გარდატეხა გვინდა, აქედან უნდა დავიწყოთ. უმჯობესია მეტი აქცენტი გავაკეთოთ ევროკავშირში გაწევრიანების კონკრეტულ საკითხებზე, მათ შორის უპირველესად აღმოსავლეთის პარტნიორობის მიერ დადგენილ 20-პუნქტიან გეგმაზე, რომელის შესრულებისგან ჯერ კიდევ შორს ვართ

არ არის სასურველი ისეთი ტერმინების დამკვიდრებისათვის კიდევ უფრო ხელშეწყობა, რომლებიც უკვე 2 ათეულ წელზე მეტია საქართველოს ეროვნული ინტერესების წინააღმდეგ მკვიდრდება და ფართოდ გამოიყენება.

თუ ჩვენს პოლიტიკაში გარდატეხა გვინდა, აქედან უნდა დავიწყოთ. უმჯობესია მეტი აქცენტი გავაკეთოთ ევროკავშირში გაწევრიანების კონკრეტულ საკითხებზე, მათ შორის უპირველესად აღმოსავლეთის პარტნიორობის მიერ დადგენილ 20-პუნქტიან გეგმაზე, რომელის შესრულებისგან ჯერ კიდევ შორს ვართ. არადა, სწორედ ეს გეგმაა ჩვენი წევრობისკენ გადასადგმელი დიდი ნაბიჯი.

- ვინაიდან მოსამართლეთა არჩევის თემა ყველაზე აქტიურად განხილვადი საკითხია, სწორედ ამ თემით მინდა თქვენთან საუბრის გაგრძელება. უმრავლესობამ ირაკლი კობახიძისა და 6 დეპუტატის მიერ ინიცირებულ კანონპროექტს მოსამართლეთა შერჩევის წესის შესახებ მხარი დაუჭირა.

საქმეში ჩახედული სპეციალისტების მტკიცებით, იუსტიციის საბჭოს, უფრო ზუსტად ჩინჩალაძე-მურუსიძის ჯგუფს, მმართველ გუნდთან, უფრო ზუსტად ივანიშვილ-კობახიძესთან შეთანხმებით მოსამართლეთა შერჩევის ახალი წესით, რომელსაც დღეს კანონპროექტის სახე აქვს, სურთ ჩაკეტონ სასამართლო სისტემა. თან იმგვარად, რომ მათ გარეშე ამ სისტემაში მოსამართლეობის მსურველი არა თუ არ შევიდეს, პარლამენტში მისი პერსონის განხილვაც კი ვერ მოხერხდეს.

თქვენი აზრით, რატომ დაუჭირა მხარი მმართველი პარტიის უმრავლესობამ ჩინჩალაძე-მურუსიძის მიერ კონტროლირებად სასამართლო სისტემის ჩაკეტვას?

- ამის თაობაზე პოზიცია გამოვხატე მაშინვე და ახლაც გავიმეორებ, რომ რეალურად ეს კანონპროექტი არ პასუხობს სასამართლო სისტემის გაჯანსაღების მიზანს და მიმართულია კონკრეტული კრიზისული სიტუაციის გადასაგორებლად.

რეალურად ეს კანონპროექტი არ პასუხობს სასამართლო სისტემის გაჯანსაღების მიზანს და მიმართულია კონკრეტული კრიზისული სიტუაციის გადასაგორებლად

თუ ჩვენ რეალური რეფორმა გვინდა, მაშინ პირველ რიგში იუსტიციის საბჭოს რეფორმირება უნდა მოხდეს, მისი დეცენტრალიზაცია და გაყოფა ფუნქციური თვალსაზრისით. დისციპლინარული დევნისა და დანიშვნების ბერკეტები არ უნდა იყოს ერთი კონკრეტული ჯგუფისა თუ ორგანოს ხელში, ვინც არ უნდა იყოს ის, არასამთავრობო სექტორი თუ შიდასასამართლო დაჯგუფება, არ აქვს მნიშვნელობა. სასამართლო სისტემის მართვის არსებული მოდელის შენარჩუნება გამოიწვევს სისტემის გრძელვადიან ჩაკეტვას.

ამასთან, საჭიროა იუსტიციის უმაღლესი სკოლის რეფორმირება და მისი დისტანცირება დანიშვნების ჩაკეტილი პროცედურიდან მაქსიმალურად, დანიშვნების გამჭვირვალედ წარმართვა და სისტემის გახსნა ყველასათვის.

უვადოდ დანიშვნა როგორც ასეთი არ არსებობს, მოსამართლე ინიშნება ამერიკული კონსტიტუციური ტრადიციის მიხედვით უვადოდ მანამ, სანამ ის კეთილსინდისიერია. ხოლო ჩვენს შემთხვევაში, როდესაც არაკეთილსინდისიერების დადგენის მექანიზმი უგულებელყოფილია, გამოდის, რომ მოსამართლეები არათუ მხოლოდ უვადოდ, არამედ აბსოლუტური და შეუზღუდავი კარტ-ბლანშით ინიშნებიან

ეს მინიმალური ნაბიჯია. ამას გარდა, რა ახალ ველოსიპედს ვიგონებთ სრულიად გაუგებარია, მოსამართლეთა შერჩევის კრიტერიუმები უკვე გაწერილია კანონში, კეთილსინდისიერება, კვალიფიკაცია და პროფესიული სინდისი - არ შეიძლებოდა მათი განზოგადება უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატებზე? რატომ არ იქნა ეს კრიტერიუმები გამოყენებული? თუ იქნა, მაშინ ახალს რაღას ვწერთ?

ფაქტია, რომ ამ პროცესმა პოლიტიკური ხასიათი მიიღო და ეს იმ ე.წ. ოთხივე ტალღის ბრალია, რაც ბოლო წლებში ხორციელდებოდა. და პოლიტიკური ხასიათი რომ მიიღო უკვე ეს მეტყველებს იმაზე, რომ მოსახლეობის ნდობა ამ პროცესის მიმართ არათუ ძალიან დაბალია, არამედ ტოტალურად ნეგატიური, რაც აისახება ხელისუფლებაზე. ხელისუფლების სიმპათია რომ წარდგენილი სიის მხარეს არის, ესეც აშკარაა.

გამოდის, პოლიტიკური ხელისუფლება და სასამართლოში არსებული ე.წ. ლიდერების ჯგუფი სრულ თანხმობაშია. დავსვათ კითხვა, თუ თქვენს ხელშია ვინმეს დანიშვნაც და შემდგომ მისი დისციპლინარული დევნაც, ფლობთ თუ არა სასამართლოზე აბსოლუტურ გავლენას ინსტიტუციურად, სულ რომ არ გინდოდეთ ამ ძალაუფლების გამოყენებაც კი?

უვადოდ დანიშვნა, როგორც ასეთი არ არსებობს, მოსამართლე ინიშნება ამერიკული კონსტიტუციური ტრადიციის მიხედვით უვადოდ მანამ, სანამ ის კეთილსინდისიერია. ხოლო ჩვენს შემთხვევაში, როდესაც არაკეთილსინდისიერების დადგენის მექანიზმი უგულებელყოფილია, გამოდის, რომ მოსამართლეები არათუ მხოლოდ უვადოდ, არამედ აბსოლუტური და შეუზღუდავი კარტ-ბლანშით ინიშნებიან.

არაკეთილსინდისიერი მოსამართლე არათუ უვადოდ, არამედ ერთი დღითაც არ უნდა იყოს მოსამართლე... ხელისუფლებას სერიოზული დაფიქრება მართებს, თუ რის ფასად უღირს არსებული მდგომარეობის შენარჩუნება სასამართლო სისტემაში

არაკეთილსინდისიერი მოსამართლე არათუ უვადოდ, არამედ ერთი დღითაც არ უნდა იყოს მოსამართლე. ამ საკითხს აქვს საერთაშორისო, საგარეო პოლიტიკური განზომილებაც, თავი რომ დავანებოთ მყარ საინვესტიციო გარემოს, რომლის შექმნა პირველ რიგში სამართლიანი სასამართლოთი ხდება.

ვგულისხმობ, რომ სასამართლოს სისტემის გამართულობა, მის მიმართ ნდობა, არის უპირობო წინაპირობა ევროატლანტიკური ინტეგრაციისთვის. როდესაც ევროკავშირის პრეზიდენტი საქართველოს პრეზიდენტთან პირველივე შეხვედრაზე ამ საკითხს წინ წამოსწევს, როდესაც პრაქტიკულად ევროკავშირის საგარეო მინისტრების საბჭოს პრაქტიკულად ყველა დასკვნებში სასამართლო რეფორმის აუცილებლობაზეა საუბარი, როდესაც სახელმწიფო დეპარტამენტის ანგარიში, იმის მიუხედავად ის კომპილაციაა თუ კრებული, ამას ხაზგასმით აღნიშნავს, აქ ხელისუფლებას სერიოზული დაფიქრება მართებს, თუ რის ფასად უღირს არსებული მდგომარეობის შენარჩუნება სასამართლო სისტემაში.

- მმართველი გუნდის წევრები აცხადებენ, რომ ისინი სრულად გაიზიარებენ ვენეციის კომისიის რეკომენდაციებს, რომლებსაც თბილისში აპრილის დასაწყისში ბატონი ბუკიკიო ჩამოიტანს.

თქვენი ინფორმაციით, სავარაუდოდ, რამდენად შეიძლება იყოს ინფორმირებული ბატონი ბუკიკიო იმაზე, რომ ქართული საზოგადოების საკმაოდ დიდი ნაწილის თვალში ბევრი მიზეზის გამო იუსტიციის საბჭოს წევრების, მათ შორის ჩინჩალაძე-მურუსიძის მიმართ ნდობის ხარისხი საკმაოდ დაბალია?

- თუ ვინმეს ვენეციის კომისიის რეკომენდაციების გაზიარება სურდა, ეს უნდა გაეკეთებინა ჯერ კიდევ ე.წ. საკანონმდებლო რეფორმების „ტალღების“ დროს, ხოლო შემდეგ საკონსტიტუციო ცვლილებებისას.

თუ ვინმეს ვენეციის კომისიის რეკომენდაციების გაზიარება სურდა ეს უნდა გაეკეთებინა ჯერ კიდევ ე.წ. საკანონმდებლო რეფორმების „ტალღების“ დროს, ხოლო შემდეგ საკონსტიტუციო ცვლილებებისას

ასეთი განცხადებები, რომ ვენეციის კომისიის მოსაზრებებს სრულიად გაიზიარებდნენ, საკონსტიტუციო ცვლილებების წინაც კეთდებოდა, თუმცა პროცესი სხვაგვარად წარიმართა და ვენეციის კომისიას დათმობებზე მოუწია წასვლა რათა მინიმალურად მაინც ასახულიყო რეკომენდაციები ცვლილებებში.

საკონსტიტუციო ცვლილებებზე სასამართლოსთან მიმართებით ვენეციის კომისიის რეკომენდაცია იყო, რომ პრეზიდენტს არ წართმეოდა უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეთა დასახელების უფლებამოსილება, რომელსაც ის იუსტიციის საბჭოს წარდგინებით განახორციელებდა.

მოსამართლეების შერჩევასთან დაკავშირებით დღეს გვაქვს სრულიად პოლიტიზირებული პროცესი და როგორც არ უნდა დასრულდეს ის, მასში პოლიტიკური ელემენტის სიჭარბე სასამართლოსადმი ნდობას ვერ აამაღლებს

კომისიის აზრით, პარლამენტი რომელიც ვიწრო პოლიტიკური დღის წესრიგით დატვირთული ორგანოა და შეიძლება უფრო მეტად იყოს მიკერძოებული, ვიდრე პრეზიდენტი, არ არის საკმარისი ფილტრი სასამართლო დამოუკიდებლობის უზრუნველსაყოფად. ამიტომაც ვენეციის კომისია გვთავაზობდა, რომ პრეზიდენტი არ ყოფილიყო ამ სქემიდან ამოვარდნილი.

შეცდომა იქნება თუ ვინმე ჩათვლის, რომ ვენეციის კომისია უბრალოდ ადგება და „გააპრავებს“ წარდგენილ სიას, ეს დანამდვილებით შემიძლია გითხრათ, რომ ასე არ მოხდება. თუ ვენეციის კომისია ამბობს, რომ მოსამართლეები უვადოდ უნდა დაინიშნონ და ეს სწორი მიდგომაა, მაგრამ ეს სრულიად არ ნიშნავს, რომ უვადოდ არაკეთილსინდიერი მოსამართლეები უნდა დაინიშნონ

ის ფაქტი, რომ პარლამენტმა ეს რეკომენდაცია არ გაითვალისწინა, მიანიშნებს, რომ მას არ სურდა ნეიტრალური არბიტრისთვის დაეთმო მოსამართლეთა შერჩევაში მონაწილეობის უფლება და არჩია მთლიანად თვითონ ყოფილიყო საბოლოო გადამწყვეტი.

ამიტომაც, დღეს გვაქვს სრულიად პოლიტიზირებული პროცესი და როგორც არ უნდა დასრულდეს ის, მასში პოლიტიკური ელემენტის სიჭარბე სასამართლოსადმი ნდობას ვერ აამაღლებს.

დარწმუნებული ვარ, ბატონი ბუკიკიოც და კომისიაც სრულად არიან ინფორმირებული. იცით, რომ პროცესში ჩართულია ევროპის საბჭოს თბილისის ოფისი, რომელიც, ბუნებრივია, აწვდის ინფორმაციას სტრასბურგს.

დღეს პოლიტიკური ხელისუფლება სასამართლო სისტემაში არსებული ერთი გარკვეული ჯგუფის მძევალია, რომელიც როგორც კი სრულ კონტროლს აიღებს სასამართლოზე, პოლიტიკურ დაკვეთებზეც გადავა

შეცდომა იქნება თუ ვინმე ჩათვლის, რომ ვენეციის კომისია უბრალოდ ადგება და „გააპრავებს“ წარდგენილ სიას, ეს დანამდვილებით შემიძლია გითხრათ, რომ ასე არ მოხდება. თუ ვენეციის კომისია ამბობს, რომ მოსამართლეები უვადოდ უნდა დაინიშნონ და ეს სწორი მიდგომაა, ეს სრულიად არ ნიშნავს, რომ უვადოდ არაკეთილსინდიერი მოსამართლეები უნდა დაინიშნონ.

ვინმემ უნდა უპასუხოს კითხვას, - რა უნდოდა სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლეებს პარლამენტში განხილვებზე? პირდაპირ გეტყვით, ეს ხელისუფლების დანაწილების პრინციპის სრულ მოშლას ნიშნავს, ამის გარეშე კი დემოკრატიული სახელმწიფო არ არსებობს

მგონია, რომ დღეს პოლიტიკური ხელისუფლება სასამართლო სისტემაში არსებული ერთი გარკვეული ჯგუფის მძევალია, რომელიც როგორც კი სრულ კონტროლს აიღებს სასამართლოზე, პოლიტიკურ დაკვეთებზეც გადავა.

2016 წლის საპარლამენტო სიის შედგენისას უკვე ჰქონდა ამას ადგილი. თუ ეს ასე არ არის, მაშინ ვინმემ უნდა უპასუხოს კითხვას, - რა უნდოდა სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლეებს პარლამენტში განხილვებზე? პირდაპირ გეტყვით, ეს ხელისუფლების დანაწილების პრინციპის სრულ მოშლას ნიშნავს, ამის გარეშე კი დემოკრატიული სახელმწიფო არ არსებობს.

- მოსამართლეთა დანიშვნის წესის თემის აქტუალურობიდან და მართლმსაჯულების სისტემაში არსებული ვითარებიდან გამომდინარე, იუსტიციის მინისტრ თეა წულუკიანის მიმართ პარლამენტში საკმაოდ კრიტიკული შეფასებები გაკეთდა.

თქვენი აზრით, თქვენ როგორ შეაფასებდით თეა წულუკიანის როლს მართლმსაჯულების სისტემის ჩინჩალაძე-მუსრუსიძის ხელში აღმოჩენაში და იმაში, რომ მმართველმა გუნდმა მათვე მისცა სასამართლო სისტემის ჩაკეტვის საშუალება?

- ძალიან რთულია იუსტიციის მინისტრის საქმიანობა მართლმსაჯულების სისტემასთან მიმართებით შეაფასო დადებითად, როდესაც ჯერ კიდევ სახეზე გვაქვს ის უნდობლობა, რომელიც საზოგადოებას სასამართლოს მიმართ არ გაუქრა და ეს ვერაფრით შეიცვალა წინა ხელისუფლების ნეგატიური მემკვიდრეობიდან.

თუმცა, ობიექტურობისთვის უნდა აღინიშნოს, რომ ბოლო პერიოდის პერიპეტიებში, მინისტრ წულუკიანის როლი არ მგონია არსებითი იყოს

მხოლოდ შედეგებიდან გამომდინარე ობიექტურად რომ ვიმსჯელოთ, ეს ფაქტორი არის გადამწყვეტი შეფასების კრიტერიუმი. ეს ეხება იმ საკანონმდებლო ტალღებს, რომელიც ხორციელდებოდა. თუმცა, ობიექტურობისთვის უნდა აღინიშნოს, რომ ბოლო პერიოდის პერიპეტიებში, მინისტრ წულუკიანის როლი არ მგონია არსებითი იყოს.

- ანაკლიის პორტის მშენებლობასთან დაკავშირებით ურთიერთგამომრიცხავი მოსაზრებები გამოითქმის. ანაკლიის პორტის მშენებლობაში გაჩენილი პრობლემების გამო ოპონენტები ხელისუფლებას ბრალს სდებენ იმაში, რომ "ქართულ ოცნებას" მეთოდურად და ნაბიჯ-ნაბიჯ მიჰყავს საქართველო იქითკენ, რომ რუსეთის უკანა ეზოს სტატუსი დაუბრუნდეს”.

ოპონენტებისვე მტკიცებით, ივანიშვილი ითვალისწინებს იმას, რომ ანაკლიის ღრმარწყლოვანი პორტის მშენებლობა მოსკოვის ინტერესებში არაა და ამის გამოა გაჩენილი ანაკლიის პორტის მშენებლობაში პრობლემები. თქვენი დაკვირვებით, რამდენად შეიძლება იყოს ჩართული ანაკლიის პორტთან დაკავშირებით მიმდინარე პროცესებში რუსეთი და სავარაუდოდ, რა როლს ასრულებს ამ პროცესში მმართველი გუნდის თავმჯდომარე ბიძინა ივანიშვილი?

- დარწმუნებით შემიძლია გითხრათ, რომ ანაკლიის პორტის მშენებლობა იმდენად სტრატეგიული მნიშვნელობისაა, როგორც ეკონომიკურად, ისე ქვეყნის სადერეფნო რეგიონალური ფუნქციის თვალსაზრისით, რომ მისი რამე ფორმით დამუხრუჭება იმ ფორმიდან, რა სახითაც ახლა არის, იქნება წითელი ხაზის გადაკვეთა ქვეყნის საგარეო ორიენტაციის შეცვლის თვალსაზრისით.

ანაკლიის პორტის მშენებლობა იმდენად სტრატეგიული მნიშვნელობისაა როგორც ეკონომიკურად, ისე ქვეყნის სადერეფნო რეგიონალური ფუნქციის თვალსაზრისით, რომ მისი რამე ფორმით დამუხრუჭება იმ ფორმიდან, რა სახითაც ახლა არის, იქნება წითელი ხაზის გადაკვეთა ქვეყნის საგარეო ორიენტაციის შეცვლის თვალსაზრისით

წარმოვიდგინოთ, რომ ამერიკული SSA Marine -ს და ანაკლიის კონსორციუმის ნაცვლად რამე გაურკვეველი ჩინური კომპანია შემოვიდეს, ეს ხომ პროექტზე ქართული მფლობელობის და რუსული ხაზის გატარებას ნიშნავს ავტომატურად, რაც პორტს სტრატეგიულ მნიშვნელობას დაუკარგავს.

ჩვენდა სამწუხაროდ, უკვე გვაქვს უცხოური ინვესტიციების დაუცველობის არაერთი მაგალითი, მათ შორის ამერიკულ, თურქულ, შვეიცარულ კომპანიებთან მიმართებით, რაც არა მხოლოდ საინვესტიციო და ბიზნეს გარემოზე მოქმედებს, არამედ ხელს შეუშლის აშშ-სთან თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების დადების პერსპექტივასაც.

არსებული მდგომარეობით, ერთი მხრივ, არის ანაკლიის განვითარების კონსორციუმი, რომელმაც პროექტის სრულად დასავლური ინვესტიციებით დაწყების ინიცირება მოახერხა და მეორე მხრივ გვაქვს განცხადებების მთელი კასკადი კონსორციუმზე, თითქოსდა ის არ ახორციელებს პროექტს, რაც, რბილად რომ ვთქვათ, არ შეესაბამება სინამდვილეს. ამ ფონზე, ასეთი მასშტაბის პროექტის განხორციელება ფერხდება თუ სახელმწიფოსგან მას არ აქვს ხელშეწყობა.

თუ ვინმე შეიძლება იყოს დაინტერესებული, რომ პროექტი არ განხორციელდეს, ეს ბუნებრივია, რუსეთია. თუნდაც ეს ფაქტორი კმარა იმისათვის, რომ ანაკლიის პროექტზე ნეგატიური ფონის შექმნის მცდელობებისგან თავის შეკავება მოხდეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში გამოვა, რომ რუსული ინტერესებს მძლავრი დასაყრდენი აქვს საქართველოში

გეთანხმებით, რომ თუ ვინმე შეიძლება იყოს დაინტერესებული, რომ პროექტი არ განხორციელდეს, ეს ბუნებრივია, რუსეთია. თუნდაც ეს ფაქტორი კმარა იმისათვის, რომ ანაკლიის პროექტზე ნეგატიური ფონის შექმნის მცდელობებისგან თავი იქნას შეკავებული. წინააღმდეგ შემთხვევაში გამოვა, რომ რუსული ინტერესებს მძლავრი დასაყრდენი აქვს საქართველოში.

ღრმაწყლოვანი პორტის მშენებლობის ნებისმიერ ეტაპზე ხელისუფლებას აქვს საშუალება მოახდინოს გარკვეული ზეგავლენა თუ დაინახავს, რომ ადგილი აქვს შეფერხებებს, თუმცა ეს დასაბუთებული უნდა იყოს ფაქტობრივად. დღეს ეს დასაბუთება სახეზე არ გვაქვს, პირიქით, საკმაოდ დიდი სამუშაოებია ამ ეტაპზე უკვე გაწეული და დიდი თანხაა დახარჯული.

ამავე დროს აუცილებელია, რომ მთავრობის მხრიდანაც აღებული ინსფრასტრუქტურული ვალდებულებები შესრულდეს დროულად, რაც ჯერ არც კი დაწყებულა და ბუნებრივად ჩნდება სპეკულაციისა და ეჭვის საფუძველი, რომ ეს გარკვეული მიზანმიმართებით ხდება. მიმაჩნია, რომ პროექტი უნდა გაგრძელდეს არსებული გეგმითა და ფორმით და მთავრობამ ხელი უნდა შეუწყოს მის წარმატებით დასრულებას.

კობა ბენდელიანი

“ინტერპრესნიუსი”