სტამბოლი. ამ ქალაქის ხსენებაზე, ალბათ, უმეტესობას თვალწინ გვიდგება ბოსფორზე მოლივლივე გემები, აია სოფიას გრანდიოზული სილუეტი და გრანდ ბაზრის გაუთავებელი ლაბირინთები. სიმართლე გითხრათ, სანამ საბოლოოდ ავიაბილეთები დავჯავშნე და ჩემი ფეხი დავდგი ამ მიწაზე, მეც ზუსტად ასეთი, თითქმის იდეალისტური წარმოდგენა მქონდა. მაგრამ სტამბოლი არ არის უბრალოდ ლამაზი ფოტო ინსტაგრამისთვის; ეს არის ცოცხალი, მფეთქავი ორგანიზმი, თავისი საოცარი პლიუსებით და არანაკლებ თვალშისაცემი მინუსებით. მინდა, ჩემი, როგორც ერთი რიგითი მოგზაურის, გამოცდილება გაგიზიაროთ ყოველგვარი შელამაზების გარეშე.
სტამბოლი უნიკალურია და ამას მაშინვე ხვდები, როგორც კი აეროპორტიდან ქალაქისკენ მიმავალ გზას დაადგები.
ეს არ არის გაზვიადება. აქ იმპერიები ერთმანეთს ცვლიდნენ და ამას გრძნობ. როცა სულთანაჰმედის მოედანზე დგახარ, ცალ მხარეს ცისფერი მეჩეთი გიყურებს, მეორე მხარეს კი აია სოფია საუკუნეების მოწმე. ეს არ არის მუზეუმი, ეს ცოცხალი ისტორიაა. ტოპკაპის სასახლე, დოლმაბაჰჩე, ბაზილიკა ცისტერნა თითოეული მათგანი ცალკე სამყაროა, რომელიც გაიძულებს, გააცნობიერო ქალაქის მასშტაბი.
დაივიწყეთ ყველაფერი, რაც თურქულ სამზარეულოზე გსმენიათ. აქ ყველაფერი სხვა დონეზეა. დაწყებული ქუჩის საჭმლით – სურნელოვანი "სიმიტით", შემწვარი წაბლით და "ბალიქ ექმექით" (თევზის სენდვიჩი ემინონუზე), დამთავრებული რესტორნების დახვეწილი "მეზეებით" (სხვადასხვა წვნიანი კერძი) და, რა თქმა უნდა, ფახლავით, რომელიც პირში დნება. ჩემი რჩევაა, არ მოერიდოთ პატარა, მიყრუებულ კაფეებს – ნამდვილი საგანძური ხშირად იქ იმალება.
ეს ცალკე აღნიშვნის ღირსია. გემით გასეირნება ბოსფორზე, რომელიც ორ კონტინენტს – ევროპასა და აზიას – ერთმანეთისგან ყოფს, ალბათ, ჩემი მოგზაურობის პიკი იყო. თოლიების კვება, ქარის შეგრძნება და ორივე ნაპირზე ჩამწკრივებული ვილების თვალიერება დაუვიწყარი გამოცდილებაა.
ახლა კი მედლის მეორე, ნაკლებად პრიალა მხარე. სტამბოლი დამღლელი ქალაქია.
სტამბოლი 15 მილიონზე მეტი ადამიანის სახლია და ამას ყოველ წამს გრძნობ. სატრანსპორტო ქაოსი, განსაკუთრებით პიკის საათებში, ნერვებს გამოგიცდით. ფეხით მოსიარულეთა ნაკადი ისტიკლალის ქუჩაზე კი შეიძლება ნამდვილი გამოწვევა იყოს, თუ სიმშვიდეს ეძებთ.
ეს, ალბათ, ყველაზე დიდი მინუსია. ტაქსის მძღოლები ხშირად ცდილობენ, ან ზედმეტი გამოგართვან, ან გრძელი გზით წაგიყვანონ. ჩემი რჩევაა, ყოველთვის გამოიყენოთ აპლიკაცია (როგორიცაა Uber ან BiTaksi) ან დაჟინებით მოითხოვოთ მრიცხველის ჩართვა. ასევე, გრანდ ბაზარსა და ეგვიპტურ ბაზარში გამყიდველების აგრესიული სტილი შეიძლება დამღლელი აღმოჩნდეს.
ტურისტულ ზონებში ფასები ხშირად გაბერილია. ერთი და იგივე სუვენირი ან კერძი შეიძლება გვერდიგვერდ მაღაზიებში სრულიად განსხვავებული ღირდეს. ყოველთვის მოითხოვეთ მენიუ ფასებით, სანამ რამეს შეუკვეთავთ.
საბოლოო ჯამში, ბალანსი მაინც დადებითისკენ იხრება. ჩემი აზრით, მთავარია სწორი დაგეგმვა. სტამბოლი არ არის ქალაქი, სადაც უბრალოდ სპონტანურად უნდა ჩახვიდე და საუკეთესოს ელოდო.
ჩემი ერთ-ერთი დადებითი გამოცდილება სწორედ ის იყო, რომ მოგზაურობამდე მსგავსი სტატია წავიკითხე, ვიცოდი რას უნდა ველოდო და ამის შემდეგ შევიძინე ფრენები თბილისიდან იაფად. როცა იცი, რომ მგზავრობაში ბევრი არ დაგიხარჯავს, ეს თავიდანვე პოზიტიურად განგაწყობს და ბიუჯეტს გიზოგავს იმისთვის, რომ ადგილზე მეტი დახარჯო მაგალითად, იმავე ფახლავასა და ბოსფორის ტურში.
ღირს თუ არა სტამბოლში წასვლა? ჩემი პასუხი ერთმნიშვნელოვანია – კი, ნამდვილად ღირს.
ეს არის ქალაქი, რომელიც ან მთელი გულით შეგიყვარდება, ან ვერასდროს გაუგებ. ის გაიძულებს, გამოხვიდე კომფორტის ზონიდან, ივაჭრო, დააგემოვნო, დაიკარგო მის ქუჩებში და იპოვო რაღაც სრულიად ახალი. უბრალოდ, წადით მომზადებული, დაგეგმეთ ჭკვიანურად და მიეცით ამ ქაოტურ სილამაზეს უფლება, მოგაჯადოვოთ.
(R)