პაატა ზაქარეიშვილი - რუსეთი ცხინვალის რეგიონში აქტიურობით ცდილობს აიძულოს საქართველო რაღაც ფორმით გადავიდეს მოსკოვთან დიალოგის ფორმატზე

საშინაო და საგარეო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე “ინტერპრესნიუსი“ კონფლიქტოლოგ პაატა ზაქარეიშვილს ესაუბრა.

- ბატონო პაატა, პრემიერმა გიორგი გახარიამ ვიცე-პრემიერებად ქალბატონები ცქიტიშვილი და თეა წულუკიანი დაასახელა. თქვენ როგორ შეაფასებდით მომხდარს?

- ჩემი აზრით, ეს გადაწყვეტილება არის მიმართული იმ სიმძიმის გასანეიტრალებლად, რაც შეიქმნა ოთხი მამაკაცის ძალოვანი უწყებებში დანიშვნის გამო. ვიცე-პრემიერებად ორი ქალბატონის დანიშვნა გახლავთ იმის დემონსტრირების მცდელობა, რომ ხელისუფლება ჰუმანური იმის გამო იქნება, რომ მის ზედა ეშელონებში ქალბატონებიც არიან.

მიუხედავად იმისა, რომ იუსტიციის სამინისტრო ძალოვანი უწყება არ გახლავთ, მასში სასჯელაღსრულების დეპარტამენტი შედის, ვიცე-პრემიერებად ქალბატონების შერჩევა მმართველი გუნდის მხრიდან საშინაო პოლიტიკაში ძალაუფლების დაბალანსების მცდელობად უნდა შევაფასოდ.

ასეა, მიუხედავად იმისა, რომ არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს ვინ იქნებიან ვიცე-პრემიერები, ქალბატონები თუ მამაკაცები, ვინაიდან წინასაარჩევნო წელს მთელი ძალაუფლება ძალოვნებზეა ჩაბარებული.

ქალბატონების ვიცე-პრემიერებად დანიშვნა ვერ გადაფარავს იმ საერთო პოლიტიკას რომ საარჩევნო წელს ხელისუფლება ძალოვნებს ჩაბარდათ

სამწუხაროა, რომ საქართველომ 25 წლის განმავლობაში ვერა და ვერ მოიშორა ვითარება, როცა დემოკრატიული არჩევნების ჩატარებას გვირჩევნია არჩევნების ძალოვნების მიერ ჩატარება.

სამწუხაროდ, ვიცე-პრემიერებად ქალბატონების დანიშვნაში ახალი არაფერი არაა, ცუდი ისაა, რომ ეს დანიშვნა ვერ გადაფარავს იმ საერთო პოლიტიკას რომ საარჩევნო წელს ხელისუფლება ძალოვნებს ჩაბარდათ.

- მამუკა ხაზარაძემ და ბადრი ჯაფარიძემ პოლიტიკური მოძრაობა „ლელო“ დააფუძნეს. პრეზენტაციაც ვიხილეთ. თქვენზე რა შთაბეჭდილება დატოვა ახალი პოლიტიკური მოძრაობის პრეზენტაციამ და თქვენი აზრით, სავარაუდოდ, რა კორექტივებს შეიტანს ქართულ პოლიტიკურ ველზე ხაზარაძე-ჯაფარიძის „ლელოს“ გამოჩენა?

- მივესალმები პოლიტიკაში ხაზარაძეს-ჯაფარიძის გამოჩენას. თუმცა, მათ სხვა გზა არც ჰქონდათ. სიტუაციამ აიძულა, ვიდრე ვიღაცამ. პრეზენტაციამ ჩემზე ცოტა არ იყოს უარყოფითი შთაბეჭდილება დატოვა.

პირველი ნაბიჯი შთამბეჭდავი აშკარად არ იყო. სულ მესიაზე ლაპარაკობდა, კი ამბობდა მესიები არ გვინდაო, მაგრამ სულ 12-12 გაიძახოდა, ანუ აშკარად ჰქონდა მესიონისტური მინიშნებები თუ ალუზიები.

ალბათ აჯობებდა, მოძრაობის პრეზენტაცია დარბაზში ჩატარებულიყო. ვიმეორებ, ჩემი აზრით, ხაზარაძე-ჯაფარიძის პოლიტიკოსების რანგში პირველი გამოჩენა ეფექტური არ იყო. თუმცა, მიმაჩნია, რომ ისინი ქართულ პოლიტიკაში თავის როლს შეასრულებენ თუ საბოლოოდ დამტკიცდა პროპორციული სისტემა ნულოვანი ბარიერით.

ხაზარაძე-ჯაფარიძის პოლიტიკოსების რანგში პირველი გამოჩენა ეფექტური არ იყო. თუმცა, მიმაჩნია, რომ ისინი ქართულ პოლიტიკაში თავის როლს შეასრულებენ თუ საბოლოოდ დამტკიცდა პროპორციული სისტემა ნულოვანი ბარიერით

მათ აქვთ შანსები მიიღონ 7-8% და ამით ჩვენს პოლიტიკურ პროცესში თავისი როლი შეასრულონ. რაც უფრო მეტი მეტი ახალი ძალა მოხვდება პარლამენტში კარგი იქნება.

მაგრამ, ხაზარაძე-ჯაფარიძე მაინც არ არიან ახალი პოლიტიკური სახეები. ჯერ მათ რიგებში ახლები პრაქტიკულად არ ჩანან. ვფიქრობ, საზოგადოებას შემდეგ არჩევნებზე მაინც ძველი სახეებიდან მოუწევს არჩევანის გაკეთება.

მიუხედავად იმისა, რომ „ლელოს“ პრეზენტაცია შთამბეჭდავი არ იყო, მე ამ ახალ მოძრაობას მაინც წარმატებებს ვუსურვებ.

- დამკვირვებელთა უმრავლესობა თანხმდება - ის, რაც ცხინვალის რეგიონთან ადმინისტრაციულ საზღვრებთან ხდება გახლავთ მცდელობა მოხერხდეს გავლენის მოხდენა საქართველოს შიდა პოლიტიკაზე რუსეთის სასარგებლოდ.

ფაქტია, რომ რაც ხდება, ქვეყნის სტაბილურობისთვის რისკებს შეიცავს, მაგრამ თქვენი აზრით, რამდენად სახიფათოა ის ნაბიჯები, რომელსაც მოსკოვი და ცხინვალი იგივე ჩორჩანასა და წნელისთან დგამენ?

ვგულისხმობ ჩორჩანაში ქართული საგუშაგოს პრაქტიკულად ალყაში მოქცევის მცდელობას...

- ის, რაც ხდება, ვგულისხმობ აშკარად აგრესიულ ნაბიჯებს, მას მარტო ცხინვალი ვერ გადადგამდა და მასში რუსული მხარეც მონაწილეობს. სულ უფრო ცხადია, რომ ჩორჩანასა და წნელისში რაც ხდება რუსული პოლიტიკის ნაწილია.

რუსეთს სიამოვნებას გვრის ვიღაცის მიმართ აგრესიული პოლიტიკის წარმოება, ვიღაცის დასჯა, ვიღაცისთვის უტიფარი პასუხის გაცემა და გამომწვევად ქცევა. ეს ქცევის რუსული სტილია, მაგრამ ეს ახლა რამ გამოიწვია ესაა საინტერესო.

თუ ჩვენ ამაზე არ ვისაუბრეთ, შორს ვერ წავალთ. 2012 წლის შემდეგ პირველად „ქართულმა ოცნება“ გადადგა მისთვის არადამახასიათებელი ნაბიჯი. საგუშაგოს გახსნით ფაქტის წინაშე დააყენა ოსური მხარე. ანუ, ცეცხლის კერა გააჩინა და ამის შემდეგ ხმა მიაწვდინა ევროპას და ყველაფერი ისე წარმოაჩინა, რომ რუსეთი აგრძელებს აგრესიულ პოლიტიკას.

ასე იქცეოდა „ნაცმოძრაობის“ ხელისუფლება და ასე მივედით 2008 წლის აგვისტომდე. როცა არსებობს ინციდენტების პრევენციისა და მასზე რეაგირების მექანიზმი, რომელზეც მხარეები ათანხმებენ თავიანთ ნაბიჯებს, ჩვენი მხრიდან უნდა ყოფილიყო ამ შეხვედრაზე იმაზე მსჯელობა, თუ რა ნაბიჯების გადადგმას ვაპირებდით.

ადმინისტრაციულ საზღვრის გასწვრივ ათეულობით საგუშაგო დგას. მათი გახსნა-არგახსნის საკითხი ყოველთვის ერგნეთის შეხვედრებზე სწორედ ინციდენტების პრევენციისა და მასზე რეაგირების მექანიზმის ფარგლებში მიმდინარე შეხვედრებზე განიხილება. ერგნეთისა და გალის ეს მექანიზმები ჟენევის ფორმატმა შექმნა. ახლა, სამწუხაროდ, გალში ამგვარი შეხვედრები არ იმართება.

ვერ ამიხსნია რატომ მოიქცა ქართული მხარე ისე, როგორც მოიქცა. ანუ, რატომ გაიმეორა „ოცნებამ“ „ნაციონალების“ აგრესიული ნარატივი

ერგნეთის შეხვედარზე ჩორჩანასა და წნელისში საგუშაგოების გახსნის საკითხი ქართულ მხარეს არ დაუყენებია, ცხინვალსა და მოსკოვს მეტი არც არაფერი უნდოდა იმისთვის, რომ თავად გადაედგათ შემხვედრი ნაბიჯები. როგორც ჩანს, ამიტომ გადადგა ოსურმა და რუსულმა მხარემ მყისიერად საპასუხო ნაბიჯები და პრაქტიკულად შეეცადა ჩორჩანის საგუშაგო ალყაში მოექცია.

კონფლიქტის საკითხებში საკამოდ ჩახედული ვარ, მაგრამ ვერ ამიხსნია რატომ მოიქცა ქართული მხარე ისე, როგორც მოიქცა. ანუ, რატომ გაიმეორა „ოცნებამ“ „ნაციონალების“ აგრესიული ნარატივი - გამოვიწვევ რუსებს და შემდგომ ამაზე ხმამაღლა ვიყვირებ. თუ ეს ასეა, გასაგებია, თუმცა ამგვარი ნაბიჯების გადადგმას არ მივესალმებოდი.

თუ რუსეთმა სამხრეთ ოსეთის ანექსია გადაწყვიტა ეს, ე.წ. რეფერენდუმის გარეშე არ მოხდება. რუსეთს სურს ეს საკითხი მუდმივად ეკიდოს ჩვენს თავზე დამოკლეს მახვილივით. აქეთკენ გადადგმულ ნაბიჯებს არ ველოდები, თუმცა ამისთვის სამზადისი იქნება

- რუსეთის სათათბიროში 1920 წელს ე. წ. ოსების გენოციდის შემსწავლელი კომისია შეიქმნა. რჩება შთაბეჭდილება, რომ მოსკოვი სამხრეთ ოსეთის რუსეთთან მიერთებისთვის ემზადება.

რამდენად დიდია იმის ალბათობა, რომ რუსეთმა სამხრეთ ოსეთში ყირიმის სცენარი გაითამაშოს?

- საკმაოდ მაღალია ალბათობა იმისა, რომ რუსეთმა სამხრეთ ოსეთში ყირიმის სცენარი გაითამაშოს და ყირიმის მსგავსად სამხრეთ ოსეთი მიიერთოს. ამგვარი ალბათობა სულ იყო, რადგან ყოველ 3-4 წელიწადში ერთხელ ცხინვალში ვიღაც რეფერენდუმის თემას გააქტიურებდა, ამ თემაზე რეფერენდიმი 2-ჯერ აქვთ ჩატარებული, ბოლოს კიდევ ერთხელ ჩატარება ჩაიფიქრეს, მაგრამ შემდეგ გადაიფიქრეს,.

თუ რუსეთმა სამხრეთ ოსეთის ანექსია გადაწყვიტა ეს, ე.წ. რეფერენდუმის გარეშე არ მოხდება. რუსეთს სურს ეს საკითხი მუდმივად ეკიდოს ჩვენს თავზე დამოკლეს მახვილივით. ანექსიისკენ გადადგმულ ნაბიჯებს არ ველოდები, თუმცა ამისთვის სამზადისი იქნება.

იმედი მაქვს, რომ ივანოვ-აბაშიძის პირველი შეხვედრის შემდეგ რუსულ-ქართული დიალოგის დაწყების მიმართულებით მხარეები გარკვეულ ნაბიჯებს გადადგამენ

რაც შეეხება რუსეთის სათათბიროში 1920 წელს ოსეთის გენოციდის შემსწავლელი კომისიის შექმნას. ამას თავისი დამოუკიდებელი ისტორია აქვს. შესაძლოა, ეს იყოს რუსეთის საპასუხო რეაქცია თავის დროზე „ნაციონალების“ მმართველობისას ჩერქეზი ხალხის გენოციდის აღიარებაზე. საქართველო ერთადერთი ქვეყანაა მსოფლიოში, ვინაც აღიარა ჩერქეზი ხალხის გენოციდი.

როგორც ჩანს, მას შემდეგ, რაც პუტინმა საქართველოს ახალი ისტორია შემოგვთავაზა, ახლა ჩაითვალა, რომ დროა გააქტიურონ გასული საუკუნის 20-იან წლებში ოსთა ე.წ. გენოციდის თემა. ჩემი აზრით, ამით რუსეთს უნდა აჩვენოს მსოფლიოს ქართველების აგრესიული სახე.

- არადა, ოსთა გენოციდზე საუბარი აშკარად გადაჭარბებულია...

- დიახ. როგორადაც არ უნდა იყოს, ის, რაც 20-იან წლებში იყო გენოციდი ვერანაირად ვერ იქნებოდა. საერთოდ, გენოციდზე საუბარი მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ იწყება, მანამდე ეს ტერმინი საერთოდ არ გამოიყენებოდა.

იყო თუ არ იყო გენოციდი, ეს მხოლოდ სასამართლომ უნდა გადაწყვიტოს, მაგრამ მის იურისდიქციაში იგი ვერანაირად ვერ მოხვდება, ვინაიდან ძალიან დიდი ხნის წინანდელ ამბავზეა საუბარი.

ის, რაც 20-იან წლებში იყო გენოციდი ვერანაირად ვერ იქნებოდა

მთელი მეოცე საუკუნე დიდი გენოციდების ეპოქაა, მან მთელ ევროპას გადაუარა. მაშინ ფრანგებს, ბელგიელებს და ასევე სხვებსაც უნდა დავაბრალოთ სხვების გენოციდი აფრიკაშიც და სხვაგანაც.

- მოვლენები სამხრეთ ოსეთში რომ ყირიმის სცენარით არ განვითარდეს, თქვენი აზრით, პრევენციის სახით რა ნაბიჯები იქნებოდა ეფექტური და სწორი?

- ყველაზე სწორი იქნებოდა რუსეთთან რაღაც დიალოგის ფორმატის შექმნა. კარასინი წავიდა და ახლა ზურაბ აბაშიძეს მის შემცვლელთან მოუწევს საუბარი. რუსულ-ქართული ურთიერთობები საქმიანი ვითარების ფორმატში უნდა გადავიდეს.

ჩემთვის სამაგალითო არაა ის, უკრაინის ახალი პრეზიდენტი ზელენსკი როგორ მუშაობს რუსეთთან, თუმცა, მოსკოვსა და კიევს შორის ურთიერთობებში ცვლილებები აშკარად დაწყებულია.

აფხაზეთი უფრო ოკუპირებულია, ვიდრე ანექსირებული. ცხინვალის რეგიონი კი უფრო ანექსირებულია... რუსეთმა რომ მოინდომოს, სამწუხაროდ, ამ ორივე ოკუპირებულ ტერიტორიას მიიერთებს

მე მაინც მგონია, რომ საქართველოს რუსეთთან რაღაც ფორმის დიალოგი უნდა ჰქონდეს. თუ ჩვენ რუსეთთან ურთიერთობების დალაგება გვინდა, დიალოგის გარეშე არაფერი გამოვა. მახსოვს თავის დროზე, 2008 წლამდე სააკაშვილი ხშირად დადიოდა მოსკოვში.

რუსეთი ცხინვალის რეგიონში აქტიურობით ცდილობს აიძულოს საქართველო რაღაც ფორმით გადავიდეს მოსკოვთან დიალოგის ფორმატზე. ამას მსოფლიოც ხედავს და გვირჩევს კიდეც ამ პროცესზე აქტიურად ვიფიქროთ.

იმედი მაქვს, რომ ივანოვ-აბაშიძის პირველი შეხვედრის შემდეგ რუსულ-ქართული დიალოგის დაწყების მიმართულებით მხარეები გარკვეულ ნაბიჯებს გადადგამენ.

- ფაქტობრივად, დღეს აფხაზეთი და ცხინვალის რეგიონი რუსეთის სამართლებრივი, ეკონომიკური, ფინანსური, სამხედრო სივრცის გაგრძელებაა. კულტუროლოგიურადაც ეს რეგიონები რუსულია.

პარლამენტისა და მთავრობის სხდომები რუსულად იმართება. აღარაფერს ვამბობ იმაზე, რომ ამ რეგიონების საჰაერო სივრცეს რუსეთი აკონტროლებს. აფხაზეთში საზღვაო საზღვარსაც.

ჩვენ რომ თავად ვთქვათ, რომ აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი ანექსირებულია, ეს ვერ მოახდენდა ამ ტერიტორიების ანექსიის პრევენციას?

- არა, ეს ტერიტორიები ანექსირებული არა, მაგრამ ოკუპირებული კია. ჩვენ რომ ვთქვათ ანექსირებულიაო, უცხოეთს გაუჭირდება ჩვენი მხარდაჭერა. ყირიმი ნამდვილად ანექსირებულია. ყირიმი გახდა რუსეთის ადმინსიტრაციული ერთეული.

- ჩვენც ვიცით და დასავლეთმაც იცის რომ აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთშიც ასეა. მეტიც, ამ რეგიონებში ჩატარებულ არც ერთ არჩევნებს დასავლეთი არ აღიარებს...

- არ აღაირებს, მაგრამ ჩვენ ხომ იმასაც ვხედავთ, რომ აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში განხვავებული ვითარებაა. აფხაზური საზოგადოება ბევრ საკითხებში ეწინააღმდეგება რუსეთს.

მაგალითად ისეთ საკითხებში როგორიცაა რუსეთის მოქალაქეების მიერ აფხაზთში მიწის შეძენა, ანაც უძრავის ქონების შეძენა, ტრანს-კავკასიური გზის მშენებლობა, ეკლესიასთან დაკავშირებული საკითხები. ჩვენ ვხედავთ, რომ რუსეთი აფხაზეთს სრულად ვერ აკონტროლებს.

მე მაინც ასე ვიტყოდი - აფხაზეთი უფრო ოკუპირებულია, ვიდრე ანექსირებული. ცხინვალის რეგიონი კი დაგეთნხმებოდით რომ უფრო ანექსირებულია, ვინაიდან არანაირი ნებას იმისას არ ავლენს ადგილობრივი ხელისუფლება, რომ მოსკოვს რამეში მაინც შეეწინააღმდეგოს.

საბოლოოდ, მოსკოვი აფხაზეთში თავისას ბევრ რამეში აღწევს, მაგრამ ეს არა ადგილობრივი მოსახლეობის ნებით ხდება, არამედ ხელების ამოგრეხვით

სამხრეთ ოსეთში დინებას მიჰყვებიან და მხოლოდ იმაზე არიან ორიენტირებული, რასაც რუსეთი შესთავაზებს. რუსეთმა რომ მოინდომოს, სამწუხაროდ, ამ ორივე ოკუპირებულ ტერიტორიას მიიერთებს.

- როგორ დაახასიათებდით აფხაზეთში საპრეზიდენტო არჩვნების შემდეგ ჩამოყალიბებულ რეალობას?

- აფხაზეთის საპრეზიდენტო არჩევნებში დამარცხებული ოპოზიცია ელოდება სასამართლოს გადაწყევტილებას აფხაზეთში ჩატარებულ არჩევნებზე. პუტინმა საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვება მიულოცა ხაჯინბას და ამით აფხაზურ საზოგადოებას ღიად უთხრა, რომ იგი მხარს მას უჭერს.

საბოლოდ, მოსკოვი აფხაზეთში თავისას ბევრ რამეში აღწევს, მაგრამ ეს არა ადგილოვრივი მოსახლეობის ნებით ხდება, არამედ ხელების ამოგრეხვით. სასამართლოს გადაწყვეტილებამდე ხაჯინბასათვის არჩევნებში გამარჯვების მილოცვით პუტინმა შესაძლოა აფხაზეთში პოლიტიკური პროცესის ტემპერატურაც კი ასწიოს. არსებულ ფონზე მე დაძაბულობას არ გამოვრიცხავ თუ სასამართლომ გადაწყვეტილება ხაჯინბას სასარგებლოდ მიიღო.

თუ ანქვაბი წყლის არევაში მიიღების მონაწილეობაზე უარს იტყვის და გვერდზე გადგება, აფხაზეთში შეუქცევადი პროცესებისათვის მარტო კვიწინიასა და ბჟანიას ავტორიტეტი არ ეყოფა

მაგრამ, მე მაინც ვფიქრობ, რომ აფხაზეთში სახალხო პროტესტს არ ექნება შეუქცევადი ხასიათი. კრემლმა საპრეზიდენტო არჩევნებზე თავის პოზიცია დააფიქსირა. ამის შემდეგ მოსკოვიდან სოხუმში სავარაუდოდ რუსი დიპლომატების, პოლიტიკოსებისა თუ მაფიოზების დელეგაციების ვიზიტები შედგება და მოახერხებენ საპრეზიდენტო არჩევნებში დამარცხებული კვიწინიას ჯგუფის დაშოშმინებას.

თუ როგორ განვითარდება პროცესები აფხაზეთში ბევრად იმაზე იქნება დამოკიდებული, არჩევნების შედეგების მიმართ რა პოზიციას დაიკავებს ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერი ალექსანდრე ანქვაბი.

თუ ანქვაბი წყლის არევაში მიიღების მონაწილეობაზე უარს იტყვის და გვერდზე გადგება, აფხაზეთში შეუქცევადი პროცესებისათვის მარტო კვიწინიასა და ბჟანიას ავტორიტეტი არ ეყოფა.

ახლა ნატო გვეუბნება - ნუ ხართ ძველ სტანდარტებში ჩარჩენილი... განიხილეთ სხვადასხვა ვარიანეტები. ჩვენი პრობლემა კი ისაა, რომ სერიოზულ საკითხების განხილვის კულტურა არა გვაქვს.

- მაკკეინის ინსტიტუტის მიერ თბილისში ჩატარებულ კონსფერენციაზე ნატოს ყოფილი გენმდივნის რასმუსენის გამოთქმულმა მოსაზრებამ იმის თაობაზე, რომ საქართველო შესაძლოა იმ ფარგლებში იყოს ნატოში მიღებული, რომელ ფარგლებშიც ვრცელდება თბილისის იურისდიქცია, დიდი ხმაური გამოიწვია.

გასაგებია, რომ თბილისში ჩატარებულ მსგავს კონფერენციებზე ამგვარი საკითხები არ წყდება, მხოლოდ დისკუსიები იმართება, მაგრამ ფაქტია, რომ ამ თემაზე მსჯელობამ საზოგადოების ერთ ნაწილში რბილად რომ ვთქვათ, უარყოფითი რეაქცია გამოიწვია.

თქვენ როგორ შეაფასებდით იმას კი არა, რაც ამ თემის გაჟღერებას, მოჰყვა, არამედ იმას, თუ რა თქვა რასმუსენმა, რომლის მოსაზრებები ბრიუსელმა შემდგომ უარყო?

- ჩემთვის ორივეს აქვს მნიშვნელობა. ჩვენ უნდა გვესმოდეს, რომ რაც უფრო მეტი დრო გავა, მით უფრო გაჭირდება კონფლიეტების მოგვარება. 25 წელია გასული და ჩვენ ჩვენსავე კონფლიქტებს სსრკ-ს დროინდელი 90-იანი წლების სტანდარტებით ვუყურებთ და გვგონია, რომ იმ სტანდარტებით მოვაგვარებთ.

ახლა 21-ე საუკუნეა და ახლა სულ სხვა რეალობაა, მათ შორის ნატოში გაწევრიანების რეალობა. ახლა კი ნატო გვეუბნება - ნუ ხართ ძველ სტანდარტებში ჩარჩენილი და მიხედეთ საქმეს. ანუ სხვადასხვა ვარიანეტები განიხილეთ. ჩვენი პრობლემა კი ისაა, რომ სერიოზულ საკითხების განხილვის კულტურა არა გვაქვს.

რასმუსენმა თქვა შემდეგი - საქართველო მთლიანად იქნება მიღებული ნატოში, მაგრამ აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთზე არ გავრცელდება ალიანსის იურისდიქცია, მათ შორის მე-5 მუხლი. ამ ტერიტორიებზე ნატოს იურისდიქცია გავრცელდება მხოლოდ მას შემდეგ, რაც მოხდება მათი დეოკუპაცია

ახლა იმაზე, რაც შემოგვთავაზეს. მთავარი ისაა, რომ ნატო ეძებს გამოსავალს. თავისთავად რასმუსენის გზავნილი ცუდი არ იყო. ნატო ხედავს საქართველოს ალიანსის შემადგენლობაში, უნდათ საქართველო იყოს ნატოში, მაგრამ მეორე მხრივ გვთავაზობენ გადავხედოთ ჩვენსავე პოლიტიკას კონფლიქტების საკითხებში. ანუ გვთავაზობენ დავიწყოთ მსჯელობა ჩვენ თავად როგორ ვხედავთ ტერიტირიული პრობლემების მოგვარების პერსპექტივას.

რასმუსმენმა თქვა შემდეგი - საქართველო მთლიანად იქნება მიღებული ნატოში, მაგრამ აფხაზეთსა და სამხრთ ოსეთზე არ გავრცელდება ალიანსის იურისდიქცია და მათ შორის მე-5 მუხლი. ამ ტერიტორიებზე ნატოს იურისდიქცია გავრცელდება მხოლოდ მას შემდეგ, რაც მოხდება მათი დეოკუპაცია.

ალიანსი გვთავაზობს ვიმსჯელოთ საქართველოს ნატოში გაწევრიანების შესაძლო ვარიანტებზე ყოველგვარი ვნებათაღელვის, შეურაცყოფებისა და შე რუსეთუმეს ძახილის გარეშე. დროა, ვისწავლოთ დისკუსიებში პოლიტიკური კულტურით მონაწილეობა

ჩვენ კანონიც გვაქვს მიღებული ოკუპაციის შესახებ, კანონი, რომელშიც წერია, რომ დეოკუპაციამდე საქართველო არ აგებს პასუხს იმაზე, რაც ამ ტერიტორიებზე ხდება. ვიმეორებ - ნატო აღიარებს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, მაგრამ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მანამდე ვერ გავრცელდება ალანსის იურისდიქცია, ვიდრე ამავე ტერიტორიების დეოკუპაცია არ მოხდება.

ალიანსი გვთავაზობს ვიმსჯელოთ საქართველოს ნატოში გაწევრიანების შესაძლო ვარიანტებზე ყოველგვარი ვნებათაღელვის, შეურაცყოფებისა და შე რუსეთუმეს ძახილის გარეშე. დროა, ვისწავლოთ დისკუსიებში პოლიტიკური კულტურით მონაწილეობა.

მე მომეჩვენა, რომ საქართველოს ხელისუფლებას გაუხარდა კიდეც ამგვარი შეთავაზება, რადგან მას საშუალება მიეცა უარი ეთქვა. უარი ეთქვა არა მე-5 მუხლის მოქმედება-არმოქმედებაზე, არამედ ნატოზე

- ამ თემაზე საუბრისას აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის ყოფილმა მრჩეველმა, ამერიკული დიპლომატიის ვეტერანმა დანიელ ფრიდმა „ინტეპრესნიუსს“ განუცხადა - „არც აშშ, არც ნატოს რომელიმე ქვეყანა არ ითხოვს საქართველოსგან დათმოს საკუთარი ტერიტორიები. ჩვენ ვცდილობთ წავართვათ რუსეთს საქართველოზე ზეწოლის საშუალება“.

როდესაც საზოგადოების ნაწილი კატეგორიულად უარყოფს თუნდაც სადისკუსიოდ შემოტანილ თემას, ეს იმას ხომ არ ნიშნავს, რომ მათ უნდათ რომ რუსეთს საქართველოზე სულ ჰქონდეს ზეწოლის საშუალება?

- სწორი შენიშვნაა. მე ჯერაც არშემდგარ დისკუსიაში შემაშფოთა ხელისუფლების პოზიციამ. მათ მყისიერად უარყვეს ეს შეთავაზება, თან ისე, რომ თითქოს ეს საქართველოს ნატომ შესთავაზა.

არადა, წინადადება ნატოს გადამდგარმა მაღალჩინოსანმა გააჟღერა. დიპლომატიაში ასეთი რამ ხშირად ხდება, ხელისუფლებას არ ჰქონდა საშუალება პირდაპირ დაერტყვა ნატოსთვის.

არადა, ხელისუფლებამ მყისიერად უარყო შეთავაზება. თითქოს იგი სტოლტერბეგიდან მოდიოდა და არა გადამდგარი რასმუსენიდან. მე მომეჩვენა, რომ საქართველოს ხელისუფლებას გაუხარდა კიდეც ამგვარი შეთავაზება, რადგან მას საშუალება მიეცა უარი ეთქვა. უარი ეთქვა არა მე-5 მუხლის მოქმედება-არმოქმედებაზე, არამედ ნატოზე.

რასმუსენის წინადადებებზე ხელისუფლების უარყოფითი დამოკიდებულება და ალიანსიდან ჩამოსული დელეგაციის მიმართ ხელისუფლების მომღიმარი დამკიდებულება ერთმანეთს უცნაურადაც კი დაემთხვა

დარჩა შთაბეჭდილება, რომ მათ თამამად გაიკაფეს გზა თავად თქვან უარი ნატოზე. ეს ჩემთვის ხელისუფლებიდან ძალიან შემაშფოთებელი და დამაფიქრებელი იყო. ვიმეორებ, დარჩა შთაბეჭდიელბა რომ ჩვენს ხელისუფლებაში არის მზადყოფნა იყოს ასეთი დამოკიდებულება - რა დროს ნატოა?!

- ვიდრე თქვენ დაგიკავშირდებოდით, პრემიერი გიორგი გახარია ნატოს საპარლამენტო ასამბლეის დელეგაციის წევრებს შეხვდა. ორივე მხრიდან გაკეთებული განხცადებებით თუ ვიმსჯელებთ, ასეთი პირი ნამდვილად არ უჩანს...

- ოფიციალური შეხვედრები გასაგებია, ასეთი შეხვედრების დასრულების შემდეგ სხვაგვარი განცხადებები ვერ გაკეთდება.

არაოფიციალური პირის განცხადებაზე ისეთი მძაფრი რეაქცია იყო ხელისუფლების მხრიდან, დარჩა შთაბეჭდილება, რომ ჩვენ კონკრეტულ წინადადებებს კი არ განვიხილავთ, არამედ მზდ ვართ მარტო გაუღიმოთ, მათთან სურათები გადავიღოთ, ვთქვათ, რომ ნატოში მივდივართ, სინამდვილეში კი, არსადაც არ მივდივართ.

რასმუსენის წინადადებებზე ხელისუფლების უარყოფითი დამოკიდებულება და ალიანსიდან ჩამოსული დელეგაციის მიმართ ხელისუფლების მომღიმარი დამკიდებულება ერთმანეთს უცნაურადაც კი დაემთხვა.

კობა ბენდელიანი

“ინტერპრესნიუსი”

ემილ ავდალიანი - არაბული ქვეყნებისთვის და ირანისთვის ახლო აღმოსავლეთის რეგიონთან ჩინეთის ურთიერთობის სუფთა წარსული მეტად მიმზიდველია
ქართული პრესის მიმოხილვა 28.03.2024
საქართველოს თავდაცვის დილემა - რთული არჩევანი რთულ ვითარებაში
ამერიკული სამედიცინო ჰოლდინგი - CooperSurgical-ი საქართველოში ოვამედის ორგანიზებით სამდღიან სემინარს მართავს