თენგიზ ფხალაძე - გეოპოლიტიკური ფორსმაჟორი, ანუ რატომ ჩამოდის პომპეო?!

ითხოვს თუ არა ოპოზიცია რამდენიმე ადგილს ახალ მთავრობაში და ვინ უნდა წავიდეს დათმობაზე

ვახტანგ ძაბირაძე - “არც ერთი ჩვენი პარტნიორი მხარს არ დაუჭერს რევოლუციურ სცენარს”

სომხეთის უშიშროების ყოფილი მინისტრი ფაშინიანის მკვლელობის ორგანიზებისთვის დააკავეს, ერევანში აქციები არ წყდება

გია ხუხაშვილი - “მთავარია, ამერიკამ თქვას, საქართველოს “კრიშა” მე ვარო”

* * *

თენგიზ ფხალაძე - გეოპოლიტიკური ფორსმაჟორი, ანუ რატომ ჩამოდის პომპეო?!

“პომპეო ჩამოდის იმიტომ, რომ საქართველო და აშშ სტრატეგიული პარტნიორები არიან და ჩვენი თანამშრომლობა ორივე ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანია. ჩვენ მოვლენებს ხშირად ქართული პრიზმიდან ვუყურებთ. მე მოვისმინე ასეთი შეკითხვაც, თუკი აშშ-ში ადმინისტრაცია იცვლება, ეს ხომ არ დააკნინებს ამ ვიზიტსო. ამ კითხვაზე ერთმნიშვნელოვანი პასუხი არის “არა”. ქვეყნებს შორის ურთიერთობა არ არის დამოკიდებული პერსონალიებზე, ის დამოკიდებულია როგორც მოქმედი, ისე მომავალი ადმინისტრაციისთვის მნიშვნელოვან გრძელვადიან ინტერესებზე. ასე რომ, პომპეოს ვიზიტი არ არის რიგითი მოვლენა”, - აცხადებს ექსპერტი თენგიზ ფხალაძე გაზეთ “კვირის პალიტრისთვის” მიცემულ ინტერვიუში, სათაურით გეოპოლიტიკური ფორსმაჟორი, ანუ რატომ ჩამოდის პომპეო?! / “საერთო-ეროვნული ინტერესის საგანი უნდა იყოს, რომ მივაღწიოთ ისეთ სტანდარტს, როცა აღარასდროს დაგვებადება კითხვები არჩევნების გაყალბების შესახებ. ეს არის ეროვნული ღირსების საკითხიც, ინტერესიც და უმნიშვნელოვანესი წინა პირობა ქვეყნის განვითარებისთვის”.

“აქ ორი მთავარი საკითხია: პირველი - უსაფრთხოება, განსაკუთრებით რეგიონში ბოლოდროინდელი მოვლენების შემდეგ. ამიტომაც საქართველოს დაცულობის გასაძლიერებლად ეს ვიზიტი აუცილებლად უნდა გამოვიყენოთ. მეორე საკითხია საქართველოს შემდგომი დემოკრატიული განვითარებისთვის მხარდაჭერა, რაც ნათქვამია კიდეც სახელმწიფო დეპარტამენტის ოფიციალურ განცხადებაში. ამ ვითარებაში, როცა რეგიონში ძალთა ბალანსი იცვლება, როცა ძლიერდება რუსეთი, უმნიშვნელოვანესი და ძლიერი გზავნილია ამერიკის სახელმწიფო მდივნის საქართველოში ჩამოსვლა. ამას როგორ გამოვიყენებთ, რა ინიციატივებით დავხვდებით და რას შევთავაზებთ, დრო გვაჩვენებს”, აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას თენგიზ ფხალაძე.

“აზერბაიჯანმა დაიბრუნა ტერიტორიის ნაწილი და ის გარკვეულწილად გამარჯვებულია, მაგრამ რუსეთი უფრო აქტიურად ჩაერთო ამ პროცესებში. მოგეხსენებათ, აზერბაიჯანი იყო ერთადერთი სახელმწიფო კავკასიაში, სადაც რუსეთს არ ჰქონდა სამხედრო ინფრასტრუქტურა და არ ჰყავდა შეიარაღებული ძალები, ამ შეთანხმებით კი მას ლეგალური საფუძველი მიეცა შეიარაღებული ძალების აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე განსათავსებლად და ინფრასტრუქტურის განვითარებისთვის. არ არის მხოლოდ კონფლიქტის ზონაზე ლაპარაკი, არამედ 2 მნიშვნელოვან დერეფანზე: ერთია თავად კონფლიქტის ზონა და ლაჩინის დერეფანი, ხოლო მეორე დერეფანი აზერბაიჯანს აკავშირებს ნახჭევანთან, რომელიც მოწყვეტილია ქვეყნის ძირითადი ნაწილისგან და მას რუსეთის უსაფრთხოების ფედერალური სამსახურის შეიარაღებული ძალები გააკონტროლებენ. ასე რომ, რუსეთი აქტიურად შემოდის რეგიონში, აძლიერებს გავლენას აზერბაიჯანზე, სადაც, გარდა იმისა, რომ სამხედრო ძალებს განათავსებს, მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ბერკეტიც მოიპოვა იმ პოზიციის წყალობით, რაც ბოლო კვირებში ყარაბაღში ცხელი კონფლიქტისადმი ჰქონდა”, - განაგრძობს რესპონდენტი.

“რუსეთს აქვს სომხეთზე ზემოქმედების ბერკეტებიც და ახლა შეეცდება ისინი უფრო გააძლიეროს და სომხეთში მხარი დაუჭიროს იმ პოლიტიკური ჯგუფის ხელისუფლებაში მოსვლას, რომელიც ადვილად დაემორჩილება კრემლის ბრძანებებს. საინტერესოა რეგიონში თურქეთის გამოჩენაც, თუმცა აზრი, რომ ამ ე.წ. სამშვიდობო პროცესში რუსეთის თანაბრად იქნება წარმოდგენილი, მცდარია. თურქები მიიღებენ მონაწილეობას მონიტორინგის ცენტრის საქმიანობაში, თუმცა რუს სამშვიდობოებს ვერ ჩაანაცვლებენ. რეგიონში რუსეთის ასეთი გაძლიერება ჩვენთვის პრობლემაა, უნდა გვახსოვდეს, რომ ე.წ. რუს სამშვიდობოებს არასდროს შეუსრულებიათ სამშვიდობო მისია. რუსეთი ახლა ჩვენს რეგიონში დამკვიდრებაზე მზარდი ამბიციების ხორცშესხმას ცდილობს. მას სურს აკონტროლებდეს რეგიონსა და სამხრეთ კავკასიის სამივე სახელმწიფოს, ჩვენთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან გეოპოლიტიკურ აღმოსავლეთ-დასავლეთ დერეფანს. მას სურს სუვერენიტეტი შეუზღუდოს იმ სახელმწიფოებს, რომლებიც რუსეთის გავლენის სფეროდან თავის დაღწევას ცდილობენ. ვიმეორებ - ამ ყველაფრის გათვალისწინებით პომპეოს ვიზიტი უმნიშვნელოვანესია”, - მიიჩნევს ექსპერტი.

“ფაშინიანი მოვიდა იმ იდეებით, რომ გაეტარებინა რეფორმები და ექცია სომხეთი ნაკლებად კორუფციულ და დასავლურ სახელმწიფოდ, რომელიც შედარებით ნაკლებად იქნებოდა დამოკიდებული მოსკოვზე. სხვათა შორის, ფაშინიანის პირველი ნაბიჯები ყარაბაღთანაც იყო დაკავშირებული. მხარეების პირველი შეხვედრები ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ შეიძლებოდა წინ წასულიყვნენ კონფლიქტის მოგვარების საქმეში, მაგრამ მას სერიოზული პრობლემები შეექმნა თავად ქვეყანაში, კერძოდ, ყარაბაღის პოლიტიკურ დაჯგუფებასთან, რომელსაც რუსეთი უჭერდა მხარს. დასანანია, რომ ფაშინიანს არ ეყო პოლიტიკური გამოცდილება დასახული სტრატეგია სწორი ტაქტიკით გაემყარებინა და შედეგად მივიღეთ ის, რაც მოხდა. რუსეთის პოზიცია ამ ვითარებაში ასეთი იყო: თქვენ სცადეთ უჩემოდ რაღაცის გაკეთება, მე მოგეცით ამის საშუალება და ნახეთ, რაც მოგივიდათ, უჩემოდ არაფერს წარმოადგენთო... ეს იყო გზავნილი, რომელიც თავისი ჩაურევლობით რუსეთმა სომხეთის პოლიტიკურ ხელმძღვანელობასა და მოსახლეობას გაუგზავნა”, - ამბობს თენგიზ ფხალაძე.

“ყარაბაღში კონფლიქტის ეს ფაზა დაემთხვა თუ დაამთხვიეს იმ პერიოდს, როცა ევროპაც და აშშ-იც დაკავებული იყვნენ სხვა მნიშვნელოვანი საკითხებით და არ ჰქონდათ ამ პროცესებში ჩარევის საშუალება. უპირველესად ეს იყო აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნები და ასევე კოვიდპანდემია. მიუხედავად ამისა, დასავლეთმა სცადა რეაგირება: მაკრონის აქტიურობის გარდა, გვახსოვს აშშ-ის სამშვიდობო ინიციატივა... ამის მიზეზი უნდა ვეძებოთ არა დღევანდელობაში, არამედ წარსულსა და იმაში, რომ უსაფრთხოების საერთაშორისო მექანიზმები, რაც ჩვენს რეგიონშიც მოქმედებს, ნაკლებად ქმედითია კონფლიქტის აღმოსაფხვრელად. რუსეთს იმთავითვე ჰქონდა ისეთი კარტ-ბლანში, რაც მას მოქმედების თავისუფლებას აძლევდა. ახლაც დამტკიცდა, რომ ეუთოს მინსკის ჯგუფმა თავისი როლი კონფლიქტის მოგვარებაში დიდად ვერ შეასრულა. თავის დროზე თითქოს კი მოახერხეს კონფლიქტის გაყინვა, მაგრამ კრემლი დროდადრო თავისი შეხედულებისამებრ ხან ააქტიურებდა კონფლიქტს, ხან ვითომ გაყინავდა. აშშ-ში ხელმოწერილი დეკლარაციის შესრულების ბერკეტი დასავლეთს არ ჰქონდა, რადგან ისინი ისევ რუსეთის ხელში აღმოჩნდა. ის ორივე სახელმწიფოს აიარაღებდა, მუდმივად ქმნიდა დაძაბულობისა და შეტაკების საბაბს და ბოლოს მიაღწია კიდეც მიზანს. კრემლის გზავნილი ასეთი იყო: მე შემიძლია პრობლემის მოგვარებაც და მისი გადაწყვეტაცო...” - განმარტავს ექსპერტი.

“ჩვენი არჩევნები, სამწუხაროდ, არ არის პირველი არჩევნები, როცა ცესკომ მაღალი სტანდარტებით ვერ იმუშავა. საერთო-ეროვნული ინტერესის საგანი უნდა იყოს, რომ მივაღწიოთ ისეთ სტანდარტს, როცა აღარასდროს დაგვებადება კითხვები არჩევნების გაყალბების შესახებ. ეს არის ეროვნული ღირსების საკითხიც, ინტერესიც და უმნიშვნელოვანესი წინა პირობა ქვეყნის განვითარებისთვის. ამაზეა დამოკიდებული ჩვენი ევროპული და ევროატლანტიკური ინტეგრაცია. არჩევნებს იგებს ამომრჩეველი და არა ის, ვინც ხმებს ითვლის! ამის საწინააღმდეგო კლიშედან ერთხელ და სამუდამოდ უნდა გამოვიდეთ. იმედია, მხარეები მიხვდებიან, რომ თუ გვსურს ქვეყნის წინსვლა, ორივე მხარემ ერთმანეთთან უნდა ითანამშრომლოს... თუ ხმები თავიდან გადაითვალეს, ეს უნდა იყოს ღია პროცესი. უნდა ესმოდეს ყველას, რომ გადათვლა სჭირდება არა ხელისუფლებას ან ოპოზიციას, არამედ ქვეყანას. თუ ხელისუფლება თავს პატივს სცემს, ოპოზიციის მოთხოვნის გარეშეც უნდა შეისწავლოს, რატომ არ ესადაგება ერთმანეთს ოქმებში ციფრები. ამ თემის დახურვა ღირსების საკითხია”, - თვლის ფხალაძე.

“ძალიან მნიშვნელოვანია ჩვენი პარტნიორების ინიციატივა, მაგრამ ჩვენ კიდევ ერთხელ ვაჩვენეთ - პოლიტიკური სიმწიფე, რომ ყველა საკითხის გადაწყვეტაზე ყოფილიყო ორიენტირებული, ძალიან გვაკლია. ისევ რადიკალიზაციისკენ მიდრეკილება ჩანს. ეს ის ბარიერია, რომელიც აუცილებლად უნდა გადავლახოთ. ჩვენ ამ ვითარებიდან გამოვალთ ან როგორც გაძლიერებული დემოკრატიული სახელმწიფო, ან წავალთ იმავე წრეზე, რომელზეც ამდენი ხანია ვტრიალებთ. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია შეთანხმება. ეს უნდა გავაკეთოთ ჩვენი მომავლისთვის. ხელის გადაგრეხა, კარის ჩაკეტვა და ა.შ., არ არის ის გზა, რაც მოლაპარაკებაში უნდა გამოიყენებოდეს. ამიტომ მნიშვნელოვანია ნაკლები ულტიმატუმი და მეტი ორიენტაცია სახელმწიფო ინტერესებზე. თუ ამას მიაღწევენ, ეს ქვეყნისთვისაც კარგი იქნება და მათი პოლიტიკური მომავლისთვისაც”, - დასძენს რესპონდენტი და შეკითხვაზე - “14 ნოემბერს გამართულ აქციაზე პირველად გამოჩნდა ძალიან ბევრი პლაკატი წარწერით “მიშა, ჩამოდი!”, არადა, ეს თემა ოპოზიციაში აზრთა სხვადასხვაობას იწვევს...” - პასუხობს:

“ეს ორპოლუსიანი პარადიგმა არაფრით არ ემსახურება საქვეყნო ინტერესებს. მიშას ჩამოსვლის თემის გააქტიურება, პოლიტიკურ პროცესში მისი აქტიურობა სწორედ ორპოლუსიანობის გაძლიერებაა. არადა, ეს არ გვაძლევს განვითარების საშუალებას, არჩევნის გაკეთება ცუდსა და უარესს შორის უნდა დასრულდეს! ისე, იმდენს იძახებს მიშა ჩამოვალო, რომ საბოლოოდ გახლეჩს ოპოზიციას”.

ითხოვს თუ არა ოპოზიცია რამდენიმე ადგილს ახალ მთავრობაში და ვინ უნდა წავიდეს დათმობაზე

“ოპოზიციის მხრიდან განცხადებები, რომ ხელისუფლებამ გარკვეული თანამდებობები უნდა დათმოს, გაუგებარია. რეალურად ჯერ უნდა შევიდნენ პარლამენტში და შემდეგ პოლიტიკური კამათით გადაწყვიტონ ვინ რას დათმობს. ერთ-ერთი ძირითადი დავა ხომ ბიულეტენების ხელახალი გადათვლის საკითხი იყო? ვინაიდან ცესკომ ოპოზიციის საჩივრები არ დააკმაყოფილა, შეიძლება ხელისუფლებამ უფრო გაზარდოს ბიულეტენების გადათვლის არეალი. თუმცა არჩევნების ხელახალი ჩატარების საკითხი ან სხვა მოთხოვნები არარეალურია, თუკი შესაბამისი არგუმენტებით არ იქნება დადასტურებული ამის აუცილებლობა”, - ასე აფასებს პოლიტოლოგი რამაზ საყვარელიძე “რეზონანსთან” ოპოზიცია-ხელისუფლების მოლაპარაკებების საკითხს და ოპოზიციის მოთხოვნებს, რომ “ქართული ოცნება” დათმობებზე უნდა წავიდეს”, - წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში, სათაურით ითხოვს თუ არა ოპოზიცია რამდენიმე ადგილს ახალ მთავრობაში და ვინ უნდა წავიდეს დათმობაზე.

“ერთ-ერთი ძირითადი დავა იყო ბიულეტენების ხელახალი გადათვლის საკითხი. ვინაიდან ცესკომ არ დააკმაყოფილა ოპოზიციის საჩივრები. შეიძლება მთავრობამ მიიღოს გადაწყვეტილება, რომ უფრო მეტად გაიზარდოს ბიულეტენების გადათვლის არეალი. აქამდე თუ იყო გასაჩივრებულ დოკუმენტებზე გადათვლა, ახლა შეიძლება დადგეს საკითხი, რომ მთლიანად გადაითვალოს მთელი საარჩევნო ბიულეტენები. ყოველი შემთხვევისთვის ის, რომ ხელახალი არჩევნები დაინიშნოს, თამარ ჟვანია შეიცვალოს, ან ის ვინმემ ჩაანაცვლოს და ეს გადაწყდეს უკმაყოფილოთა განცხადებების საფუძველზე, დასაბუთებული არგუმენტების გარეშე ეს ალბათ დაუშვებელია, რადგან ეს სერიოზული პროცესია. სასამართლო რომ სასამართლოა, იქაც საბუთებია საჭირო. ლინჩის წესი ხომ სასამართლოსგან იმით განსხვავდება, რომ ადამიანები გადაწყვეტილებას იღებენ არა საბუთებისა და არგუმენტების, არამედ ქუჩაში თავმოყრილი ადამიანების განწყობის საფუძველზე. ქუჩაში მყოფი ადამიანების განწყობით ლინჩის წესით წყდება საკითხები და ჩვენ ხომ გვინდა პოლიტიკური პროცესები ლინჩის წესის პრინციპით არ წავიდეს? ვფიქრობ მსგავსი ქმედებები დაუშვებელია და ამას არც ხელისუფლება არ დაუშვებს”, - აცხადებს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას რამაზ საყვარელიძე.

“იგი “ლელოს” ერთ-ერთი ლიდერის ლევან კობერიძის განცხადებასაც გამოეხმაურა, რომელიც ხელისუფლებას ოპოზიციისათვის მინისტრთა კაბინეტში რამდენიმე ადგილის დათმობისკენ მოუწოდებს. “ხელისუფლებამ უნდა აღიაროს, რომ მას პოლიტიკური ფასი აქვს გადასახდელი იმისთვის, რაც გააკეთა. მარტივად, რომ ვთქვათ ხელისუფლებამ მინისტრთა კაბინეტში უნდა დათმოს პორტფელები ოპოზიციის სასარგებლოდ - ეს პოლიტიკური პასუხისმგებლობის თემაა”, - განაცხადა კობერიძემ. საყვარელიძის თქმით ოპოზიციური პარტიების ლიდერებისგან მსგავსი განცხადებები გაუგებარია”, - აღნიშნავს გამოცემა.

“ოპოზიციის მხრიდან განცხადებები, რომ ხელისუფლებამ გარკვეული თანამდებობები დათმოს, ნამდვილად გაუგებარია. რეალურად ჯერ უნდა შევიდნენ პარლამენტში და შემდეგ გადაწყვიტონ ერთმანეთში პოლიტიკური კამათით ვინ რას თმობს. რას ნიშნავს დათმოს მინისტრთა კაბინეტი?! ისევ ქუჩიდან გვინდა გადაწყდეს პრობლემა საპროტესტო ზეწოლის ხარჯზე და ვერ ვიაზრებთ, რომ საპროტესტო ზეწოლა არ არის საუკეთესო გამოსავალი სამართლიანი გადაწყვეტილებისათვის. ამას გვკარნახობს კანონი და მივყვეთ ამ კანონს ბოლომდე. რომელი პოლიტიკური ძალის უკანაც არის კანონის უგულებელყოფა, ის უნდა წავიდეს დათმობაზე. ხელისუფლებას თუ შევამჩნევთ, რომ მისი მხრიდან კანონი უგულებელყოფილია და ამას დავამტკიცებთ, ხელისუფლებამ უნდა დათმოს. თუ ოპოზიცია დაარღვევს კანონს, მაშინ მას მოუწევს დათმობებზე წასვლა”, - დასძენს რამაზ საყვარელიძე.

ვახტანგ ძაბირაძე - “არც ერთი ჩვენი პარტნიორი მხარს არ დაუჭერს რევოლუციურ სცენარს”

“დიდი ხანია ჩვენი პოლიტსპექტრი უცხოელი პარტნიორების აზრს უფრო მეტად ითვალისწინებს, ვიდრე საკუთარი ხალხისას.უნდა ვაღიაროთ, რომ ხელისუფლების შეცვლა, შევარდნაძის გუნდი იყო თუ სააკაშვილის, მხოლოდ გარე ჩარევით შევძელით, საარჩევნო სისტემა მანამდე ვერ შევცვალეთ, სანამ საქმეში დასავლეთი არ ჩაერია. რეალობა დღესაც ასეთია. როგორც კი ქვეყანაში არჩევნები ან სხვა მნიშვნელოვანი საკითხი დავის საგანი ხდება, ხალხი იმის მოლოდინშია, როდის ჩაერევიან დასავლელი პარტნიორები და როგორ მოარიგებენ ხელისუფლებასა და ოპოზიციას. რას ელიან ამჯერად მოლაპარაკების პირველი რაუნდისგან? ვფიქრობ, ოპოზიცია შევა პარლამენტში”, - აცხადებს პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე გაზეთ “კვირის პალიტრისთვის” მიცემულ ინტერვიუში, სათაურით “არა მგონია, ხელისუფლება რადიკალურ დათმობაზე წავიდეს” / “დღეს რეგიონში ჩვენ ერთადერთი ქვეყანა დავრჩით, რომელიც რუსეთზე არ არის მიბმული, ეს კი ნიშნავს, რომ ახლა კრემლის ყურადღება საქართველოზე გადმოვა” / “არც ერთი ჩვენი პარტნიორი მხარს არ დაუჭერს რევოლუციურ სცენარს”.

“თუ ოპოზიციას სურს დასავლეთის მხარდაჭერის მოპოვება, კონსტრუქციული უნდა იყოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ისევ “ოცნება” დარჩება ხელისუფლებაში. არ ვფიქრობ, რომ 2020 წლის არჩევნების შედეგები გაბათილდება. მეორე ტურებში მონაწილეობით ოპოზიციას შეუძლია დაადასტუროს, რომ კონსტრუქციულია. დღეს არც ერთი ჩვენი პარტნიორი მხარს არ დაუჭერს რევოლუციურ სცენარს. ეს მხოლოდ ჩვენს ჩრდილოელ მეზობელს აძლევს ხელს. ამიტომ მგონია, რომ ოპოზიცია მაინც შევა პარლამენტში. შესაძლებელია შეთანხმდნენ რიგგარეშე არჩევნებზე... მე დიდი ხანია ვამბობ იმას, რაც ვაშაძემ ახლახან თქვა. მისი განცხადება ჩემთვის სასიამოვნო მოულოდნელობა იყო. 2008 წელს ოპოზიცია პარლამენტში რომ არ შევიდა, ხელისუფლებას ამით არაფერი დაუკარგავს. მიკვირს, დღევანდელი ოპოზიცია, რომელიც 2008 წელს ხელისუფლებაში იყო, მეორე ნაწილი კი ქუჩაში, ამას ვერ აანალიზებს. ცუდია, თუ პარლამენტი ერთპარტიული იქნება, მაგრამ ამით ქვეყანა არ დაიქცევა - პარლამენტი ორგანულ კანონებს ვერ მიიღებს, მაგრამ სხვა მხრივ ჩვეულებრივად იმუშავებს - 2008 წელს თურქმენიზაცია მოხდა?!”, - აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას ვახტანგ ძაბირაძე.

“არა მგონია, ხელისუფლება რადიკალურ დათმობაზე წავიდეს. როცა დარღვევებზეა ლაპარაკი, კანონი მარტივ გამოსავალს გვთავაზობს - უბნების 10% გადაითვალოს და შეფასდეს საერთო სურათი. თუ 10% ბათილად იქნა ცნობილი, მაშინ ბათილია არჩევნები და თავიდან უნდა ჩატარდეს. მაგრამ გადათვლიან?! არა მგონია - თალაკვაძის განცხადება უფრო ტაქტიკური სვლა იყო, ვიდრე რეალური შეთავაზება. ამის გაკეთება თუ უნდოდათ, აქამდე გააკეთებდნენ... პანდემია რომ არ იყოს, ხელისუფლებას არც ისე რთულად ექნებოდა საქმე. არჩევნების ლეგიტიმურობისთვის პარლამენტის 2/3-ც საკმარისია, ოპოზიციის მიტინგებსაც დიდი ხანია შევეჩვიეთ. ახლა კი, როცა პანდემიაა, პოლიტიკური კრიზისი რომც არ იყოს, ხელისუფლება მაინც რთულ ვითარებაშია და თავი რომ დააღწიოს, კარდინალურად უნდა შეცვალოს პოლიტიკა და მნიშვნელოვანი რეფორმები გაატაროს. მაგრამ აქვს ამის რესურსი?! ვფიქრობ, არა”, - მიიჩნევს პოლიტოლოგი.

“ოპოზიცია საპროტესტო აქციებს გააგრძელებს თუ არა, ხელისუფლებას პრობლემები მაინც ექნება. “ოცნება” ვერც კი აღიქვამს, რა პრობლემების წინაშე დგას. კიდევაც რომ გაიფორმოს არჩევნები, 2024 წლამდე ძალიან გაუჭირდება მისვლა. ამიტომ ვამბობ, თუ ოპოზიცია ახლა პარლამენტში შევა, ყოველგვარი ძალდატანებისა და რიგგარეშე არჩევნების გარეშეც შეცვლის ხელისუფლებას. ძალიან დიდი შანსია, რომ “ქართულმა ოცნებამ” პარლამენტში დაკარგოს უმრავლესობა. ესეც გასათვალისწინებელი აქვს ოპოზიციას - რა ჯობია, ხელისუფლებაში ქუჩიდან მოსვლა თუ პარლამენტიდან?”, - დასძენს ძაბირაძე და შეკითხვაზე - “ამ ფონზე ხომ არ ვდგავართ საფრთხისწინაშე, რომ კავკასიის რეგიონში ძალთა ახლებურად გადანაწილება შესაბამისად ვერ შევაფასოთ და უფრო ვიწრო ჩიხში მოვექცეთ?” - პასუხობს:

“მე თუ მკითხავთ, საზეიმოდ არც ერთს არა აქვს საქმე - მას შემდეგ, რაც ყარაბაღში რუსული ჯარი ჩადგა სამშვიდობო სტატუსით, აზერბაიჯანიც დამარცხებულია და სომხეთიც. ჩვენ ხომ კარგად ვიცით, რა შეიძლება მოჰყვეს რუსული ბაზების განთავსებას ასეთ უკონტროლო ტერიტორიაზე. ცუდად მენიშნა სალომე ზურაბიშვილის განცხადება, როცა მან აზერბაიჯანსა და სომხეთს ყარაბაღის კონფლიქტის დასრულება მიულოცა და მომრიგებელ ქვეყნებს, ანუ თურქეთსა და რუსეთს, მადლობა გადაუხადა. ნუთუ პრეზიდენტი მართლა ვერ ხედავს, რა სავალალო ვითარებაა რეგიონში? ვერ ხვდება, რომ რუსეთის გავლენა აზერბაიჯანშიც გაძლიერდა? დღეს რეგიონში ჩვენ ერთადერთი ქვეყანა დავრჩით, რომელიც რუსეთზე არ არის მიბმული, ეს კი ნიშნავს, რომ ახლა კრემლის ყურადღება საქართველოზე გადმოვა...”

სომხეთის უშიშროების ყოფილი მინისტრი ფაშინიანის მკვლელობის ორგანიზებისთვის დააკავეს, ერევანში აქციები არ წყდება

“ერევანში პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანის გადადგომის მოთხოვნით, საპროტესტო არ აქციები არ წყდება. დაკავებულია თითქმის ყველა ოპოზიციონერი ლიდერი. გარდა ამისა, ასევე დაკავებულია სომხეთის უშიშროების ყოფილი მინისტრი არტურ ვანეციანი, რომელსაც ფაშინიანის მკვლელობისა და სახელწიფო გადატრიალების ორგანიზებაში ედება ბრალი. ყარაბაღის ომის სომხეთისათვის კატასტროფული შედეგებით დასრულების შემდეგ გაუძლებს თუ არა პრემიერი ფაშინიანი ამ ზეწოლას და შეძლებს თუ არა ძალაუფლების შენარჩუნებას?”, - წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში, სათაურით სომხეთის უშიშროების ყოფილი მინისტრი ფაშინიანის მკვლელობის ორგანიზებისთვის დააკავეს, ერევანში აქციები არ წყდება.

“სომხეთის უშიშროების ყოფილ მინისტრსა და ოპოზიციური პარტია “სამშობლოს” ლიდერ არტურ ვანეციანს ბრალი ქვეყნის სისხლის სამართლის კოდექსის 38-235-ე მუხლით ედება, რაც იარაღის, საბრძოლო მასალების, ასაფეთქებელი ნივთიერებების, ან ასაფეთქებელი მოწყობილობების მართლსაწინააღმდეგო შეძენა, შენახვა, ტრანსპორტირებას ან ტარებას გულისხმობს. გარდა ამისა, მის წინააღმდეგ გამოძიება მიმდინარეობს 35-300-ე (სახელწიფო გადატრიალების მომზადება) და 35-305-ე (რომელიც პოლიტიკოსის ან სახელმწიფო მოღვაწის მკვლელობის მომზადება) მუხლებით. “არტურ ვანეციანი ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურის საგამოძიებო დეპარტამენტში გამოიძახეს, იგი გამოცხადდა, რის შემდეგაც დააკავეს”, - განაცხადეს ყოფილი მინისტრის ადვოკატებმა. კონფლიქტოლოგი პაატა ზაქარეიშვილი “რეზონანსთან” საუბარში აღნიშნავს, რომ სომხეთის პრემიერი სომხეთის საზოგადოების მხრიდან ასეთ წნეხს ვერ გაუძლებს და ძალაუფლება შესაძლოა დაკარგოს, რადგან ოპოზიციის ლიდერების დაპატიმრებით უფრო დიდ საპროტესტო ტალღას ააგორებს”, - აღნიშნავს გამოცემა.

“ეჭვი მეპარება ფაშინიანმა ამ წნეხს გაუძლოს. რომ გაუძლოს, გამიკვირდება. საზოგადოებაში მიუღებლობაა იმისა, რასაც მან ხელი მოაწერა, თუმცა მე მისი მესმის და სომხეთის მოქალაქე რომ ვიყო, მისი მოწინააღმდეგე არ ვიქნებოდი. მაგრამ ოპოზიციის ლიდერები რამდენიც არ უნდა დააპატიმრონ, საზოგადოების ნებას რას უზამენ? ადრე თუ გვიან არჩევნები ხომ მოვა და იქ ხომ გაირკვევა ვინ ვინაა. აქედან გამომდინარე, ჩემი აზრით, ფაშინიანი ამ ზეწოლას ვერ გაუძლებს. მასობრივი დაპატიმრებები მიმაჩნია, რომ არასწორია. ამის გამო ხომ ადამიანს დიდხანს ვერ დააპატიმრებ. ეს ხალხი გარეთ რომ გამოვა, მერე ამ ნებას რას უპირებს - რომ გამოვლენ გამოსვლებს არ განაგრძობენ? ფაშინიანი თავის დროზე დარბევების შედეგ გახდა პოპულარული”, - აცხადებს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას პაატა ზაქარეიშვილი.

“ის გარკვეული პერიოდი ციხეშიც კი იჯდა და ქოჩარიანის წინააღმდეგ პროტესტს გამოხატავდა, რა დღეებშიც საშინელი დარბევა მოხდა, ხალხიც კი დაიღუპა. ანუ მან კარგად იცის საპროტესტო ტალღაზე აგორებული პროტესტი რა არის. თუ ამ დაპატიმრებებით ლიდერებს თავად ქმნის, ეს მერე უკან დაუბრუნდება იმ ფორმით, რა ფორმითაც თვითონ მმართველი გახდა. ასე რომ, ხელისუფლების მხრიდან დაპატიმრება სუსტი არგუმენტია და როგორც წესი, ეს მის წინააღმდეგ მუშაობს. ყველგან ასეა”, - განაგრძობს რესპონდენტი.

“ფაშინიანს ისე კარგად არ ვიცნობ, მაგრამ ნუთუ მისთვის ძალაუფლება უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე სომხეთის გარკვეულ განვითარების გზაზე გაყვანა? იმიტომ, რომ მან საკმაოდ თამამი ნაბიჯი გადადგა, მისაღებია თუ არა ეს სხვა საკითხია, მაგრამ მან ეს ნაბიჯი სახელწიფოს ინტერესებიდან გამომდინარე გადადგა. ვიღაცამ შეიძლება ჩათვალოს, რომ არასწორია, მაგრამ ის კომფორტულად არ მოეწყო და ხალხის ნებას არ აჰყვა, არამედ შეეწინააღმდეგა, ანუ ეს თამამი და არაკომფორტული ნაბიჯი გადადგა. ამ ფონზე კი, როგორც პოლიტიკოსი, ის ცოცხალი პოლიტიკოსია და მან იცის რა უნდა აკეთოს. შესაბამისად, მას უნდა ესმოდეს ის პასუხისმგებლობაც, რაც ამ ფორმით ოპოზიციონერების დაპატიმრებას შეიძლება მოჰყვეს. უნდა ესმოდეს ის შედეგებიც, რომ უკმაყოფილო ხალხის დაპატიმრება, მისი საქმისთვის სულაც არაა სასარგებლო”, - დასძენს ზაქარეიშვილი.

გია ხუხაშვილი - “მთავარია, ამერიკამ თქვას, საქართველოს “კრიშა” მე ვარო”

“ყარაბაღში განვითარებულმა მოვლენებმა რადიკალურად დაარღვია რეგიონში ძალთა ბალანსი. აშკარაა, რომ რუსეთმა ტაქტიკურ გამარჯვებას მიაღწია. ამერიკას, რომელიც კავკასიაში დღემდე ფრთხილ და აუჩქარებელ პოლიტიკას აწარმოებდა, დღეს არაორდინარული, ქმედითი ნაბიჯის გადადგმა მოუწევს საკუთარი პოზიციის გასამყარებლად თუ არა, შესანარჩუნებლად მაინც. ქმედითი ნაბიჯი კი საქართველოს ნატოში ინტეგრაციაა. თუმცა ეს საკმარისი არ არის. არის პრეცედენტები, როცა ორმხრივი შეთანხმების საფუძველზე, პენტაგონის ეგიდით, სამხედრო კონტინგენტს დროებით განათავსებენ. თუნდაც მხოლოდ იმისთვის, რომ დაფიქსირდეს ამერიკის ინტერესი. კავკასიის რეგიონში ამ მანევრის ჩატარების შესაძლებლობა ამერიკის შეერთებულ შტატებს მხოლოდ საქართველოში აქვს. აზერბაიჯანსა და სომხეთს ახლოსაც ვერ გაეკარება, ვერც დიპლომატიური და ვერც სხვა თვალსაზრისით”, - აცხადებს ექსპერტი გია ხუხაშვილი გაზეთ “კვირის პალიტრისთვის” მიცემულ ინტერვიუში, სათაურით “მთავარია, ამერიკამ თქვას, საქართველოს “კრიშა” მე ვარო” / “არსებობს რისკი, რომ რეგიონულმა მოთამაშეებმა დიდი გადანაწილება დაიწყონ”.

“ასეთი მანევრი ჩვენთვისაც საინტერესოა, რადგან კავკასიაში გადანაწილების ახალ პროცესში ჩვენ ეფექტიანი უსაფრთხოების სისტემა გვჭირდება და დასავლეთის აქტიური მხარდაჭერის გარეშე შესაძლოა ძალზე რთულ სიტუაციაში აღმოვჩნდეთ. ასეთ დროს ყოველთვის არის საფრთხე. მეც წინააღმდეგი ვარ, რომ რუსეთთან ბრძოლაში წინა ხაზზე დავდგეთ, მაგრამ თავი ხომ უნდა დავიცვათ?! დიახ, რუსეთი გაბრაზდება და სწორედ იმიტომ, რომ გაბრაზებულ რუსეთს ხელი ცუდად არ წაუცდეს, სწრაფი და ეფექტიანი მოქმედება გვმართებს... დასანანია, რომ ჩვენს პოლიტიკურ ელიტას არათუ სახელმწიფო ინტერესების გააზრება, ერთმანეთთან დიალოგიც არ შეუძლია. ისევ გარედან თუ გვიკარნახებენ რაიმეს, თორემ ესენი არც რეგიონში მიმდინარე პროცესებს იმჩნევენ, არც პანდემიას, მხოლოდ ორმხრივი მონოლოგით არიან დაკავებული, დიალოგამდეც ვერ მიდიან. როდესაც ლაპარაკია უსაფრთხოების უზრუნველყოფაზე, ამერიკელებს ვგულისხმობ. ვფიქრობ, ისინი წარმოადგენენ საგზაო რუკას რეგიონული რისკების პრევენციისთვის”, - აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას გია ხუხაშვილი.

“ვფიქრობ, ჩვენი ხელისუფლება შესაძლოა არ აღმოჩნდეს მზად ამერიკელებთან ერთად არაორდინარული და სწრაფი ნაბიჯის გადასადგმელად. შესაძლოა დასავლეთს და ამერიკას ძალიანაც უნდათ თავიანთ ქოლგაში შეგვიყვანონ ამ ძალიან სარისკო პერიოდში, მაგრამ არ გამოვრიცხავ, რომ ჩვენს ხელისუფლებას სხვა მოსაზრებები ჰქონდეს “არ გავაღიზიანოთ რუსეთი” ისტორიიდან. სამწუხაროდ, “არ გავაღიზიანოთ” პოლიტიკა ხშირად კაპიტულანტურ ნიშნებს შეიცავს... არსებობს რისკი, რომ რეგიონულმა მოთამაშეებმა დიდი გადანაწილება დაიწყონ. ეს ძალიან ფაქიზი თემაა. თუმცა რისკები არის და ხელისუფლება ამაზე უნდა ფიქრობდეს. სასწრაფოდ გვჭირდება ამერიკული სამხედრო ინტერესის ფიქსაცია, რათა რუსეთმა ასეთი სცენარების გათამაშება ვერ შეძლოს”, - მიიჩნევს ექსპერტი.

“ალბათ, ყურადღებას მიაქცევდით აშშ-ის ევროპული ჯარების ყოფილი მეთაურის ბენ ჰოჯესის ინტერვიუს - ის ამბობს, რომ ყარაბაღში რუსული ძალები უფრო ოკუპანტები არიან, ვიდრე სამშვიდობოები; რომ სომხეთში, საქართველოს ტერიტორიის ახლოს, რუსული ბაზების მნიშვნელობა უფრო გაიზარდა, რასაც საქართველომ და მისმა პარტნიორებმა, მათ შორის აშშ-მა, ყურადღება უნდა მიაქციონ. ამიტომ ვამბობ, რომ ამერიკელების იმედი მაქვს. ჰოჯესი პირდაპირ ამბობს, რომ ამერიკამ საქართველოში სამხედრო ინფრასტრუქტურა უნდა გაზარდოს, განსაკუთრებით როტაციული ძალებისა და სტრატეგიული ავიაგადაზიდვების მხარდასაჭერად. მნიშვნელობა არა აქვს, რა მიმართულებით გაზრდის სამხედრო მხარდაჭერას, მთავარია, თქვას, საქართველოს “კრიშა” მე ვარო”, - დასძენს ხუხაშვილი და შეკითხვაზე - “ყარაბაღის შეთანხმება ითვალისწინებს `ყველა ეკონომიკური და სატრანსპორტო კავშირი გახსნას”... ეს ჩვენი ქვეყნისთვის ეკონომიკურ გამოწვევად იქცევა? - პასუხობს:

“რა თქმა უნდა. ჩვენთვის საყურადღებოა ამ შეთანხმების ის ნაწილი, რომელიც ნახჭევანთან გზის გაჭრას ეხება. ეს ჩვენ ძალიან დაგვაზარალებს. მოგეხსენებათ, საქართველო გეოპოლიტიკურად სატრანზიტო ფუნქციის მატარებელია. ევროპისკენ ტრანზიტს თავი რომ დავანებოთ, თვითონ თურქეთ-აზერბაიჯანის ინტეგრაციის ხარისხია ძალიან მაღალი. ჩვენ ვიყავით ამ ინტეგრაციის უალტერნატივო კომუნიკაციის წყარო. თუ ნახჭევანის გავლით თურქეთზე პირდაპირი გზა გაიჭრა, ჩვენ თამაშგარე აღმოვჩნდებით”.