საქართველოს ტექნიკურმა უნივერსიტეტმა, უნივერსიტეტების ინტელექტუალური საკუთრების მართვის აქტუალობის შესახებ, პლენარულ დისკუსიას უმასპინძლა. ამის შესახებ ინფორმაციას ტექნიკური უნივერსიტეტი ავრცელებს.

უნივერსიტეტის ცნობით, დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სამმართველოს უფროსის მოვალეობის შემსრულებელმა მინდია ოკუჯავამ, საქართველოს ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების სააგენტოს, საქართველოს ინტელექტუალური საკუთრების ეროვნულ ცენტრის და შოთა რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის წარმომადგენლებმა, სტუ-ის კვლევითი ინსტიტუტების ხელმძღვანელმა პირებმა და ფაკულტეტების დეკანებმა. პანელურ დისკუსიაში ონლაინ ჩაერთო როჩესტერის უნივერსიტეტის (აშშ) მედიცინის დოქტორი, ფილოსოფიის დოქტორი გუვენ იალჩინტასი.

გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, პანელური დისკუსიის მონაწილეებს მიესალმა და ნაყოფიერი თანამშრომლობა უსურვა სტუ-ის რექტორის მოადგილემ მეცნიერების დარგში.

როგორც პროფესორმა თამარ ლომინაძემ აღნიშნა, პანელის დანიშნულება უნივერსიტეტის კვლევებისა და მათი კომერციალიზების დროს ინტელექტუალური საკუთრების დაცვის მნიშვნელობის გაანალიზება და საუკეთესო პრაქტიკის გამოვლენაა.

„უნივერსიტეტების ინტელექტუალური საკუთრების მართვა და ამ ფორმატში პანელური შეხვედრა - მეცნიერება, კვლევა და ინოვაცია, არის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი თემა, რომელიც პირდაპირ უკავშირდება უფლებების დაცვას. საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის მეცნიერები წამყვანი მიმართულებებით პროგრესულ, ინოვაციურ კვლევებში არიან ჩართულნი. ჩვენი სამეცნიერო-აკადემიური პერსონალი აქტიურად თანამშრომლობს ისეთ უდიდეს საერთაშორისო კვლევით ორგანიზაციებთან და ცენტრებთან, როგორიცაა: შვეიცარიაში CERN-ი, იაპონიაში KEK-ი და J-Parc-ი, აშშ-ში FERMILAB-ი, ვთანამშრომლობთ უილიხის ცენტრთან და ორგანიზაცია DAAD-თან. მჭიდრო კონტაქტები გვაქვს გერმანიის, იტალიის, საფრანგეთისა და ევროპის სხვა წამყვან უნივერსიტეტთან. ჩვენთვის მნიშვნელოვანია მრავალმხრივი საერთაშორისო სამეცნიერო კოლაბორაცია. საუნივერსიტეტო კვლევებს, როგორც ქვეყნების განვითარების მნიშვნელოვან ფაქტორს, დიდი ყურადღება ექცევა. კვლევები წარმოადგენს უნივერსიტეტების და მეცნიერ-მკვლევართა დაფინანსების ერთ-ერთ მნიშვნელოვან წყაროს. საკითხი მნიშვნელოვანია როგორც ქართული უნივერსიტეტებისათვის, ისე საერთაშორისო მასშტაბით. წინამდებარე პანელური დისკუსია საშუალებას მოგვცემს საუნივერსიტეტო კვლევების პრობლემის აქტუალობა შეფასდეს საქართველოს სინამდვილეში, ასევე საშუალება გვექნება მოვისმინოთ როჩესტერის უნივერსიტეტის მედიცინის დოქტორს, ფილოსოფიის დოქტორს გუვენ იალჩინტასის მოსაზრება უცხოური საუკეთესო გამოცდილების შესახებ. მადლობას მოვახსენებ დისკუსიის მონაწილეებს და წარმატებებს გისურვებთ“, - განაცხადა თამარ ლომინაძემ.

პანელის მოდერატორის, სტუ-ის შიდა აუდიტის სამსახურის უფროსის, პატენტრწმუნებულისა და ადვოკატის თამაზ ურთმელიძის თქმით, საუნივერსიტეტო კვლევის პროცესში უაღრესად აქტუალურია მიღებულ ინტელექტუალური საკუთრებაზე (ინოვაციაზე) უფლებების დაცვა.

„ინტელექტუალური საკუთრების პრობლემა თავს იჩენს ჯერ კიდევ კვლევების დაწყებამდე, რა დროსაც უნდა დადგინდეს უნივერსიტეტსა და მკვლევარს შორის უფლება-მოვალეობები, გაირკვეს დონორის წილი კვლევების დაფინანსებაში და სხვა არსებითი საკითხები. კვლევის პროცესი შესაძლოა გაგრძელდეს რამდენიმე წელი, ხოლო მისი ხარჯები შეიძლება მნიშვნელოვან კაპიტალდაბანდებად გადაიქცეს. დონორი ორგანიზაციები, საუნივერსიტეტო ფონდები, ისევე როგორც კერძო ბიზნესი, რომელიც კაპიტალს აბანდებს ახალ კვლევებში, გარანტირებული უნდა იყოს, რომ მათი ხარჯები გამართლებული იქნება და ვერავინ შეძლებს კვლევის შედეგების მითვისებას. ამ მომენტში უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს ინტელექტუალური საკუთრების დაცვა, როგორც ყველაზე მნიშვნელოვანი სამართლებრივი გარანტი”, - აღნიშნა თამაზ ურთმელიძემ.

ინფორმაციისთვის, საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში ინტელექტუალური საკუთრების დაცვა გარანტირებულია წესდებით, სადაც ქვეთავში - „მისია“ ვკითხულობთ: „მოქალაქეობრივი ცნობიერების, ეროვნული და საკაცობრიო ღირებულებების მატარებელი კონკურენტუნარიანი სპეციალისტების მომზადება, კვლევების, განათლების და ტექნოლოგიების ახალი შესაძლებლობების შეთავაზება, ქვეყანაში ცოდნაზე დაფუძნებული ეკონომიკის მშენებლობის ხელშეწყობა და საერთაშორისო ეკოსისტემაში ინტეგრირებისათვის ინოვაციური საქმიანობის წარმართვა“, ხოლო, უნივერსიტეტის 2022-28წლების სტრატეგიაში აღნიშნულია: „პროფესიული და უმაღლესი განათლების, მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების სინთეზი, სადაც ხარისხიანი პროფესიული და აკადემიური უმაღლესი განათლება, კვლევა და ინოვაცია გადამწყვეტ როლს ასრულებს. ხოლო, აღნიშნული კომპონენტები უმნიშვნელოვანეს გავლენას ახდენს ქვეყნის ეკონომიკური ზრდის, გლობალური კონკურენტუნარიანობისა და კომერციალიზაციის ხელშეწყობის საქმეში“.