ირაკლი მელაშვილი - საქართველო ადგილობრივი ორგანოების საბჭოურ სისტემაშია ჩარჩენილი, გამოდის რომ ჩვენ არა ევროპისკენ, არამედ აზიური ავტორიტარიზმისკენ მივდივართ

საშინაო და საგარეო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე “ინტერპრესნიუსი“, თვითმმართველობის საკითხებში კვალიფიკაციით გამორჩეულ ქართული პოლიტიკის ერთერთ ვეტერანს, ირაკლი მელაშვილს ესაუბრა.

- ბატონო ირაკლი, თვითმმართველობის ორგანოების პრობლემებზე თქვენ „ინტერპრესნიუსთან“ ბევრჯერ გისაუბრიათ, მაგრამ რადგან ადგილობრივი არჩევნები სულ რაღაც 2 თვეში უნდა ჩატარდეს, ლოგიკური იქნება, თუ ჩვენს მკითხველებს შევახსენებთ რა არჩევნები გვაქვს წინ.

მაგრამ, ვიდრე ამ თემებს შევეხებით, იმის გათვალისწინებით რომ კოვიდის გავრცელების შემაშფოთებელი სტატისტიკა გვაქვს, მოსახლეობა ფიზიკური განადგურების წინაშე დგას, ამ თემას გვერდს ვერ ავუვლით.

მესმის, რომ მედიკოსი და ეპიდემიოლოგი არ ხართ, მაგრამ რჩება შთაბეჭდილება, რომ რაც პანდემიასთან დაკავშირებით ჩვენთან ხდება, სულაც არ გახლავთ მხოლოდ სამედიცინო სფეროს პრობლემებთან დაკავშირებული ამბები.

თქვენი დაკვირვებით რა ხდება ქვეყანაში პანდემიასთან ბრძოლის თვალსაზრისით?

- პირველ რიგში უნდა ითქვას, რომ ბოლო პერიოდში მიღებული გადაწყვეტილებები პოლიტიკური გადაწყვეტილებები იყო და სამედიცინო სფეროს ნაკლებად ეხებოდა და ამან მნიშვნელოვნად აზარალა კოვიდსიტუაცია ქვეყანაში.

ფაქტია, რომ საქართველო ბოლო ადგილზეა ევროპაში მოსახლეობის აცრების პროცენტის რაოდენობით. ასეთ ვითარებაში შეზღუდვების გაუქმებამ სრულად და მათ შორის პირბადეების ტარების ვალდებულების მოხსნამ, გამოიწვია ის რაც ახლა გვაქვს.

ამას ხელი შეუწყო იმანაც, რომ სახელმწიფომ მოქალაქეებს ფაქტობრივად უთხრა - შეზღუდვების დარღვევისთვის დაწესებული სანქციები არა მარტო გაუქმებულია, ჯარიმებსაც გპატიობთ. ამან მოკლა იმის მოტივაცია, რომ მოქალაქეებმა, ვინც ძალიან მაღალი თვითშეგნების არ არიან, თავად დაიცვან ის რეგულაციები, რამაც ხელი უნდა შეუშალოს კოვიდის გავრცელებას.

ჩემი აზრით, ეს იყო სერიოზული შეცდომა. რა თქმა უნდა, ეს არჩევნებთანაც იყო დაკავშირებული. პრემიერად ახლად დანიშნული ღარიბაშვილი ცდილობდა რაღაცით პოპულარობა მოეპოვებინა მოსახლეობაში, კოვიდის გამო დაწესებული შეზღუდვები გააუქმა, მაგრამ ფაქტია, რომ ამან დაამძიმა ქვეყანაში კოვიდვითარება.

პრემიერად ახლადდანიშნული ღარიბაშვილი ცდილობდა რაღაცით პოპულარობა მოეპოვებინა მოსახლეობაში, კოვიდის გამო დაწესებული შეზღუდვები გააუქმა, მაგრამ ფაქტია, რომ ამან დაამძიმა ქვეყანაში კოვიდვითარება

მესმის, რომ ამას ითხოვდა ბიზნესიც, მაგრამ, ჩემდა სამწუხაროდ, ამას ითხოვდა ძალიან ბევრი პოლიტიკოსი და მე ამ თემაზე არა მარტო ხელისუფლებასთან მაქვს კითხვები, არამედ იმ პოლიტიკოსებთანაც, რომლებიც მთელი ამ ხნის განმავლობაში აღვირახსნილ კამპანიას ეწეოდნენ შეზღუდვების წინააღმდეგ. საინტერესოა, ახლა ისინი კმაყოფილები არიან იმით რაც კოვიდის გავრცელებასთან დაკავშირებით ხდება ქვეყანაში?

საუბარი იმაზე, რომ ვაქცინაცია უნდა ჩატარებულიყო, მესმის სწორი პრეტენზიაა, მაგრამ, ჩვენ გვქონდა რეალობა ასეთი - ვაქცინა იყო ცოტა, მოსახლეობის დაუცველობა საკმაოდ მაღალი იყო. არადა, ამ ფონზე პოლიტიკოსები ცდილობდნენ დაუმორჩილებლობა გამოეცხადებინათ იმ რეგულაციებისთვის, რაც არსებობდა. ფაქტიურად, ყველაფერმა ამან მთლიანობაში გამოიწვია ის მდგომარეობა, რაშიც ვიმყოფებით.

ჩემი აზრით, სრულიად გაუგონარია ის, რაც პანდემიის გავრცელებასთან ხდება. ასეთ ვითარებაშიც კი ვხედავთ ტელევიზიებში რეკლამებს რომ ჩატარდება ფესტივალები, ტურები, ანუ მასობრივი შეკრებები.

ხელისუფლების წარმომადგენლები მოსახლეობას მოუწოდებენ თავი შეიკავონ სარიტუალო ღონისძიებებისგან, მაგრამ მეორე მხრივ თავად ეწევიან იმის პროპაგანდას, რომ ქვეყანაში არა ერთი მასობრივი ღონისძიებები ჩატარდება. არადა, ყველაფერი ეს ერთად სრულიად წარმოუდგენელია.

- პატრიარქმა ხელისუფლებას წერილით მიმართა, რომელშიც საუბარია რომ საპატრიარქო მზადაა მიიღოს ხელოვნების მუზეუმში დაცული კულტურული მემკვიდრეობის ნიმუშები, რომელიც თავის დროზე მუზეუმებში ეკლესიებიდან იქნა მიტანილი.

ახლა ყველაზე აქტუალურად განიხილება ანჩისხატის კარების ანჩისხატის ეკლესიაში გადატანის საკითხი. მესმის, რომ საკმაოდ მგრძნობიარე და მტკივნეული თემაა, მაგრამ მაინც უნდა გკითხოთ - თქვენ როგორ შეაფასებდით ხელოვნების მუზეუმში დაცული კულტურულ მემკვიდრეობის ნაწილზე საპატრიარქოს პრეტენზიებს და სავარაუდოდ რას შეიძლება იგი ნიშნავდეს?

- ეს პრეტენზიები დიდი ხანია არსებობს, დიდი ხანია საპატრიარქო ითხოვს ეროვნული საგანძურის იმ ნაწილის გადაცემას, რომელსაც თავის დროზე საეკლესიო დანიშნულება ჰქონდა. ესაა ხატები, რომლებსაც საკულტო დანიშნულება აქვთ. არ შეიძლება გვქონდეს ათეისტური მიდგომა, რომ ხატი არის უბრალოდ ხელოვნების ნიმუში.

რა თქმა უნდა, ეს ხატები ექსპროპრიაციის შედეგად მოხვდა ქართულ მუზეუმებში, მაგრამ ისიც უნდა ვთქვა, რომ მსოფლიოს მუზეუმებში ძალიან ბევრია ისეთი ექსპონატები, რომლებსაც საეკლესიო დანიშნულება ჰქონდა და მათი მუზეუმებში მოხვედრის ისტორია დღესაც ძალიან დიდ ეჭვს იწვევს. ლუვრი იქნება ეს თუ ვაშინგტონის, ანაც სხვა მუზეუმები. თუ ამ მიდგომით წავალთ, მაშინ აღმოჩნდება, რომ მსოფლიოს და არც ჩვენც შესაძლოა არ გვქონდეს მუზეუმები, სადაც შესაძლებელი იქნება კულტურული მემკვიდრეობის ნიმუშების გამოფენა.

ფაქტია, რომ ნებისმიერ შემთხვევაში უნდა მოიძებნოს ოპტიმალური გამოსავალი. ძნელადწარმოსადგენია, რომ მე-5, მე-6, მე-10-12, ანაც უფრო გვიან შუასაუკუნეებში შექმნილი ძეგლები და ხელოვნების ნიმუშები გამოყენებულ იქნეს დღეს თავისი პირდაპირი დანიშნულებით, ანუ იმ რიტუალების ჩასატარებლად, რასაც ეკლესია აკეთებს. როგორ წარმოგვიდგენია ჩვენ ბედიის ბარძიმის გამოყენებით მოხდეს მღვდელმსახურება. ჩემი აზრით, ნებისმიერ შემთხვევაში მოსაძებნია ოპტიმალური გამოსავალი.

უნდა ვიცოდეთ, რომ ასეთი მნიშვნელობის ხელოვნების ძეგლების, მათ შორის საეკლესიო დანიშნულების ძეგლებისაც ორეულები მზადდება და მას იყენებს ხოლმე ეკლესია რიტუალების გასამართად. მაგრამ, ფაქტია, რომ ისეთი ნიმუშები, როგორიცაა ანჩისხატის კარები, განსაკუთრებით დაცულ პირობებში ინახება და მათ სანახავად ძალიან იშვიათ შემთხვევაში უშვებენ ადამიანებს. ვიმეორებ, ნებისმიერ შემთხვევაშია მოსაძებნი ოპტიმალური გამოსავალი.

ფაქტია, რომ ისეთი ნიმუშები, როგორიცაა ანჩისხატის კარები, განსაკუთრებით დაცულ პირობებში ინახება და მათ სანახავად ძალიან იშვიათ შემთხვევაში უშვებენ ადამიანებს. ვიმეორებ, ნებისმიერ შემთხვევაში მოსაძებნია ოპტიმალური გამოსავალი

აქ არის კიდევ ერთი საკითხი, რომელიც შეშფოთებას იწვევს. ეს არის მღვდელმსახურთა ნაწილის დამოკიდებულება ძეგლების მიმართ. ჩვენ შეგვიძლია ვნახოთ თუ რა ხდება საქართველოში არსებულ ძეგლებთან დაკავშირებით, როგორ ცვლიან მღვდლები ეკლესიებს, როგორ მინაშენებს აკეთებენ და ასე შემდეგ.

ბევრი სასულიერო პირი რატომღაც თვლის, რომ რახან ტაძარი ეკლესიის საკუთრებაა, ძეგლების ბედი, მისი გადაკეთება-გადმოკეთება მხოლოდ მათი საქმეა და საერო პირებს, სპეციალისტებს, ხელოვნებათმცოდნეებს არაფერს ეკითხებიან, რასაც ძეგლების დამახინჯებამდე მივყავართ. მათ ავიწყდებათ, რომ ეკლსიიის შენობა კი ეკუთვნის საპატრიარქოს ასეთი მაგალითი სამწუხაროდ არაერთია. თუკი მუზეუმებში დაცული საკულტო დანიშნულების საგანძური ეკლესიას დაუბრუნდება, ასეთმა მიდგომამ ის შეიძლება სერიზოულად დააზარალოს.

ასეთ ვითარებაში, ის რაც ახლა ხდება ძალიან ბევრ კითხვას ბადებს და ასე მარტივი და ერთმნიშვნელოვანი არ არის ის საკითხი, რაზეც ახლა ასე აქტუალურად მსჯელობენ.

ვიმეორებ, რა თქმა უნდა, საკულტო დანიშნულების ნიმუშები და ნივთები არის თავის დროზე ეკლესიის გაძარცვის შედეგად დაგროვილი ექსპონატები. მასე საქართველოს ეკლესიამ ალბათ უნდა დააყენოს საკითხი იმ ნივთების დაბრუნების შესახებ, რომელიც რუსულმა ეკლესიამ თავის დროზე ქართული ეკლესია გაძარცვა და საქართველოდან გაიტანა და დღეს ისინი რუსეთის სხვადასხვა მუზეუმებში ინახება. ვაყენებთ ამ საკითხს? არ ვაყენებთ.

თუ სამართლიანობაზეა ლაპარაკი და ბოლომდე რადიკალურია ეკლესია, მაშინ მან თავისი პრეტენზიები ყველას წინაშე უნდა დააყენოს, ეს იქნება ლუვრი, მოსკოვის თუ პეტერბურგის მუზეუმები. ეკლესიამ ეს საკითხი რომც დააყენოს, მან იცის, რომ რა თქმა უნდა, უარს მიიღებს.

ამიტომ, უნდა ვიზრუნოთ იმაზე, რომ არ გვქონდეს ასეთი დამოკიდებულება - იცით რა, ეს ეკლესიის ნივთია და ამიტომ ეკლესიას უნდა დაუბრუნდეს. კი ბატონო, ისინი მართლაც საეკლესიო ნივთებია, მაგრამ ისინი იმავდროულად არიან ჩვენი კულტურული მემკვიდრეობის საგანძურის უნიკალური ნიმუშები.

- ახლა დროა იმ თემას შევეხოთ რის გამოც შეგეხმიანეთ და თვითმმართველობის ორგანოების საკითხებზე ვიმსჯელოთ.

გასაგებია, რომ ხელისუფლებას და ოპოზიციას უკვე დაწყებული აქვს საარჩევნო კამპანია. ფაქტია, რომ ამ არჩევნებს წინ დიდი ბატალიები უძღოდა წინ, მაგრამ თემას რომ არ ავცდეთ მე კითხვას ასე დავსვამდი - დღეისათვის რას წარმოადგენენ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები?

- ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები დღეს წარმოადგენენ ცენტრალური ხელისუფლების გაგრძელებას. ასეა რამდენიმე მიზეზის გამო. პირველი გახლავთ ის, რომ თვითმმართველობის ადგილობრივ ორგანოებს არ აქვთ შესაბამისი უფლებამოსილებები და დამოუკიდებლობა ამ უფლებამოსილების განსახორციელებლად.

ცივილიზებული ქვეყნებისგან განსხვავებით, მათ რომ თავისი უფლებამოსილებები განახორციელონ, უწევთ ფინანსური დახმარების მიღება ცენტრალური ხელისუფლებისგან. ეს კი ცენტრალური ხელისუფლებისათვის არის ბერკეტი ადგილობრივ ხელისუფლებაზე ზემოქმედების.

ქვეყანაში 3500 დასახლებაა და ვერც ერთ მათგანში ადგილზე ვერავინ ვერაფერს გააკეთებს თუ ცენტრალური ხელისუფლებიდან ფინანსური ინექცია და ტრანსფერები არ მიიღო. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ ქვეყანაში ჩამოყალიბებული გვაქვს მართვის ავტორიტარული სისტემა. ეს სისტემა ამ ქვეყანაში 30 წელია მოქმედებს მიუხედავად იმისა, რომ სსრკ ამდენივე წელია დაშლილია.

ქვეყანაში 3500 დასახლებაა და ვერც ერთ მათგანში ადგილზე ვერავინ ვერაფერს გააკეთებს თუ ცენტრალური ხელისუფლებიდან ფინანსური ინექცია და ტრანსფერები არ მიიღო. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ ქვეყანაში ჩამოყალიბებული გვაქვს მართვის ავტორიტარული სისტემა. ეს სისტემა ამ ქვეყანაში 30 წელია მოქმედებს მიუხედავად იმისა, რომ სსრკ ამდენივე წელია დაშლილია

მთელ მსოფლიოში მმართველობის სისტემა არის დემოკრატიული თუ არსებობს ხელისუფლების დაყოფა როგორც ცენტრალურ დონეზე, ისე ჰორიზონტალურ დონეზე. ასევე უნდა არსებობდეს ვერტიკალური დაყოფა, რომელიც გულისხმობს იმას, რომ უფლებამოსილებები უნდა იყოს გამიჯნული თითოეულის დონეზე. საქართველოში ეს მეორე პრინციპი არა გვაქვს დაცული.

შედეგად ასეთი ვითარება გვაქვს - მსოფლიო რეკორდიც გვაქვს დამყარებული - 30 წელიწადში ხუთჯერ გვაქვს მიღებული კონსტიტუცია და ხუთივეჯერ შეცვლილი. ყველა კონსტიტუციური მოდელი გამოვიყენეთ რაც არსებობს, მაგრამ კონსტიტუციის მიღებიდან სულ ცოტა ხანში მუდმივად ვიწყებთ იმაზე საუბარს, რომ გვაქვს ავტორიტარული სისტემა, რომ ყველაფერს მთავრობა აკონტროლებს და ასე შემდეგ და ასე შემდეგ.

ერთხელ მაინც უნდა დავფიქრდეთ იმაზე, რომ ცენტრალურ დონეზე როგორც არ უნდა დავანაწილოთ ძალაუფლება სხვადასხვა შტოებს შორის, თუ ფინანსები და უფლებამოსილებები და ქვეყანაში არსებული ქონების განკარგვის უფლება დარჩება მხოლოდ ცენტრალური ხელისუფლების ხელში, ეს ცენტრი თავისი არსით ყოველთვის იქნება ავტორიტარული.

ერთხელ მაინც უნდა დავფიქრდეთ იმაზე, რომ ცენტრალურ დონეზე როგორც არ უნდა დავანაწილოთ ძალაუფლება სხვადასხვა შტოებს შორის, თუ ფინანსები და უფლებამოსილებები და ქვეყანაში არსებული ქონების განკარგვის უფლება დარჩება მხოლოდ ცენტრალური ხელისუფლების ხელში, ეს ცენტრი თავისი არსით ყოველთვის იქნება ავტორიტარული

- 2012 წლის შემდეგ მართლაც იყო ხელისუფლების ორგანოების დეცენტრალიზაციის მცდელობები, ცენტრსა და ადგილობრივ ორგანოებს შორის უფლებამოსილებების განაწილებისა და კომპეტენციების განსაზღვრის, მაგრამ ფაქტობრივად ვითარება არ იცვლება. ადგილობრივ ორგანოებს არც საკუთრება და რიგ შემთხვევაში საზღვრებიც კი არ აქვთ ბოლომდე განსაზღრული და დადგენილი.

რატომ არ თუ ვერ შეძლო 2012 წელს ხელისუფლებაში მოსულმა „ქართულმა ოცნებამ“ თვითმმართველობის ორგანოების რეფორმირება?

- მიზეზი არის მარტივი - საბჭოთა პერიოდში ჩამოყალიბებული ტრადიცია გრძელდება. უფრო სწორად, ყველა ცენტრალურ ხელისუფლებას ესმის, რომ თუ მას ექნება ფინანსების მისთვის დატოვების შესაძლებლობა, ყველა თვითმმართველობას, რომელსაც რამის გაკეთება მოუნდება, იძულებული იქნება ცენტრალურ ხელისუფლებას მიმართოს.

ეს კი ნიშნავს იმას, რომ ასეთი ადგილობრივი ხელისუფლება ცენტრალური ხელისუფლების მიმართ ყოველთვის ლოიალური იქნება და შეასრულებს იმ დავალებას, რომელსაც ის მას დაავალებს, მათ შორის არჩევნებში დაეხმარება ხელისუფლებას ძალაუფლების შენარჩუნებაში.

თუ ადგილობრივი ხელისუფლება ფინანსურად არ იქნება დამოკიდებელი ცენტრალურ ხელისუფლებაზე, მაშინ მას აღარ ექნება იმის აუცილებლობა, რომ ცენტრალურ ხელისუფლებას ყველაფერზე თავი დაუქნიოს. მათ შორის არჩევნების დროსაც შეასრულოს მმართველი პარტიის რაიონული ორგანიზაციების რგოლების ფუნქცია. ეს საბჭოური მართვის სტილი გახლავთ და იგი პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში, რომლებიც ევროპულ გზაზე არიან დამდგარი მხოლოდ საქართველოშია შემორჩენილი.

ბალტიის ქვეყნებში დიდი ხანია ეს სისტემა აღარ არსებობს, აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნები კიდევ უფრო ადრე, ახლა უკრაინაც წინ წავიდა ამ თვალსაზრისით და მოლდოვაც. ფაქტია, რომ ამ ადგილობრივი ორგანოების საბჭოურ სისტემაში ჩარჩენილი მხოლოდ საქართველოა. გამოდის რომ ჩვენ არა ევროპისკენ, არამედ აზიური ავტორიტარიზმისკენ მივდივართ, რაც არა მგონია კარგი არჩევანი იყოს და არც ის მგონია, რომ ამგვარი არჩევანი ქართველი ხალხის არჩევანი იყოს.

ადგილობრივი ორგანოების საბჭოურ სისტემაში ჩარჩენილი მხოლოდ საქართველოა. გამოდის რომ ჩვენ არა ევროპისკენ, არამედ აზიური ავტორიტარიზმისკენ მივდივართ, რაც არა მგონია კარგი არჩევანი იყოს და არც ის მგონია, რომ ამგვარი არჩევანი ქართველი ხალხის არჩევანი იყოს

- ფაქტია, რომ ასეთი ორგანოების არსებობა მხოლოდ ცენტრალური ხელისუფლების ინტერესებშია, მაგრამ საინტერესოა, რა უჯდება ქვეყნის ბიუჯეტს ასეთი ბუტაფორული ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების შენახვა?

- მთავრობა აცხადებს, რომ 2025 წლისთვის თვითმმართველობის ორგანოების ფინანსები ქვეყნის მთლიანი მშპ-ს 7% გახდება და რომ ეს კარგი შედეგია. აქ ერთი მცირე „უზუსტობაა“. ევროპულ ქვეყნებში მშპ-ს 7% თვითმმართველობების საკუთარი შემოსავალებია, ანუ ამ თანხებს, ის იღებს ადგილობრივი ან წილობრივად განაწილებული გადასახადებიდან, მოსაკრებლებიდან, საკუთარი ეკონომიკური აქტოიობებიდან და არა ცენტრალური მთავრობიდან. ეს განაპირობებს თვითმმართველობების დამოუკიდებლობას და ეფქტურობას. მას საკუთარი ფუნქციების შესასრულებლად არ უწევს ცენტრალურ მთავრობასთან ხელგაწვდილი ყოფნა. დემოკრატიულ ქვეყნებში ადგილობრივი ორგანოების ფინანსები ბევრად მეტია, ვიდრე საქართველოში. „იქ“ დიდი ხანია მიხვდნენ, რომ ადგილობრივმა ხელისუფლებამ ყოველთვის ბევრად უკეთ იცის საკუთარი დასახლების პრობლემები და ბევრად ეფქტურად აგვარებს მას, ვიდრე ცენტრალური ხელისუფლება.

საქართველოში ეს თანხები ბევრად უფრო ნაკლებია, მაგრამ ეს თანხები რამდენიც არ უნდა იყოს, მთავარი პრობლემა რჩება ის, რომ მუნიციპალიტეტებს არ გააჩნიათ საკუთარი შემოსავლები, არც იმის შესაძლებლობა აქვთ, რომ დამოუკიდებლად გაზარდონ საკუთარი შემოსავლები. საგადასახადო სისტემა ისე უნდა იყოს მოწყობილი, რომ მუნიციპალიტეტი დაინტერესებული იყოს ეკონომიკურ განვითარებაში.

საქართველოში 2019 წლამდე გვქონდა ასეთი სისტემა, რომ თუ მუნიციპალიტეტი კარგად იმუშავებდა, ის ფინანსურად ისჯებოდა, თუ საკუთარ შემოსავლებს გაზრდიდა, მას ცენტრიდან ზუსტად იმდენს მოაკლებდნენ ტრანსფერს. ეს სხვა არაფერია, თუ არა იმის დასჯის სისტემა, ვინც კარგად მუშაობს.

შესამაბისად, ამის გამო იყო რეგიონებში შემცირებული ეკონომიკური აქტივობა. ფინანსთა სამინისტრომ ახალი რეგულაციები დაამკვიდრა. ახლა დასჯის მექანიზმი აღარაა, მაგრამ დღეისათვის არსებულ სისტემაში წახალისების მექანიზმებიც არ არსებობს.

საქართველოში 2019 წლამდე გვქონდა ასეთი სისტემა, თუ მუნიციპალიტეტი კარგად იმუშავებდა, ის ფინანსურად ისჯებოდა, თუ საკუთარ შემოსავლებს გაზრდიდა, მას ცენტრიდან ზუსტად იმდენს მოაკლებდნენ ტრანსფერს. ეს სხვა არაფერია, თუ არა იმის დასჯის სისტემა, ვინც კარგად მუშაობს... ფინანსთა სამინისტრომ ახალი რეგულაციები დაამკვიდრა. ახლა დასჯის მექანიზმი აღარაა, მაგრამ დღეისათვის არსებულ სისტემაში წახალისების მექანიზმებიც არ არსებობს

თუ მე ადგილზე მაქვს დატოვებული საშემოსავლო გადასახადი, ეს იმას ნიშნავს, რომ თითოეული ახალი სამუშაო ადგილიდან ჩემს მუნიციპალიტეტში პირდაპირ შემოვა შემოსავალი. ეს მაძლევს საშუალებას დავინტერესდე მეტი სამუშაო ადგილის შექმნაში. სამწუხაროდ, ჩვენ ასეთი მკაფიო სისტემები დღემდე არა გვაქვს.

- სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია, რომ თვითმმართველობის ორგანოები არ გვაქვს, რაც გვაქვს პრაქტიკულად უმეტეს შემთხვევაში ბუტაფორული ორგანოებია. არადა, ქვეყანა სწორედ ამგვარი ორგანოების არჩევის სამზადისშია.

თქვენ როგორ შეაფასებდით ამ არჩევნებამდე 2 თვის ადრე ქვეყანაში არსებულ ვითარებას?

- იმ შეთანხმებებით, რაც პოლიტიკურმა სპექტრმა მიაღწია ერთმანეთთან, მათ თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში ამ ორგანოების არჩევნების თემა თავად გადაიტანეს მეორე პლანზე.

დღეს ყველაფერი დაკავშირებულია პროპორციული არჩევნების შედეგებზე, რომელმაც უნდა განსაზღვროს საქართველოში რიგგარეშე არჩევნების ბედი. ეს ცუდია და განსაკუთრებით წამგებიანი იქნება ოპოზიციისთვის. ცუდია ისიც, რომ ოპოზიცია ამა ვერ ხვდება.

ქართული ოცნებავერ ხვდება, რომ ადამიანები პიროვნებებთან ბრძოლას კი არ ითხოვენ, არამედ ითხოვენ იმას, რომ ის შეცდომები იქნას გამოსწორებული, რაცნაცმოძრაობისმმართველობის დროს ხდებოდა. ამას კი ხელისუფლება ვერ ახერხებს

ბოლო წლების ყველა გამოკითხვა, მათ შორის აი-რაი-ის ბოლო გამოკითხვაც ადასტურებს, რომ თვითმმართველობის ორგანეობი საკმაოდ პოპულარულია საქართველოს მოსახლეობაში. თვითმმართველობის ორგანოებს მოსახლეობის 54% -იანი მხარდაჭერა აქვს. და ეს მაშინ, როცა მთავრობას 40% -აინი მხარდაჭერა აქვს, პარლამეტს კი 39%-იანი.

მოსახლეობა ძალიან კარგად ხვდება თუ რაში სჭირდება მას ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები. ოპოზიციური პარტიები ადგილობრივი მოსახლეობის ინტერესებს ნაკლებად ითვალისწინებენ და მთავარი აქცენტი გადააქვთ იმაზე, იქნება თუ არა რიგგარეშე არჩევნები. ეს მათი მარცხის ერთერთი მიზეზი იქნება.

- გასაგებია თუ რა პრობლემები აქვს არჩევნების წინ ოპოზიციას, მაგრამ თქვენი აზრით არჩევნების წინ რა პრობლემები აქვს ხელისუფლებას?

- იგივე გამოკითხვები გვიჩვენებს, რომ ხელისუფლების რეიტინგი ეცემა. ხელისუფლებას აქვს სერიოზული პრობლემა ნორმალური ეკონომიკური პოლიტიკის გატარების. არ შემიძლია რომ არ თქვა, ბოლო დღეებია ხელისუფლება აცხადებს, რომ გვაქვს 19-20%-იანი ეკონომიკური ზრდა.

კი მაგრამ რასთან შედარებით? წინა წელთან შედარებით როცა ყველაფერი გაჩერებული გვქონდა? საინტერესო იქნებოდა ამ თვალსაზრისით რა მდგომარეობა გვექნება თუ მონაცემებს 2019 წლამდე, ანუ პანდემიამდე არსებულ მდგომარეობას შევადარებთ. ცხადია, რომ ხელისუფლების ამგვარი რიტორიკა წინასაარჩევნო პროპაგანდის ნაწილია.

ფაქტობრივად, პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმაქართულ ოცნებას“ 19 აპრილის შეთანხმებასთან დაკავშირებით უნიჭობაში თუ უჭკუობაში, ან ორივეში ერთად დასდო ბრალი და გაოცება გამოხატა რაც ამ თვალსაზრისით ხდება

გარდა ამისა, ხელისუფლებას პრობლემა აქვს იმის, რომ მას ხმებს სერიოზულად ართმევს გახარიას ახლადშექმნილი პარტია. როგორც ჩანს, ხელისუფლებას ადგილებზეც აქვს პრობლემები იმიტომ რომ „ქართული ოცნებიდან“ მერობის კანდიდატებში საკმაოდ მრავლად არიან „ნაცმოძრაობის“ ყოფილი წევრები. დემაგოგიაა ხელისუფლების მტკიცება, რომ ის „ნაციონალებს“ ებრძვის.

ჩემთვის „ნაციონალებთან“ ბრძოლა იყო თამაშის იმ წესებთან ბრძოლა, რომელიც „ნაცმოძრაობის მმართველობის დროს იყო და არ მომწონდა. თუ ახლა ეს ხელისუფლება იგივეს აკეთებს, ან მსგავს შეცდომებსა და ბოროტებებს უშვებს, რა მნიშვნელობა აქვს რა ერქმევა იმ პარტიას და ვინ არის სათავეში.

„ქართული ოცნება“ ვერ ხვდება, რომ ადამიანები პიროვნებებთან ბრძოლას კი არ ითხოვენ, არამედ ითხოვენ იმას, რომ ის შეცდომები იქნას გამოსწორებული, რაც „ნაცმოძრაობის“ მმართველობის დროს ხდებოდა. ამას კი ხელისუფლება ვერ ახერხებს.

- მას შემდეგ რაც „ქართული ოცნება“ 19 აპრილის შეთანხმებიდან გამოვიდა, მმართველი გუნდის იმიჯი როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე ქვეყნის გარეთ მნიშვნელოვნად დაზარალდა.

თქვენი აზრით ეს რამდენად იმოქმედებს არჩევნების შედეგებზე?

- რა თქმა უნდა, იმოქმედებს. ამ თემაზე, ჩემი აზრით, საკმაოდ მწვავე და პოლიტიკურად საკმაოდ აქცენტირებული განცხადება გააკეთა პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა. მის განცხადებაში მთავარი აზრი ის იყო, როცა მან თქვა - „წითელი ხაზები“ შეიძლება გქონდეს მოლაპარაკებებამდე და არა მას შემდეგ, როცა შეთანხმებას მოაწერ ხელს.

ფაქტობრივად, პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმა „ქართულ ოცნებას“ 19 აპრილის შეთანხმებასთან დაკავშირებით უნიჭობაში თუ უჭკუობაში, ან ორივეში ერთად დასდო ბრალი და გაოცება გამოხატა რაც ამ თვალსაზრისით ხდება.

სამწუხაროდ, საქართველო შორდება პოლიტიკური თამაშის იმ წესებს, რაც აუცილებელია საქართველოს ევროინტეგრაციისთვის და ნელ-ნელა ვემსგავსებით აბსოლუტურად არაპროგნოზირებად სახელმწიფოს, რომლის ელიტა იღებს ისეთ გადაწყვეტილებს, რომელიც არ არის ქვეყნის ინტერესებში და არის ვიღაცის პირადი ინტერესები

მომხდარით დაზარალდა მმართველი პარტიაც, ქვეყანაც, ქვეყნის იმიჯიც და ჩვენც, იმიტომ რომ ქვეყანამ ევროპელი და ამერიკელი პარტნიორებისგან ნათელი მესიჯები მიიღეს.

სამწუხაროდ, საქართველო შორდება პოლიტიკური თამაშის იმ წესებს, რაც აუცილებელია საქართველოს ევროინტეგრაციისთვის და ნელ-ნელა ვემსგავსებით აბსოლუტურად არაპროგნოზირებად სახელმწიფოს, რომლის ელიტა იღებს ისეთ გადაწყვეტილებს, რომელიც არ არის ქვეყნის ინტერესებში და არის ვიღაცის პირადი ინტერესები.

ეს საკმაოდ ცუდი და საშიში პროცესია, რადგან პოლიტიკაში არაპროგნოზირებადობა არის ერთერთი ყველაზე დიდი მინუსი, რაც მმართველ პარტიას შეიძლება გააჩნდეს. როცა შეთანხმებას ხელს მოაწერ, იტყვი, რომ შეთანხმებას შევასრულებ მასზე „ნაციონალები“ მოაწერენ ხელს თუ არა, მაგრამ შემდეგ ამას ყველაფერს არღვევ, ეს როგორც მინიმუმ არასერიოზულია.

ასეა, რადგან მთელ ამ პროცესში იყო ჩართული ევროკავშირი, აშშ. ევროპული საბჭოს უმაღლესი პირები ჩამოდიოდნენ აქ. როგორ ფიქრობს ახლა „ქართული ოცნება“ მათ მეტი საქმე არ ჰქონდათ? მმართველმა გუნდმა ჩვენი ევროპელი პარტნიორების რეპუტაციას მიაყენეს დარტყმა. მეტიც, ფაქტიურად მათ 19 აპრილის შეთანხმებიდან გამოსვლით ჩვენს დასავლელ პარტნიორებს სახეში სილა გააწნეს.

უთხრეს, რომ არ გვაინტერესებს თქვენი შუამავლობა, არც თქვენი პოლიტიკური კაპიტალი, რომელიც ჩადეთ როცა განაცხადეთ - მივაღწიეთ საქართველოში ვითარების სტაბილიზაციას. ბუნებრივია, რომ ეს ყველაფერი მმართველ პარტიაზე უარყოფითად იმოქმედებს.

ცხადია, რომ მმართველი პარტია წინასაარჩევნო პერიოდში ცდილობს აქცენტი გააკეთოს იმ ამომრჩევლის ნაწილზე, რომელიც არის არაევროპულად განწყობილი და რომელსაც არ აინტერესებს ქვეყნის ევროპული ინტეგრაცია.

მრჩება შთაბეჭდილება, რომ „ქართული ოცნება“ ახლა ანტიდასავლური ძალების ხმების კონსოლიდირებას ცდილობს. ფაქტია ისიც, რომ ამ პროცესში იგი კარგავს სხვების ხმებსაც.

ინტერპრესნიუსი

კობა ბენდელიანი

ავთანდილ წულაძე - მაკრონის, შოლცისა და ტუსკის შეხვედრის შემდეგ ცხადი გახდა, რომ უკრაინის იარაღის გარეშე დატოვების გეგმა ჩავარდა, ევროპისა და უკრაინა-რუსეთს შორის სამხედრო დაპირისპირება გაგრძელდება  და გაღრმავდება
ახალი ზოოპარკი და ახალი ბინადრები, რომელთა ნახვაც დამთვალიერებლებს შეეძლებათ - რა ეტაპზეა თბილისის ზღვაზე ახალი ტერიტორიის მოწყობა?
ქართული პრესის მიმოხილვა 18.03.2024
კავკასიის ავტომარკეტი - ავტომობილის ყიდვის ახლებური გამოცდილება
ქართული ღვინის წარმატება იაპონიაში - TSV Estate Winery-მ განსაკუთრებული მოწონება დაიმსახურა
ახალი „ბაკურიანი“ ხილის გემოთი - ნატურალური მინერალური წყალი, ბაკურიანის მთებიდან, ნაკლები შაქრით